"Yabancı maddelerinden temizlenmiş darı, pirinç, buğday, bulgur, mısır vb. hububatın kırma veya unlarından biri veya birkaçının, içme suyu katılarak pişirilmesi ve beyaz şeker ilave edilerek tekniğine uygun olarak alkol ve laktik asit fermantasyonlarına tabi tutulması ile hazırlanan bir mamul.
Boza üretiminde bir süre daha bekletilirse, fermantasyonun devamı nedeniyle, içindeki alkol düzeyi yüzde 6 lara kadar çıkabileceği belirtiliyor. Eğer istenirse, biranın içerdiği alkolden daha fazla bir alkolü bozadan alabilirsiniz."
ısrarlar üzerine dayanamayıp eskişehir kara kedi bozacısına gidilir . bana o kadar ısrar eden yavşakta oranın hissedarı mıdır müşteri başına kar payı mı alır bilinmez bi ısrar bi ısrar inanamazsınız , onunla olan boza sonrası münasebetimi başka entrye saklıyorum her bir detayı tekrar yaşamak için . neyse efendim bu ısrarcı pezevengin ısrarlarına dayanamayıp bozacıya gittik ama daha giderken "hayatında böle boza yememişsindir abi" sözünden bu dangalağın bi kavram karmaşası içerisinde olduğunu anlamakta gecikmedim. efendim bozacıda alınan su bardağı içerisindeki boza bildiğin puding ama çok pişmiş puding böle bildiğin kalıp halde durabilcek kıvamda çıkmaz mı ? tadı da ekşi ,saçma sapan bir şey . bursa ömür bozacısında (bilen bilir ) bira bardağında leblebili bozaları lıkır lıkır mideye indiren , bozanın vedat milor'u ben bir su bardağı bozayı içemedim .bozacı ziyaretimiz 21 saniye ile sınırlı kaldı. bu uyarılarıma rağmen hala bana karşı çıkan ve çıkacak oradaki bozanın güzel olduğunu iddaa eden arkadaşlar için bursa ömür bozacısı ya da istanbul vefa bozacısına günlük otobüs seferleri başlatıyorum haberiniz ola .
geç tanıştığım bir lezzet. hem tatlı hem ekşi. çok koyu bir içecek. leblebiyle beraber içilince de güzel oluyor. ilk içenlerin kesinlikle taze içmesini öneririm. yoksa bu aşk başlamadan biter...
Boza, darı irmiği, su ve şekerden üretilen bir kış içeceğidir.
vefa bozası cocukluguma damgasını vurmus lezzettir.
o donemlere dair hatırladıgım rahmetli mehmet dayının (mehmet vefa) akrabamız olması nedeniyle istanbuldan her gelısını sabırsızlıkla bekledigim bidon bidon boza ve leblebilerle geldiginde evin içinde bayram coşkusu yaşamamıza vesile oldugu zamanlarda keyifli sohbetler bozaya eşlik ederdi..
eski tadı bulamamak üzücü olsada boza ille vefa olmalı ,daima..
hakkında en güzel tanımı gürse birsel'in yaptığı içecek.
akılda kaldığı kadarı ile, boza yeryüzünde reklama, slogana ihtiyaç duymayan tek içecektir.ne colalar, ne de gazozlar gibi, ''buz gibi'', ''eğlencenin tadı'' şeklinde sloganlara ihtiyaç duymaz. sadece boza diye satılır. sadece boza.
reklam, slogan gibi kaygıları olmayan içecektir. müşterileri kemikleşmiştir hep aynı insanlar alırlar. pazarlama sektörünün bulaşamadığı içecektir. "bozaaaa" diye bağırılarak satılır.
