wikipedia'ya göre dünya tarihi boyunca insanlar tarafından çıkarılmış toplam altın miktarı 171, 000 ton, ve şimdiki üretimi de senelik 2,700 ton. bor madeninin ise dünya ticaret hacmi 10 milyon ton. yani altın kadar "bulunmaz" değil. resmi olarak "nadir" statüsünde olmamakla birlikte, bor madeninin Praseodymium gibi, "rare earth element" (nadir element) kadar bir reservi var. daha tanıdık bir element, kurşun, ve dünya gezegeninin bize sunduğu, üretilebilir kapasiteleri aşağı yukarı bor madeni ile aynı.
ancak bor madeninin veya kurşunun "nadir element"lerden sayılma-ma sebebi sadece "kaç ton kapasite var" sorusuyla açıklanamaz; "o elementle neler yapabiliyorsun" meselesi de mühim, "atomik numarası sana ne tür elektronik imkanlar sunuyor?" sorusu da var. bor, yarı iletkenler, yarı metaller kategorisinde elektronik devre dahil birçok alanda gayet kullanışlı bir hammadde; özel camlar, mıknatıslar üretiliyor, kurşun geçirmez yelek yapımında bile kullanılıyor, eritmek için altından 1008, demirden ise 538 derece daha yüksek bir ısı gerekiyor, sağlam yani *.
gelgelelim "bulunmaz hint kumaşı" da değil: zira bor'un yaptığı numaraları yapabilecek karbon gibi, silisyum gibi bol ve ucuz hammaddeler var. elbette bir madenin değerini biraz da "cevher olarak mı ediniyorsun yoksa taşın toprağın içinde eşelenerek mi ulaşıyorsun" tarzında maliyet hesapları belirliyor. elementlerin dünyadaki bolluğunu karşılaştırmalı bir tablo olarak görmek için 's_crust/ bakınız.
bor'un bir suçu yok: şartlar oluşmadı; altın gibi süper bir metal değil, "nadir elementler" gibi tonla elektronu yok: bor'un başka hiçbir elementte olmayan bir özelliği olsa, ve bir de medeniyet bor üstüne dönüyor olsa, işte o vakit zaten hiç bir tek ülke bu maden üzerinde hakimiyet kuramaz, "dünya" duruma el koyardı.
biyolojik alemde bor daha değerli: neredeyse bütün bitkiler, tarım ürünleri, hücre duvarlarını güçlendirmek için bor kullanıyor, biz de bu bitkiler sayesinde bor tüketmiş oluyoruz. ancak fazla miktarda bor yarar yerine zarar getiriyor ve bitkileri zehirliyor *.
bütün bunlar birleşince ortaya "maden zenginleştirme", yani elementin kullanım alanlarını genişletme, bilim, araştırma, deneme, uygulama tarzında bir kamyon sistemli "iş" çıkıyor. insan evreninde "değer"'in kaynağı da bu zaten.
yıllardır herkesin 'dünyadaki bor madenlerinin %80 i bizde, ilerde petrolün yerini alacak işte o zaman parayı kıracağız diye bir umut beklediği maden..
eskişehir kırka eti bor madenlerinde görülen kadarıyla ziyan edilen çok değerli madenimizdir. Camları sökerken tepemize bor yağıyordu. Bembeyaz oluyorduk. Boru ziyan ediyorlar resmen, yurtdışında olsa gramı ziyan olmaz. Ama burda yerlerde, cam kenarlarında. çinliler borun çöpü için gelip anlaşma yaptı. O kadar değerli.
yakıt maden değildir. ham maddedir.
