islam dininin dünya anlayışı. bak vaktinde yaşamış ve dine rağmen kendisini başka uygarlıkların eserlerine ve düşünürlerine açmış islam medeniyeti demiyorum: islam dini diyorum. zaten onlar'da din ortama hakim olunca yıkılıp gittiler. islam dini bunu emreder işte: konuşma, gülme, düşünme, icat çıkarma, fazla gürültü çıkarmadan geber ve öteki tarafa kapağı at, hepsi bu kadar.
peşinen gelen not: burada özellikle "vaktinde dine rağmen gelişmiş islam medeniyeti müstesna" denmesine karşı, hala daha "yok onlar gerçek müslümandı o yüzden geliştiler", yok "ama falanca alim vardı bin sene önce" diyecek olan akıllılar çıkacaktır. adamlar o zamanın şartlarında çin'den bile alim getirmiş, çok tanrılı yunan medeniyetinin eserlerini çevirmiş, yani perspektifi o biçim açmışlar; kutsal kitabını ve hadislerini bildiğimiz din ile böyle bir çabanın herhangi bir alakası olabilir mi? siz inanıyor musunuz buna?
