irlandalı fizikçi john stewart bell in teoremi. özeti şudur: kuantum mekaniğinin tüm sonuçları, yerel gerçeklik özelliğine sahip bir kuram ile elde edilemez.
Kuantum dolaşıklık, kuantum fizikteki ilginç olgulardan. Gizemlidir çünkü. Bu prensip şöyle der:
- Belli başlı koşullar var, bu koşullarda görünürde fiziksel olan, birbirinden bağımsız iki parçacık birbiriyle iletişim halindedir.
Bohr ve Einstein bu yüzden tartışmışlar. Einstein "tanımsız ya da tanımlı belli mesafelerde hayalet davranış" olarak da tanımlamış.
işte burada John Bell, uzak mesafe davranışının gerçekten var olduğunu ispat etmek istemiş. Bi söylem geliştirmiştir. Bu abimiz irlandalıdır. içimizdeki yararlı irlandalılardan.
Napacakmış kendi teoreminde diye sorarsak parçacıklar kuantum dolaşıklık ile iletişimde olmalı, bu sayede ışık hızından daha yüksek hızda bilgi paylaşımı yapıyorlar mı yapmıyorlar mı ortaya çıkıyor.
Bell abi, bu teoremi, Bell Eşitsizliğini bularak ispat eder. Hatta bu teorem deneysel olarak ispat edildiği için Einstein'ın izafiyet teorisinde bulunan yerellik durumunu da geçersiz kılar.
(Yerellik, Lokallik: Hiçbir fiziksel etkileşim, ışık hızından daha yüksek olamaz)
şöyle düşünebiliriz, hani illüzyonistler birini ikiye keser ya. yukarı beden aynı anda ne yapıyorsa aşağı beden de ona uyumlu hareketler yapar. bunu mümkün/gerçekleşebilir kabul edelim. işte üst beden diyelim ki mars'ta olsun, alt beden de jüpiter'de. üst beden ne yaparsa alt beden arada zaman farkı olmaksızın aynı hareket ile uyumlu hareket sergiliyor.
kuantum mekaniğinin gizli değişkenler yorumu doğruysa nonlocality durumunun geçerli olacağını söyleyen teorem. einstein gizli değişkenlerin varlığını ileri sürüp yerelliği savunuyordu. ancak bell teoremi gizli değişkenler içeren sistemlerin nonlocality özelliği taşıyacağını deneysel olarak ispat edip einstein'ın gizli değişkenler kuramındaki temel taşı olan lokalliğin var olmadığını ispat etmiştir. yani bu teorem, einstein'ın kopenhag yorumcularının savunduğu nonlocality durumuna karşı argüman olarak geliştirdiği gizli değişkenler yorumunun da aslında yerel olmayan bir yorum olduğunu ispatlamıştır.
