zaten tarihçilikte temel bir sorundur bu. elinize bir belge alıp onu istediğiniz gibi konuşturabiliyorsunuz. o yüzden tarihçinin görevi aslında geçmişin o yanılmaz gerçeklerini yakalamak değildir.
walter benjamin'in bir sözünü, bir hocamın makalesinden alıntılıyorum. çünkü alıntılanmayacak gibi değil.
"Geçmişi tarihsel olarak kurmak 'onu gerçekten olmuş olduğu gibi tanımak değil, tehlike anında birden patlayıveren anıyı ele geçirmektir. Tarihsel maddeciliğin meselesi, tehlike anında tarihsel öznenin karşısında beklenmedik bir şekilde beliriveren geçmiş imgesini alıkoymaktır. Geleneğin hem kendi varlığı, hem de onu devralanlar tehlikededir. Her ikisi de aynı tehdit altındadır: Hâkim sınıfın aleti durumuna düşmek. Geleneği, onu hükmü altına almak üzere olan konformizmin elinden çekip almak, her dönemde yeni baştan girişilmesi gereken bir çabadır."
burada vurgulanan rankeci tarihçiliğe tam ve kesin bir sırt dönüş. paradoksaldır, tarihin geçmişin kurgulanmasından çok bugünün ve geleceğin kurgulanışı haline gelmesi. geçmiş verili değildir. onu tekrar inşa ederiz. alasdair mcintre'nin gelenek anlaşı da paraleldir. çünkü "gelenek" der mciyntre, geçmiş ile ilgili değildir, kendi başına. o bugünün ve geleceğin de kurgusudur.
velhasılkelam. belgeyle konuşmak sanıldığı kadar kritik önemde değildir. onu hangi amaçla kullandığınız daha hayatidir. aynı belgelere bakarız, ben II. abdülhamid için "kızıl sultan" derim, sen "ulu hakan" dersin. çünkü derdimiz adülhamid'i tartmak değlidir. bugün oradan extract edebileceğimiz ideolojik örüntüye malzemedir.
