şüphesiz ki toplu taşımadaki hal ve hareketlerdir. inmek isteyenler inmeden binemezsiniz lütfen şunu öğrenin artık. binerken itip kakmamayı da öğrenin nasıl bir medeniyetsizlik insan hayret ediyor. hayır amazon kabilesinden mi çıkıp geldin; ok atın da ölen insin?
Sokakların temizliği, trafikte yaya önceliğine önem verilmesi, dilenciler. Güzel bir kız geçince arkasından, hatta önünden bakanların varlığı, müşteri çekmek için sokağa verilen yemek kokuları. Müşteriye erkek arkadaşının yanında yazan garsonlar ve sabah 5 yorgunluğunun izin vermediği sayısız küçük detay.
engelli insanlar için yaşam olanağı tanınmaması dır, en önemlisi sokak kaldırımları yüksekliği, belediye dolmuşlarında engelliler için yer olmaması, kafeterya tuvaletlerinin engelliler için tasarlanmış olmaması, ve buna benzer bir sürü şey.
otobüslere binerken halkın birbirini ezmesi, ekmek kuyruklarında çıkan kavgaların bıçaklı yaralamalara dönüşmesi, kadınlarının akşam 9'dan sonra dışarı çıkamaması vs vs vs. ha bir de metronun akşam 11'den sonra sefer yapmaması...
kaldırım yüksekliği,(araba çekilmesin diye yükseldikçe yaşlı engelli insanlar yürüyemez o şehir geridir), eletrik tellerinin hali, alt geçitlerinin koku düzeyi, otobüse inme binme halleri, duraklar, üst geçitlerde engellilere uygun basamakların hesaba katılmaması, trafik işleyişi, korna sesi yoğunluğu.
Bayram, dönem sonu ve sene sonu tatillerinde o şehre herhangi bir ulaşım bileti bulabilmişseniz; o şehir kesin çok gelişmiştir. Tabii ki bileti çok önceden değil seyahat tarihine yakın bir zamanda almış olmanız lâzım şartların yerine gelmesi için.
hava kirliliği(soba-doğalgaz yakma oranı), şerit çizgileri, kaldırım genişliği ve görme engelli kaldırımı, yayalara gösterilen saygı, toplu taşıma kültürünün gelişmiş olması ile paralellik gösteren şeylerdir.
bir sürü yol sayabiliriz aslında. genel olarak; şehri geliştiren tek etken belediyeler. belediye çalışıyorsa o şehir gelişmiştir arkadaş. büyükşehirlerin hepsi gelişmiştir. son olan büyükşehirler hariç, genel itibariyle en gelişmiş şehirlerdir.
görüntü itibariyle gelişmemiş şehirlerde; alt yapı sorunu var. bu alt yapı sorunu neden. yapılan çarpık kentleşme. zamanında yapılan evler şimdi çok büyük sorun oluşturmakta. bu sorun direk şehri etkiliyor. şehir gelişmişse insanda gelişmiştir. gelişmiş şehir var ki; kültürel faaliyetlerde var. insanın gelişmesini sağlayan temel etken, şehirler. imkan olacak ki insanda gelişsin.
