sanıldığı gibi tatlı değildir, milföye benzer bol yağ ile açılan bir hamur türü katmer katmer kıtır kıtır olur, ertesi güne kalırsa atmanız gerekir. sokakta satılanlardan alınırsa bi halta benzemez, sabah sabah yada gece yarısından sonra iyi yapan bir fırından alınırsa parmaklar da beraberinde yenebilir. (bkz: üniversite 2 pastanesi) (bkz: dostlar fırını)
o değil de bu sabah itibari ile hayatımda ilk kez geldiğim seyrantepede, ilk girdiğim börekçide "poğaça" adıyla satılırken buldum kendisini.. hemen alıp sen boyozsun sen poğaça değilsin boyozsun sen! diyerek yedim.
boyoz; izmir'e özgü ve izmir damak tadı ile özdeşleşmiş, türkiye'nin başka yerlerinde, çoğu kez, ya sadece ismi bilinen ya da ismi bile bilinmeyen, yağlı un da denen özgün bir hamur işidir. başka yerde bulunmadığı veya hakikisi yapılmadığı için, boyozun gurbetteki izmirliler için anlamı çok büyüktür.
boyozu i̇zmir mutfağında 1492 yılı sonrasında ispanya'dan kovularak izmir'e yerleşen sefarad yahudi toplumunun kazandırdığı biliniyor. yine ispanyol kültürünün uzantıları olan arjantin, şili, peru, meksika gibi ülkelerde de, özellikle sefarad kökenli nüfus grupları arasında ve özellikle peynirli ve ıspanaklı türleri sıklıkla hazırlanmakta ve beğeni ile tüketilmektedir. boyozun ilk çıkışını atık hamur malzemesinin değerlendirilmesine bağlayan kaynaklar bulunmaktadır. "boyoz" ismi de, neredeyse kesin surette, ispanyolca "bollos" (bohçalar) kelimesinden türemiş olması olasıdır. bazı yahudi kaynaklarına göre de adı boyikos olarak da bilinmektedir.
her sabah kahvaltısında yanında yumurta ve taze demlenmiş sıcak çay ile her damağa hitap edebilecek lezzettedir. tüm izmirlilerin vazgeçilmez böreği olan boyoz özellikle izmir dışında yaşayan i̇zmirliler için özlem duyulan bir tad olmuştur. izmirde günün her saatinde ulaşabilmek mümkündür. ilk ısırığı aldığınız vakit ağzınızda eriyen o eşşiz lezzetin hazzıyla doruklara ulaşırsınız. ilk ısırıktan sonra ağız kenarına yapışan kırıntılarının hafifçe dökülmesi ise boyozun gerçekten taze olduğunun da bir göstergesidir.
dışarıdan bakıldığı vakit sıradan, içi boş bir börek gibi görülse bile bu tarifsiz tad, izmirliler için çok şey ifade etmektedir ve anlatılması gerçekten çok zordur. yahudi böreği olarak da bilinen boyozun sadece izmirde üretiliyor olması da şehrin sadece kendine has bir damak lezzeti olmuştur. "boyoz", izmir denildiğinde, kızlarından sonra şehrin simgesi haline gelen ender güzelliklerden biridir. sabah kahvaltısında gevrek & kumru gibi izmirin güzel tadlarının yanında kendine has ayrı bir yeri bulunan boyozun yeri de bir başkadır.
bu yazıyı kaleme alan yazarın bu yazı yazılmadan önce her zamanki gibi benzer bir çılgınlık yaparak gecenin bir vakti (saat 04.00 suları) bulduğu açık bir boyoz satan dükkandan aldığı boyozları acımadan midesine indirmesi sonrasında bizzat hissedilerek kaleme alınması da en az boyoz kadar ayrı bir lezzettir.
güzel izmir'in bir mucizesi. aslında yapılış bakımından antep katmerine çok benzediğini düşünüyorum. tabii şeker-tuz farkı hariç. sonuçta kat kat hamurdan yapılmış bir yiyeceğin bu kadar güzel olabilmesi ilginç. izmir'e her gidildiğinde sabah akşam yenmesine rağmen tadına doyulmaz. izmir otellerinin hepsindeki kahvaltılarda kesin bulunur ancak otel ortamında çatal bıçakla yemeğe çalışmak gereksiz bir eziyettir. en güzeli alsancak'ta çay eşliğinde birkaç tane götürmektir, saat farketmez.
şayet benim gibi ortalama altı tane ile gözünüz doyuyorsa kesinlikle yağsız olanı tercih edilmelidir. ulan makina yağı mı kullanıyorsunuz şerefizler, gün boyu içim yanıyor yedikten sonra. yanıyorum lan yanıyoum!!!!
yüksek ateşte tepsi ile fırınlanmadan önce kat kat, ipince açılmış olan milföy yufkanın arasına içlik malzemesi (peynir, ıspanak vs.) konularak da yapılır ama hakiki boyoz sade olur. Hamurun özelliği un, çiçek yağı ve tahin karışımı ve tuzlu olmasıdır. bir de yanında üzerine tuz ve karabiber serpilmiş haşlanmış yumurtayla yenecek. ispanya kökenli Yahudilerin 1400' lerde izmir'e göçerken yanlarında getirdikleri poğaçaya benzer hamur ürünüdür.
izmir dışında ticari amaçlı satılmayan bölgesel ve mükemmel bir hamur işidir. izmir mutfağına sefarad yahudilerinden geçmiştir ve avram usta'nın adıyla anılmaktadır. izmir dışına çıkan izmirlilerin en büyük özlemlerinden birisidir.
istanbulda bulunmayan meret. "ulan talaş böreği yapıyorsun yuvarla onu boyoz da yapıver ölür müsün?" diyerekten bir börekçinin kanına gireceğimden korku duyduğum kuvvetli tutkum olup, rejimin gözü kör olsun hala kavuşamadığımdır.