...saat gece yarisini gecmektedir, istanbul sokaklari sessizdir, sessizligi bozan iki sey haricinde: miyavlasan tirmalasan kediler ve de "booooozaaaaa" diye sinsi ama hafif yuksek sesle bagiran seyyar bozaci. sessizce bir evin penceresi acilir sokaktaki. biraz utangac biraz magrur bir eda ile "bir litre boza ver bize" diye fisildar daha henuz sicacik ask yapilmis evin beyi. boza pencereden sarkan icinde boza ucreti olan sepete konur ve yukari cekilir. evin beyi goz kirpar. bozaci gulumser, yoluna devam eder. "booooozaaaaa!"
eksi fakat tatli, tapsak fakat lezzetli icecek desen deyil yiyecek desen oda deyil...
kislari genelde ramazan aylarinda tüketimi bol olur, yerken insanin icine bir hosluk degisik bir his birakir sogul degildir yerken üsütür...
bende bir keresinde boza yapmaya heves etmiştim arkadaşlar. * bulguru suyun içine koyup kapağını kapattım şişsin diye. neyse kapağı kapattım kaldı öle. gel zaman git zaman mutfağa giriyorum garip bir koku uzun bir süre dert etmedim mutfaktan çıkmak ile sorunu çözüyodum kendimce. sonra bir ara sokaktan bozacı geçti (ramazan ayı idi sanırım) 'booozaaaaaa' diye bağırıyodu, 'hastır lan' dedim kendi kendime. mutfağa girdim bir baktım tencere duruyo öle beni bekliyo. kapağın bir kaldırdım, aman yarabbim o ne koku, öffff. artık çürümüşmü, kurtlanmışmı ne diyim. hemen tencere ile birlikte çöpe attım ama kokusu halen burnumdadır. ben tecrübeliyimdir kurufasülye ıslatıp onuda unutmuşluğum var. (bilen bilir oda kötü kokar) ama şu kadar söliyim suda unutulmuş bulgur kadar kötü kokan bişi olmaz, olamaz. ***
Boza; darı irmiği su ve şekerden üretilir.
Bünyesinde A ve B vitaminlerinin dört türü ile C ve E vitaminleri bulunur. Boza, mayalanması sırasında laktik asit üretir. Ender gıda maddelerinde bulunan bu asit çok değerli olup, hazmı kolaylaştırıcı etkisi vardır. Süt yapıcı özelliği nedeniyle hamile bayanlara ve vitamin kaynağı olarak sporculara tavsiye edilir. Kolera hastalığının tedavisinde son derece etkilidir.
Boza; mayalı ve gıda bakterilerinin yaşadığı bir içecek olduğundan koruma şartları çok önemlidir.
Bu nedenle hava alabilen, sağlıklı cam şişede satışa sunulmaktadır. Şişelenmesi sırasında fermantasyonu devam eden bozanın çok hızlı tüketilmesi gerekir.
2lt., 1 lt ve 0,5 lt. olarak Vefa Bozası seçkin iş yerlerinde özel mermer küpler içinde ve özel ambalajlar ile satışa sunulmaktadır.
BOZA
Sonbahardan kışa geçişin en önemli işaretidir boza. Sokaklardan el ayak çekilince akşam saatlerinde şu sesi duyarsınızBooozaaa...Vefa Bozası...;
içeri adım attığınız an iki şey dikkatinizi çeker:Kısa boylu mermer küpler ve genzinize yerleşen o keskin,nemli,ekşimtrak koku.Aslında bilenler bilir: Bütün mayalı içkilerin yapıldığı ya da bekletildiği yere sinmiş olan kokudur o; damakta belli belirsiz kendini gösterse de içerken anlaşılmaz.Mermer küpler ise,Vefa Bozacısının tescil edilmemiş alamet-i farikası.Soğuk bir kış gecesi sürprizi...
içinde binbir çeşit vitamin ve güç verici nesnenin bulunduğu, günümüzün sofistike içeceklerine rağmen sıradan, yapımı son derece basit boza, istanbulun en eski semtlerinden biriyle özdeşleşip, 130 yıldır Vefa Bozası adıyla şöhretini sürdürüyor.
