yıl olmuş 2017, sözlük gelmiş 10-15 yaşına, biz yazmaya başladığımızda çocuk olanlar, ergen olup, gelip sözlükte yazmaya başlamışlar
ve hiçkimse, ben de dahil, akıl edip de bu büyük eseri sözlükte işlememiş !!!...olacak iş değil, nasıl atlamışız "hammerklavier" sonatını.
modern piyano teknik ve yazın durumunu, piyanoa kompozisyonu ve eser ele alınış şeklini derinden etkilemiş çok çok çok çok önemli bir piyano eseridir hammerklavier.
çok güçtür hammerklavier. ve çok da güzel bir sonattır. şöyle söyleyelim, beethoven´ ın en güç eserinin, diabelli mi, hammerklavier mi, yoksa 5.konçertonun son bölümü olduğu, elinin büyüklüğüne, parmaklarının şişmanlığına bağlıdır.
eğer orta boydan büyükçe değilse elin, ve parmakların uzun değilse- hammerklavier senin için hemen hemen çalınamaz bir eserdir.
18 dakikalık hayvan gibi 3.üncü ağır bölümü bütün klasik dönem eser yazınının doruk noktasıdır, bu bölüm kadar ramatik şey yazılmamıştır, denilebilir.
"das hammerklavier sonata" yı, pek çok piyanist beethoven´ın yazdığı en önemli eser olarak betimler, ve hep aynı şeyi söylerler - picasso´nun 7 metreye 3 metre tablosu illa da daha büyük diye da vinci´nin 35 cm´ye 70 cm mona lisa tablosundan daha değerli olmak zorunda değildir, mona lisa belki guernica ´dan daha küçüktür ama ondan daha değersiz değildir, derler.
bunu bir kişiyle çalınan hammerklavier´i, 200 kişiyle çalınan 9.senfoniyi karşılaştırmak adına böyle söylerler.
aslında çok derin bir biçimde teknik ayrıntıya girmek gerekir. ancak entry çok uzuyo, kimse okumuyo. o yüzden onu bu sefer yapmıyorum.
bu eseri a) eğer klasik müziği hiç tanımıyorsanız, biraz vivaldi, biraz mozart dinledikten sonra dinleyiniz b) piyanodan hiç anlamıyorsanız sonat hakkında birşeyler okumadan dinlemeyiniz.
bir de, sadece bir kere dinlemeyiniz, çok insan, müzikten hiç anlamayan, "sevmediğim halde, sırf sen dedin diye, bi kere dahaa hammerklavier´i dinledim, bu sefer bas hattıyla üst hattı birlikte dinlemeye çalıştım, vuruldum sonata, yok böyle birşey !!" demiştir, ki bu da bu adamların 17.inci, 18.inci dinlemeleriydi.
das hammerklavier- yenir yutulur bir lokma değildir. öyle kız arkadaşla dinlenecek romantik bilmemne hiç değildir. "ben varken kız arkadaş da neymiş ulen !!" der sonat, daha başlar başlamaz....ama tabii çok müziksever bir kız arkadaşınız varsa, birlikte dinlersiniz- üstünde tartışırsınız- ki bundan da büyük bir mutluluk olmaz herhalde...
bu sonatı birçok kişi iyi çalar, fazıl say yorumunu dinledim, iyi, ancak benim gönlüm richter de richter...der !!....slava bu sonatı doruk noktasına getirip bırammıştır. slava- sviatoslav richter- bu konuda ulaşılamazdır. pollini de iyidir, barenboim de dibine kadar çalıyo, onları söylememiz lazım.
başka kim iyi çalar das hammerklavier´i?...hmmmm...ingiliz bir piyanist var, john ogdon diye, çok iyi bir teknik sahibi olan çok sağlam ama az tanınmış bir piyanisttir, belki de slava´dan sonra en iyi das hammerklavier, onun yorumudur.
bu sonat çok güç olduğundan, piyano çalma tekniği çok çok çok iyi olmayan piyanistler onu çaldıkları zaman, pekçok yerde- çünkü pekçok yeri çok güçtür bu sonatın- "zorlandıkları" duyulur. böyle billur gibi, sanki parmakla diilde başka bişeyle çalıyomuş gibi bu sonatı çalabilen adam, o yüzden oldukça azdır.
op.106, no.29 si bemol majör "das hammerklavier sonata"....bu sonatı tanımadan ölmeyiniz. olabilir ki bir çoğunuz, bu sonatta hayatınızın melodisini duyacaksınız...hele o çok uzun , üstelik de fa diyez minör- si bemol majör sonatta fa diyez minörün ne işi vardır, di mi- ama yazmış işte üstad öyle...
dinleyiniz, dinletiniz. ayrıca, gene de kendimi tutamayıp, analize girmediğim halde bu kadar karakter bastıgım için üzgünüm. ancak bu büyüklükteki bir sonata az bile.
