1. Hatâbî bilgi: duyular kanalıyla elde edilen ilk bilgilerle yetinmek demektir.
Bu yolu tercih edenler duyu ve hayal gücünün ötesindeki şeyleri idrak edemez ve sadece "yok"derler.
2. Burhânî bilgi: duyu ve hayal gücü ile yetinmeyip aklı çalıştırarak, bilinenden hareketle bilinmeyeni öğrenmeye gayret eder. Aklî kıyas yaparlar.
3. Cedelî (diyalektiğe dayalı, tartışmalı) bilgi: bu düzeydeki kişi sadece gördüğü, hayal ettiği ve duyumsadığı ile yetinmekten ibaret hatâbî bilgi düzeyinin ötesine geçmeyi denemiş, bazı gerçekleri anlamış, ancak elindeki malzemeyi kesin aklî kıyasla destekleyecek bir hâle getirmemiştir.
Bu seviyedekiler, aklî kıyas yapabilecek nitelikte olduğu hâlde ilgilendikleri sahanın gerektirdiği temel bilgilerden ve yöntemi doğru uygulamaktan mahrum kaldıkları için önyargılarını atamamışlar; bu yüzden burhânî bilgi düzeyine erişememişlerdir.
“Artık ne bilimsel bilgimiz, ne toplumumuzun anayasası, ne de toplumumuz ile bilgimiz arasındaki bağlantılara ilişkin geleneksel olumlamalar elde edilmiş olarak kabul edilir. Bilgi biçimlerimizin uzlaşımsal ve inşa edilmiş statüsünü keşfettiğimiz ölçüde, bildiğimizin kökeninin gerçeklik değil, kendimiz olduğunu anlamayı başarırız. Tıpkı devlet gibi, bilgi de insan eylemlerinin ürünüdür. Hobbes haklıydı.”
bunlardan ışıkla, bilmek kötü birşeydir, çünkü bilginlarin başı şişer açıklamakdan, bildikçe insanlar mutsulaşırlar, mesela ben kolanın içinde ne olduğunu öğrendiğimden beri rahat uyuyamıyorum, bu yüzden öğrenmemek ve bilmemek daha iyi. buradan ışıkla da;
cahiliyet arttıkça, mutluluk, mutluluk arttıkça da ömür artar efendim.
bilgi de, tüm bunların sebebidir ama ne yazık ki bunları bilmenin sonucu yine bilgidir, bu durumda bilmek ve bilmemek elde değildir, çünkü öğrenip öğretebilen, bildiğini gelecek nesile aktaran çok fazla canlı yoktur. bunlardan insan olanı biz olduğumuza göre, diğerine örnek;
bu konudan sıkılanlar için, tıklayınız; katil balinalar .
Bende bir yumurta var sende de bir yumurta. ben bendekini sana versem sende sendekini bana sende de bir bende de bir yumurta olur. bende bir bilgi var sende de bir bilgi var. ben bendekini sana sen de sendekini bana versen sende 2 bende de 2 bilgi olur. işte bilgi budur. konfüçyus soylemiş.