Bir görüşe göre boza, bilinen en eski içki olan biranın ilk hali. Bir Anadolu içkisi olan üzüm şarabından daha eski bir geçmişe sahip. En eski yazılı kaynaklara sahip Mezopotamya (Sümer) ve Mısır uygarlıklarında üretilen birayla boza, hemen hemen aynıdır. Bira hammaddesi olarak kullanılan malt ekmeği, suyla ezilip bulamaç haline getirilir. Karışım mayalanmaya bırakılır. Böylece alkolle birlikte süt asiti de ortaya çıktığından, sözü edilen bira bozaya benzer. Türkiye’de genellikle darıdan yapılan boza, başka ülkelerde yapıldığı yerin başlıca ürününe göre mısır, arpa, çavdar, yulaf, buğday, kara buğday, arnavutdarısı, gernik gibi tahılların unu, bazen da pirinç ve ekmek, nadir olarak da kenevir unu ve karamuk mayalandırılarak yapılır. Kepeği alınmış darı unu kazanda kavrulup, yumruk veya tokmakla dövülerek suyla hamur haline getirilir. Belli bir kıvama ulaşan bu karışım elekten geçirilir. Eski boza veya hamur mayası ile mayalandırılarak serin yerde 3-7 gün dinlendirilir. Şeker veya pekmezle tatlandırılarak içilir. Ülkesine göre alkol oranı % 2-6 arasında değişir.
Boza, Mısır ve Kuzey Afrika sahilleriyle Akdenizli tüccar gemiciler aracılığıyla batıya, Hazar Denizi güneyinden doğuya, Asya içlerine ve Çin iran ve Afganistan a, Kafkaslar dan kuzeye, Volga havzasına doğru geniş bir coğrafyaya yayılır. Balkan ülkelerinin hemen hepsinin milli içki olarak sahiplendiği bozanın Balkanlar a gelişi ise, iki farklı öyküye dayandırılır. ilkinde, Orta Asya dan kalkıp XI. Yüzyılda Karadeniz in kuzeyinden Balkanlar a kadar geniş bir bölgeyi ele geçiren Kıpçak Türklerinin, bozayı da kültürlerinin bir parçası olarak bölgeye taşıdığı savunulur. ikincisinde ise, horasanlı savaşçı dervişlerden Sarı Saltık yer alır.Horasan dan gelip Anadolu da Hacı Bektaş a bağlanan Sarı Saltık, Rumeli ye yerleşen ilk Müslüman Türk toplulukları da yönetmek üzere, 1263 yılında Babadağı na, bugünkü Dobruca ya gelir. Horasan da öğrendiği bozacılığın bölgede yayılmasına da önayak olan Sarı Saltık, bozacı esnafının piri sayılır.
En şiddetli yasakların yaşandığı IV. Murad ve IV. Mehmed dönemlerinde istanbul da 300 dükkanda 1005 bozacı çalışırdı. Sarhoşluk vermeyecek kadarı nı içmek helal sayıldığından, meyhaneler, yüksek alkollü tatarbozası satan bozahanelere dönüşür ve bir laf türer: Meyhaneciye sormuşlar şahidin kim diye, bozacı demiş. içki yasağı III. Selim döneminde de sürer.Bu dönemde bozahaneler artık iyice ayak takımının işgali altındadır. Okuryazar takımı, hanımlar, beyler ve aileler bozahanelerden elini eteğini çeker. 93 Harbi olarak da anılan Osmanlı-Rus Savaşı (1876) nedeniyle Rumeli den istanbul a yapılan yoğun göç, bozacılık tarihinde bir dönüm noktası olur. Savaştan hemen önce, Karadağ sınırındaki Prizzen kasabasından istanbul a gelen Arnavut genci Sadık, bir süre mahalle aralarında seyyar bozacılık yaptıktan sonra, kentin eğlence merkezi olan Direklerarası ve Şehzadebaşı na yakın, Vefa semtinde bir küçük bozacı açar. Sadık Efendi, iki yenilik getirir bozacılığa: Birincisi, o dönemin en meşhur