tam olarak orijinali "laissez faire, laissez passer, le monde va de lui même" olan liberalizmin fransizca sloganı. "bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler, dünya kendi kendine döner" şeklinde tercüme edilebilir.
osmanlı ekonomisi klasik sistemi olan yedd-i vahit uygulamasını bile eritebilecek güce ulaşıp, koca bir devleti yavaş yavaş kapitalizmin içine sürükleyen uygulamalara atfen söylenen sözlerden biri. serbest ticaret yapmak, gümrük kapılarından geçmek gibi imtiyazları belirtir.
laissez faire laissez passer fransizca aslinda tercume olan sozdur. kapitalizmin sembollerindendir. esas itibariyle, komunizm'in dogusuna sebep olan, vahset dolu kapitalist yillari yasayan avrupanin temel mantigini yansitir.
yerde yatan bir yarali veya kalp krizi gecirmis hasta, cebinde parasi varsa, hastanede tedavi edilir, yoksa edilmez, iste kapitalizmin ve laissez faire laissez passer mantiginin gelecegi nokta budur.
para sahibi geldiginde kapitalizm parasizlarin ayaga kalkmasini emredecektir. parasi olmayanlar parasi olanlarin tuvaletlerine kadar temizleyecektir. iste kapitalizmin zirvesini yasamis olan avrupanin yasamis oldugu nokta budur.
demektir. "laissez" birakin demektir ama burada "rahat birakin" anlaminda kullanilmistir yani mudahale etmeyin' "birakin %5 lik elit bir kesim yesin icsin eglensin bir gun o diger gun baska mankenle surtsun, digerleri ac kalsa da olur, biz onlari uyusturacak birsey buluruz" anlamina gelir.
bu iktisatsa en kara hatta kapkara iktisattir. bu eger klasik iktisatsa, seytani bir klasiktir.
bırakınız yapsınlar bırakınız geçsinler sözünü şiar edinmiş ekonomiler birakınız batsınlar diyecek çapa sahip değillerdir. hatta işçinin emekçinin işsizlik fonlarına göz dikecek kadar zıvanadan çıkmış yamyamlardır.
kral bu sözü üstüne alırsa , kimsenin hiç bir şey yapamayacağı hiç bir yere gidemeyeceği kapitalizm fenomenidir.
obama da general motorsu yönetirse marx ne yapsın ya.
temsilcisinin adam smith olduğu klasik liberalizm akımıdır. bu akıma göre ekonominin dengesini sağlayan güç, devlet müdahalesi yada yaratıcının eliyle değil sadece ve sadece insan çıkarlarıyla elde edilir.
ekonomik kriz zamanı yok sayılan liberal söylem.
bir kriz anında devlet müdahale ederek firmayı-şirketi kamulaştırarak kurtarmayı amaçlar. hani nerde liberalizm o halde?