dünyada ki bor rezervlerinin yüzde 78i türkiyededir. yıllık ihracattan kazandığımız para ise bordan 650 milyon dolardır ! yanlış duymadınız sadece ama sadece (2010 yılı ihracat gelirimiz) 650 milyon doları bulmamaktadır *
bu arada biz boru işleyebilecek teknolojiye sahip değiliz ! dolayısıyla borumuzu değerlendiremiyoruz. ***
çok sert katı bir element. Simgesi B, atom numarası 5, atom ağırlığı 10.82, yoğunluğu 2.4 , erime derecesi 2.300°dir. Karbon ve silisyuma yakın bir elementtir, yeşil bir alevle yanar. Doğada boraklar ve borosilikatlar halinde bileşik olarak bulunur. En çok rastlanan bor mineralleri boraks, kolemanit, uleksit ve pandermittir. Elektriği iyi iletmez. Soğutma niteliği yüksek olduğundan, bor çubukları nükleer termik elektrik santrallerinde kullanılır. Bileşiklerinden borikasit ise antiseptik olarak tıpta ve konserve sanayiinde kullanılır.
ticari olarak değerli olabilmesi için çok masraflı, zor ve uzun işlemlerden geçmesi gereken maden. forward maillerde iddia edilenin aksine enerji kaynağı değildir, bu yüzden yakıt olarak kullanılamaz. hafifliği, kayganlık verici yapısı ile bir çok ürün için ideal bir yardımcı katkı maddesidir. örneğin motor yağlarına katılarak sürtünmeyi azaltır, bu da yakıttan tasarruf demektir. peki ne kadar tasarruf ? %1-2 leri geçmez.
metallerle yaptığı bileşikleri çok önemlidir. dünyanın en sağlam bileşikleri bor içeren metal bileşikleridir. bu nedenle nasa saf bor alımı yapar. uzay mekiklerinin gövdeleri hafif metaller ile bor bileşiklerinden üretilir. nedeni ise çok sağlam ve bir o kadar da hafif olmasıdır. aynı şekilde askeri araçlarda zırh olarak kullanılabilir, borkarbür dünyanın elmastan sonra en sağlam maddesidir.
kısacası normalden daha fazla dayanıklılık isteyen her durumda bor kullanılabilir fakat bunlar kesinlikle halk içinde kullanılan araçlar için olamaz. nedeni ise bor bileşiklerinin üretilmesindeki zorluklardır. bu konuya ilgisi olanların sorduğu bir soru vardır ; "neden işlenmiş bor satamıyoruz da ucuza işlenmemiş halini satıyoruz ?". bunun nedeni henüz bor madenini bu derece normal üstü şartlarda üretecek tesis yapacak kapasitede ve maddi güçte olmamamızdır. daha basit bir örnek verecek olursak günün birinde kendi uzay mekiğimizi* yapacak teknoloji ve güce sahip olursak eminim ki bor madenimizi işleyip değerli hale getirebiliriz.
dünyanın en değerli madenlerinden biri %70 ülkemizde kalanı arjantinde olup oradakilerin abd tarafından bitirildiği füze yapımında vs kullanılan geleceğin en önemli kaynaklarından ısıya dayanıklılığıyla öne çıkan maden.
niğde'nin bir ilçesi.
yeraltında çıkarılan kristale benzeyen bir maden, bir çok üründe(yaklaşık 300) kullanılmaktadır. bunlar arasında deterjan, şampuan, roket ve uçaklar sadece bir kaçıdır. türkiye dünya rezervinin %72'sini bünyesinde barındırmaktadır. balıkesir'de(bigadiç-susurluk), kütahya'da, eskişehir'de çıkartılmaktadır. bandırma'da işlenmektedir. türkiye'nin bu madenden geliri bu yıl itibari ile 600 milyon dolar civarındadır. 3 milyar ton kadar türkiye'de bulunmaktadır. özelleştirilmemiş bir kurumdur.
hepsi iyi güzel olmasına karşın, türkiye'nin hammadde halinde boru dışarıya göndermesi bize daha çok kar getirecek durumları engellemektedir.
kimyasalgillerin en hafif elementidir. fakat hafifliğine rağmen oldukça sert ve yüksek erginme noktasına sahiptir. bildiğim en eski kullanımı 13. yüzyıl romalılarına kadar uzanır. türkiye'de; susurluk, bigadiç, kestelek, emet ve kırka'da bulunmaktadır. dünyada ise; orta asya, güneybatı asya, abd, italya ve arjantin'de bulunmaktadır. nükleer santrallerden tutun da sabun üretimine kadar pek çok alanda kullanılmaktadır.