bozacısı, Taksim deki Tevfik Efendi den aldığı bozayı bir süre bekletip üzerinde biriken suyu döktükten sonra satar. Benzerlerinden daha saf, kıvamlı ve nefis hale gelen bu tadın şöhreti kısa sürede yayılır. ikincisi ve en önemlisi, o zamana kadar boza, ilkel yöntemlerle üretilip saklanırdı. Bunun için kullanılan ahşap fıçılar, bozayıda etkileyen kötü kokular yayardı. Prizrenli Sadık, bozayı kendisi yapmaya başladıktan sonra fıçı yerine mermer küpler kullanmaya başlar. Genç bozacı ayrıca dükkanını çeşit çeşit kepçeler, güzel bardaklar, şık tarçın ve leblebi kaplarıyla donatır, tadını iyice geliştirdiği bozanın orada içilmesini bir zevk haline getirir. Bir hatırlı müşterinin saraydan öğrendiği meşrubat tarifleri, genç bozacının talihinde yeni bir sayfa açar. Böylece dükkanda, yılın belli aylarında satılan bozanın yanı sıra limonata, şıra, bazı şerbet türleri, dondurma ve salep de satılır. Prizrenli Sadık ın şöhreti kısa zamanda istanbul un dört bir yanına, ağızdan ağıza yayılır. Dükkan, Vefa dışından da gelen seçkinlerin uğrak yeri olur. Prizren deki kardeşi ibrahim i de istanbul a getirterek müşteri yükünün altından kalkmaya çalışır. Zamanla hacca da giden iki kardeş, Hacı Sadık ve ibrahim Biraderler olarak anılmaya başlar. Cumhuriyet döneminde Soyadı Kanunu yla Vefa soyadını alan aile, sonraki kuşakların mesleği teknolojik yeniliklerle sürdürmesiyle markalaşır. Belki de bu nedenle, istanbullunun meyveden evvel, kahveden sonra ikram ettiği harup, koruk, demirhindi, ahududu, gül, gelincik, vişne şerbetleri tarihe karışırken boza yaşar.
Eskinin istanbul unu elinde güğüm, belinde bardaklık, akşamları sokak sokak arşınlayan Arnavut bozacılar, plastik bidon içinde boza satan Anadolu delikanlılarıyla yer değiştirir. Bilinmez, satıcı belki de kendi yaptığı bozayı satar ama sesi hep aynı yanık tonda çıkar; Booozaaa...Vefa Bozası!...
Evde Boza Yapımı
Malzemeler
3 bardak bulgur
2 kahve fincanı pirinç
3 bardak tozşeker
1 bardak eski boza ya da kibrit kutusu büyüklüğünde maya geniş bir kap
Yapılışı
Bulgur akşamdan bol su ile ıslatılır. Ertesi gün bulgur ve pirinç iyice ezilinceye kadar pişirilir. Mikserle çırpılır ve ince süzgeçten geçirilir. Bu karışım hafif ateşe konulur. içine şeker katılır ve eriyinceye kadar karıştırılır. Sonra ateşten alınır. Bir yerde ılınmaya bırakılır. Arada bir karıştırılır. Ilındıktan sonra içine eski boza ya da ılık suyla ezilmiş maya katılır. iyice karıştırılır. Bu karışımın ağzı kapatılarak, 20-25 derecelik bir yerde, ara sıra karıştırılarak 2-3 gün bekletilir. içinde göz göz hale gelmiş kabarcıklar görülürse olmuş demektir. Serin bir yere alınır. Soğuk servis yapılır. isteğe bağlı olarak üzerine sarı leblebi ve tarçın ilave edilir.
Afiyet olsun
tuzsuz sıcak leblebi ile iyi giden içecektir.genelde göçmenlerin üretimini yaptığı bir içecek türüdür.özellikle prizren yöresinden göç edenlerin% 90 lık kadar bölümü bu iş ile geçimini sağlamaktadır..
kıvamı balgam ile özdeşleştirilemeyecek kadar akıskandır.öyle olsa boza ve yudum kavramı olmazdı.
