kolomb amerikaya ayak bastığında bile mayalar çok tan kaybolmuş efsanelerde yer alır olmuşlardı, aztek ve inkalardan önceydiler. yağmacı ispanyollar o günün işidi papalık engizisyonu pek çok kalıntıyı yazıtı yağmaladılar yaktılar yokettiler haklarında sadece söylenceler kaldı.
