Uzman kurtarma ekibi göçük altında kalan işçilere yardım etmek için helikopter beklemiş ancak gelmeyince karayoluyla zonguldak'tan Bursa'ya hareket etmiş.işte Türkiye'nin 2009 senesinde insan hayatına verdiği değer.
19 maden işçisinin hayatını kaybettiği elem olay. burdan gerekli tedbirleri almayan ve gerekli kurtarma çalışmasını yapmayanları allah bildiği gibi yapsın.
not: anlamadığım zonguldak bursa arası 6-7 saat sürüyor karayoluyla. maden göçüğünde dakikaların bile önemi varken göçükte arama kurtarma konusunda en tecrübeli olan zonguldak maden işçilerinin karayoluyla oraya ulaşmasını sağlamak hangi aklın ürünüdür. bu aklı sahip insanlar o kurumda nasıl kendilerine yer buluyolar anlamak zor.
Maden işçlerinin alnının teriyle para kazanmak için girdikleri yeraltında her gün güneş yüzü görmeden çalıştıkları gerçeğini göz ardı eden ve bir kurtarma ekibi bile bulunmayan madende göçük altında kalıp saatlerce kurtarılamamaları ve ölmeleri son derece üzücü. Allah ailelerine sabır versin, yetkililere de ceza.
bölgede geri dönümlü ayak yöntemi kullanılmadığı aşikardır. zira, ocağa üretim tek taban yolundan verilmekte aktarılan bilgilere göre. yani pano boyları çok uzun değil. bu durumda pano jeolojisi hakkında önceden bilgi edinebilmek neredeyse imkansız. yani tüm üretim sahasının gaz ölçümlerinin üretime geçilmeden önce yapılması teorik olarak mümkün değil. bu durumda grizu patlamasının sızıntı kaynaklı mı, damar içi ani metan püskürmesi nedeni ile mi gerçekleştiği bilinmemektedir. bir diğer ihtimali düşünmek dahi istemiyorum. bu kazı sırasında çok büyük bir hatalar zinciri yapıp, damara zarar vererek etkin olmayan metanı serbest bırakmaktır ki çok da olası değildir. kömür damarlarında, ani metan püskürmesi gaz tutabilme kapasitesi yüksek olan derinlik kayaçlarında daha yüksek oranlarda görüleceği için bu da ihtimal dahilinde değerlendirilmeli. bu durumda, patlamanın hemen sonrasında göçük oluşumu gözlenmesi kaçınılmaz. bir diğer olasılık, göçüğe bağlı sızıntı etkisi. hayatını kaybeden ekipte tecrübeli işçilerin bulunması da bu ihtimali kuvvetlendiriyor. zira ani metan püskürmelerinde damar mutlak uyarısını ses veya döküntü ile tepki şeklinde verir, ancak böyle bir belirti vermeden de pik basıncı aşabilir. göçük öncesi üretim durumundaki sızıntı ihtimali ise düşük. ki böyle bir durum var ise, gaz ölçüm sistemi olmaması olayı daha da dehşet bir hale getirir. göçüğe bağLı sızıntı ihtimali üzerinden gidersek; patlama, direk göçüğe bağlı metan sızıntısı, akabinde oksijenle tepkimeye giren metanın patlaması şeklinde gerçekleşmiştir.. bu ihtimalde ise olay yeri hem göçüğün hem de sızıntı etkisi ile metan gazının şiddetli etkilerine maruz kalacaktır. sonuç olarak, şahsi fikrim şu saatten sonra pano tahkimat sistemi çok iyi incelenmeli. ihmal varsa, sorumlular en ağır şekilde cezalandırılmalıdır. 19 maden emekçisi kardeşimiz hayatını kaybetmiştir. ailelerinin başı sağolsun..
bir kocanin karisini bicaklamasi kadar bile kendine gazetelerde yer bulamamis, en ufak bir 'teror' olayinda yuzlerce entry giren sozluk yazarlarinin da ilgisini cekememis vahim olaydir. kader degil bir katliamdir. terörün en buyugudur.
su yazi carpicidir :
'madende doğru ölçüm yapılsaydı 19 işçi hayatta olacaktı'
yeni bir iş cinayeti sonucu hayatını kaybeden 19 madenci:
ali kazan, i̇zzet kuşoğlu, murat aydın, şenol kurt, emir ali turhan, murat hanay, mehmet banbal, seyit ali akduman, mehmet kuşoğlu, yusuf karaca, erol boran, yonis arıçiçek, ramazan baştepe, ertuğrul demiray, yahya arabozan, erol i̇kiz, muammer aktaş, ahmet çetin ve mehmet çetin.
bursa'da mustafakemalpaşa i̇lçesi'nin alpagut köyü devecikonağı mevkiinde bulunan bükköy madencik ve turizm anonim şirketi'ne ait kömür ocağında, 10 aralık 2009, akşam saat 19.30 civarında grizu patlaması oldu. madende, göçük altnda kalan 19 işçi hayatını kaybetti.
madende 220 metre yerin altında, 16.00- 24.00 vardiyasında görevli 32 işçi bulunuyordu. saat 19.30'da meydana gelen patlamanın ardından, patlama bölgesine uzak bulunan 13 işçi kendi imkanlarıyla çıktılar.