ayrıca e-posta çılgınlığının en sevdiği konulardandır. sanıyorum ki bunun ilk çıkış noktası, 10 yıl kadar önce bor gizilimizin özelleştirilmesi yönünde atılan adımlara dayanmaktadır. ne var ki o zamanın kamuoyu baskısı ile bu tehlike atlatılmıştır. fakat etibank'ın felç edildiği ve bor konusunda adam akıllı bir millî politikamız olmadığı da göz önüne alınmalıdır. dışarıdan ciddi miktarda bor mamulü alışımız bunun en büyük kanıtıdır...
avrupa'nın 300 milyon dolara alıp 89 milyar dolara işleyip ihraç ettiği fosil ürün. türkiye ise dünya rezervinin yüzde 75'ine sahip olduğu halde ne teşvik ne de yatırımlarla bu madeni işleyip üretmek aklına gelmiyor aklına geliyorsa da işine gelmiyor. mühendisse eksik olan piyasada bir dünya işsiz mühendis var gerekli teknoloji yoksa 2,5 milyar dolar bütçe ayırdığın diyanetten biraz borç alıp gerekli makinelerde temin edilebilir. bu ülkeyi anlamak mümkün değil.
Cam elyaf, optik ve teknik cam endüstrisi, sır ve emaye üretimi, boya ve diğer bazı kimyasalların yapımı, seramik, gübre, fotoğrafçılık, ilaç, deri, demir-çelik, kozmetik, sabun ve deterjan sanayisi, enerji sektörü ve nükleer uygulamalarda kullanılan bordan son yıllarda uzay araçlarının üzerlerinin kaplanması, ısı yalıtımı, pil, yanmaz kumaş, çelik yelek, askeri tank zırhları imalatında ve araç yakıtı olarak yararlanılmaktadır.
ABD'deki petrol kaynaklarının azalmasından sonra araç yakıtı olarak kullanılabileceğinin belirlenmesi, borun stratejik önemini artırmıştır.
türkiye'deki revervlerinin 9 trilyon $ değerinde olduğu iddia edilen maden. öncelikle bir madenin fiyatını daha topraktan çıkmadan belirlemek imkansızdır. bir maden çok çıkıyorsa ve talep az ise fiyatı düşer, az çıkıyorsa ve talep fazla ise fiyatı yükselir. ikincisi 9 trilyon $ toplam amerikan ekonomisinin yarısıdır. yani bu iddiaya göre bu maden ile amerika'nın yarısını satın alabilirmişiz.
şimdi gerçeklere dönersek. dünyadaki bor rezervlerinin %70'inin türkiye'de olduğu bir gerçektir. ama dünyada borun bir enerji kaynağı olarak kullanılacağına yönelik hiçbir gelişme yoktur. bor şu anda sadece bazı özel camlar ve sabun, şampuan yapmında bir kimyasal madde olarak kullanılmaktadır.
enerji kaynağı olarak kullanılmaması nedeni de bu yönde kullanılmasının hiç ekonomik olmamasıdır. sadece bazı özel füze ve roketlerin yakıtında bor kullanılmaktadır. bor hiçbir zaman petrolün yerini alamaz ve yeni çıkan hibrid motorların yakıtı olarak da kullanılmamaktadır. dünyadaki bor talebinin de yılda ancak % 3 büyüyeceği tahmin ediliyor.
bu nedenle umudunu bu madene bağlamış olanlara üzücü bir haberim var. maalesef türkiye bor ile kurtulamaz. bor ile ilgili anlattığınız efsaneler ve komplo teorilerinin de hiçbir inandırıcılığı yok. bor kimsenin umrunda değil.
avrupa birliğinin üremeyi engellediği bahanesiyle insan haklarına dayanarak çıkartılmasını durdurmaya çalıştığı madde.
Eti Maden işletmeleri Genel Müdürlüğü de buna karşılık 200 kişiden sperm örneği aldırmış.
işçiler bir haftadır cinsel ilişkide bulunmadıklarını dile getirmiş ve isyan etmişler "madem kısır yapıyor o zaman bu çocuklar kimin?" diye.
