düşününce, bundan daha bi iyi bi konsept gelmiyor aklıma. deneyler deliler kokular sesler beyaz gömlekler kana bulanmış neşterler açılmış beyinler. paralel evrenlerden birinde, güneş ışığına çıkamaz halimle, buradaki gizemli olayları çözmeye çalıştığımı hatırladıkça özlüyorum. bedlam bedlam.
ilk açıldığı yıllarda "hastalarını" altına alev verilen demir bir sandalyeye oturtarak, bir çembere bağlayıp saatlerce çevirerek, kırbaçlayarak "tedavi" eden oluşum. sadece mimarisi bile hayranlık uyandırıcı.
ingilizcenin argo söz varlığında (sıfat olarak) deli, çılgın, meczup, (isim olarak) delilik, fıttırıklık, akıl hastası, (mekân olarak) tımarhane, (herhangi bir yerde, sahnede veya devlette) karmaşa, gürültü ve kaos mânâları taşır.
bethlehem sözcüğünden türemiştir. 13.yy'da londra'da tesis edilmiş olan ilk akıl hastahanesi bu adı taşır. buraya yatırılan hastalar, şehirden ve çevre memleketlerden ziyarete gelen halk yığınları için adeta bir sirk gösterisi gibi sergilenmekteydi. belirli bir ücret karşılığında hastalar izlenirdi.
delilik ve cadılık yaftası yiyen şizofreni hastaları, akıl hastaları, ruhsal ve fiziksel rahatsızlıkları olan, falcısı, büyücüsü vb. gibi toplumun tüm öteki insanlarının toplumdan uzun yüzyıllar boyunca nasıl soyutlandığının ve nasıl muamelelere tâbi tutulduğunun trajik örneklerindendir.