'madende doğru ölçüm yapılsaydı 19 işçi hayatta olacaktı'
türkiye devrimci maden arama ve i̇şletme i̇şçileri sendikası (dev maden-sen) başkanvekili tayfun görgün, madende doğru ölçüm yapılsaydı, metan gazının yükseldiğinin görülmüş olacağını, dinamit patlatılmayacağını, 19 işçinin de şimdi hayatta olacağını söyledi.
görgün, kömür madenlerinde işçilerin ölümleriyle sonuçlanan patlamaların nedenelerini sıralarken, bir de genel bilgiler verdi:
nedenler
- düzenli ölçüm yapılmaması.
- havaladırma yapılmaması.
- çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığı'nın eksik denetim yapması ya da denetimlerde bulduğu eksikliklerin giderilmesinde süreci takip etmemesi.
- i̇şverenlerin nitelikli eleman çalıştırmaması.
- hükümetin özel maden şirketleri için değiştirdiği yasal düzenlemelerle madenlerde iş uluslararası güvenliği standartlarını bozmuş olması.
bilgiler:
dinamit kullanılan yöntem: dinamit galerideki maden tabakalarını gevşetmek için hafif patlamalar yaratmakta kullanılır. maden işçileri gevşeyen tabakaları indirir, göçüğü önleyecek kuvvetlendirme yapılır, sonra çalışırlar.
ölçüm metanın yükseldiğini gösterirdi: metan gazının düzeyini görmek için düzenli ölçüm yapılır. bu standarttır. metan birden bire yükselmez. her an ölçülür. bir uzmanın gözü hep bu değerlerdedir. eğer bu olsaydı, metanın yükseldiği görülür, havalandırma yapılır, metan boşaltılır ve dinamit sonra patlatılırdı. ama işverenler ölçümleri geniş aralıklarla yapıyorlar.
nitelikli eleman çalıştırılmıyor: i̇şverenler nitelikli elemana da maliyet olarak bakıyorlar. örneğin "pahalı oluyor" diye her vardiyaya mühendis koymuyorlar. bir mühendis bazen üç maden ocağına birden bakıyor.
denetim ve takip yetersiz: bakan ömer dinçer "mayısta denetim yapıldı, eksikliklerin giderilmesi için süre verildi" diyor. ama madencilikte hayati tehlike taşıyan eksiklikler, örneğin havalandırma sorunları giderilene kadar madenin kapatılması gerekir. denetimler zaten eksik, denetimde ortaya çıkan eksikliklerin giderilmesi için ne yapıldığına dair takipler de eksik.
hükümet standartları bozdu: madencilikte nitelikli eleman, mühendis bulundurma, gaz ölçümü, havalandırma, denetim konularında uluslararası standartlar vardır. hükümet, bunları "ek maliyet olarak gören" özel şirketler için standartları bozdu. kuralsız çalışmaya kapı açtı. en son ağustosta çıkardıkları madencilikle ilgili iş güvenliği yönetmeliğinin iptali için maden mühendisleri odası danıştay'da dava açtı.
her madenin kendi kurtarma ekibi olmalı: bu patlamadan sonra kurtarmada yaşananlar tam bir rezalet. çevredeki devlete ait maden işletmelerinden ekipler beklendi. zonguldak'taki ekip zamanında getirilemedi. asıl sorun, her madenin kendi uzman kurtarma ekibinin olması gerekirken olmaması. tunçbilek'ten, zonguldak'tan gelen ekipler aslında kendi madenleri için kurulmuş ekipler.
***
devrimci i̇şçi sendikaları konfederasyonu genel başkanı süleyman çelebi, bursa'da kömür ocağında meydana gelen patlamada 19 madencinin hayatını kaybetmesine ilişkin "türkiye i̇şçi cehennemi oldu!" başlıklı yazılı açıklama yaptı. açıklamada şunları belirtti:
bursa'nın mustafakemalpaşa i̇lçesi'nde, çalışma bakanı dinçer'in sürekli kontrol edildiğini söylediği bükköy madencilik i̇şletmesi'ne ait kömür ocağında patlama sonucunda 19 işçi hayatını kaybetti.
2006 haziranında balıkesir'de kömür ocağında grizu patlamasında 17 işçinin hayatını kaybetmesinin ardından akp hükümetinin enerji ve tabii kaynaklar bakanı hilmi güler "bunlar maalesef madencilikte olagelen kazalar. maalesef, bu madenciliğin tabiatı icabı olabiliyor" diyordu.
i̇şte bu sözler, akp hükümetinin insana ve çalışanlara bakışını çok net bir şekilde özetliyor!
bugüne kadar türkiye'de gerçekleşen maden kazalarında binlerce işçi hayatını kaybetmiş, bir o kadarı da yaralanmıştır. i̇şçi sınıfının yalnızca zonguldak'ta verdiği ölü sayısı 3500'ün üzerindedir. bunun nedeni, çalışanların insanca çalışma koşullarından yoksun bırakılması ve aşırı kâr hırsıdır!
bursa'daki patlamanın da ana nedeni, ölçüm yapılmaması ve havalandırma eksikliğidir. denetimler hem eksik hem de şeklen yanlıştır. denetlemelerde hayati tehlike barındıran işletmelerin kapatılması gerekir. i̇şletmedeki eksiklikleri tespit edip, gidermesi için işverene liste verilmesi yeterli değildir. eksikliklerin giderilmesi için, kısa ve makul sürelerde kontroller de yapılmalıdır ama bu yapılmamaktadır. çıkarılan genelge ve yönetmeliklerle de, işletmeler değil, hayati risk içinde çalışan işçiler cezalandırılmaktadır. çalışma bakanlığı'nın 11.11.2009 tarihli "işçi şikayetlerine" ilişkin genelgesinde, işçi şikayetlerine ilişkin başvuruların yazışma ile sonuçlandırılmasına karar verilmiştir.
maden ocaklarında iş güvenliği ve işçi sağlığına ilişkin ise, 15 ağustos 2009'da yayınlanan yönetmelik, maden işletmelerinin standartlarını gevşeten, işletmelerde kalifiye eleman çalıştırma gibi yükümlülükleri azaltan içerikte olduğu için maden mühendisleri odası tarafından danıştay'da iptal davası açılmıştır.
önlem almayan, denetleme yapmayan, ihmal konusunda işletmeden de sorumlu olanlar, dört farklı ilden profesyonel kurtarma ekipleri getirmekle övünenler, acaba ne zaman işçi hayatına önem vermekle övüneceklerdir?
i̇nsanı değil kâr hırsını merkezine alan, en zor ve en kötü koşullarda insanları çalışmaya zorlayan, işçilerin, çalışanların söz sahibi olmadığı üretim süreçleri potansiyel birer "insan mezarlığı" olarak kalacaktır.
önlem alınmayan, insana yatırım yapılmayan işyerlerinin faaliyetlerine izin verildiği, işçi sağlığı ve güvenliği konusunda uzmanların, sendikaların ve meslek örgütlerinin bypass edilip dışlandıkları müddetçe, yaşadığımız bu "kazaların" adı "cinayet" olacaktır ve sorumluluk da sadece işletmelerin değil bunlara göz yuman hükümetlerin olacaktır.
bursa'da yaşamını yitiren tüm işçilerin ailelerine ve işçi sınıfımıza başsağlığı diliyor, sorumluların bir an önce ortaya çıkarılarak hesap sorulmasını ve işletmede çalışma koşullarının düzeltilmeden faaliyete geçiril
dehşet verici faciadır. arkada babasız evlatlar dul eşler acılı analar babalar kaldı. kısacası ateş yine düştüğü yeri yaktı. allah gani gani rahmet eylesin.
19 kişinin ölmesine neden olmuş , fakat sözlük yazarlarının ilgisini çekememiş olaydır. ihmal açıktır. terör mü istiyorsunuz. alın işte size maden ocağı ihmal terörü.
bizim ülkemiz için normal bir olay ama insana değer veren milletler için büyük bir faciadır.memleketimizde bir sonraki maden ocağı kazasına kadar bu olaylar tekrar konuşulmayacaktır. gerçi 19 kişinin hayatını kaybetmeside pek konuşulmamış, tartışılmamıştır.
iş kazaları, mesleki hastalıklardan doğan ölümler kaderi midir biz yoksulların?
sellerde iş servisi içinde sıkışmak, tersanelerde kum torbası yerine kullanılmak, kot taşlama işi yaparken silikozis hastalığına yakalanmak, madenlerde göçük altında kalmak kaderimiz midir?
kader midir?, yoksa cinayet mi?
kader midir?, yoksa bizler 700TL ye çalışırken - tersanelerde, madenlerde, tekstil atölyelerinde- onların bitmez tükenmez kar hırsları mı?
kader midir?, yoksa maliyet düşürmek için almadıkları önlemleri midir bizi ölüme sürükleyen?
insanlar ekmek parası için neleri göze alıyor bunu kafamıza kazıyan facia. bir zamanlar bazı arkadaşlar sermayedarın riskinden bahsederdi, hani " ee ama o da milyon dolarlarını riske ediyor" derlerdi o zamanları hatırladım. ne kadar safmışım, susup kalırdım ,teorik birikimimin yetersizliğinden muzdarip. şimdi birileri çıkıp iflas eden iş adamlarının intiharlarından söz eder belki, mal varlığını tüm benliğinden önemli görüp, göçük altında kalan iş adamlarından.
olayın teknik detayları büyük bir ölçüde açıklanabilmiştir. Ocağa, 220 metre uzunluğundaki desandre (eğimli galeri/yol) ile inilmekte olup kömür içinde sürülen taban yolları ile madencilikte "ayak" olarak isimlendirilen, kömür üretim alanlarına ulaşılmaktadır.
· Kömür damarının kalınlığı 9-12 metre arasında değişmekte olup, damar eğimi 20 derece civarındadır.
· Ocağın havalandırılması, ana vantilatör ve tali pervanelerle gerçekleştirilmektedir.
· Üretim yapılırken sert kömür damarında patlayıcı madde kullanılarak gevşetme yapılmaktadır.
· Ocakta her vardiyada bulunması gereken maden mühendisi sayısı yeterli değildir.
· Çalışan işçiler çevre köylerden sağlanmakta olup sendikalı değillerdir. Genellikle eğitim seviyeleri düşük olup, düşük ücretlerle çalışmaktadırlar.
· Kaza, 16-24 vardiyasında ayakta kömür üretimi yapılması esnasında ortamda bulunan grizunun (metan gazı+hava karışımı) patlamasıyla meydana gelmiştir. Grizunun patlaması ile oluşan yüksek sıcaklık ve karbon monoksit (CO) gazı çalışan işçilerin yanmalarına ve zehirlenmelerine yol açarak ölümlerine neden olmuştur.
· Grizu patlamasının şiddetiyle göçükler meydana gelmiş ve işçiler göçük altında kalmıştır.
· Yetkililerce olayın/kazanın nedenlerini belirlemek üzere bilirkişiler atanmış ve incelemeler başlatılmıştır. Ancak ilk tespitlerden olayın, çalışma ortamında belirli bir oranın üzerinde bulunmaması gereken metan gazının, bir ısı kaynağıyla (muhtemelen patlayıcı madde kullanılması sonucu) tetiklendiği ve grizunun patladığı anlaşılmaktadır.
· Kaza sonrası kurtarma işlemlerinde ciddi organizasyon ve koordinasyon yetersizliği bulunmaktadır.
ayrıca şu hususlar da göz önünde bulundurulmalı;
Faciaya sahne olan maden ocağı için 1986 yılında 20 yıllığına lisans verilmiş. Lisans süresi 2006 yılında bitmiş ama maden ocağı sahipleri işe devam etmek yani lisans süresini uzatmak istemiş. Lisans süresini uzatmak için yapılan denetimlerde, 2006 yılı sonunda ciddi eksikler bulunup, bir rapora bağlanmış. Ancak Bakanlık bu eksikliklerin 6 ay içerisinde tamamlanması ve ardından faaliyete bu şartla devam etmesine karar vermiş ve lisans temdit edilmiş. Başka bir deyişle eksikliklere rağmen faaliyetine devam hakkı verilmiş ama 6 ay içinde de eksiklerin tamamlanması istenmiş.
Bu süre bitince bakanlık tarafından düzenlenen denetim raporlarında ise "eksikliklerin tamamladığı" yazılıyor. Ancak bu raporda yerinde yani sahada eksikliklerin gerçekten giderilip giderilmediğini gösteren teknik rapor ise bulunamıyor.
ve en önemli detaylardan biri; Teknik nezaretçi ve iş güvenliğinden sorumlu olan mühendis ücretini, denetlemek durumunda olduğu işyeri sahibinden almakta olup bu durum mühendisin işletme ile ilgili kararlarında özgür davranmasını engellemektedir. Bu açıdan, teknik nezaretçinin ve iş güvenliğinden sorumlu mühendisin özgürce karar verebilmesi ve görevini layıkıyla yerine getirebilmesi amacıyla, ücretini oluşturulacak bir fondan alması için gerekli yasal düzenlemeler acilen yapılmalıdır.
görüldüğü üzere olayda çok ağır bir ihmal mevcut, bu durumda ocak sahibinin, teknik nezaretçinin ve işletme müdürünün ceza alması kaçınılmaz. umarım sermayeden yana bir karar alınmaz ve adalet yerini bulur.
