başbakan'ı diktatör olarak görmeyen ancak kendisinin diktatör olma yolunda yürüdüğünü kabul eden birisi olarak karşı çıktığım sistemdir. türkiyede bu sistemin sonu diktatörlük olur.
olması gereken sistemdir. Abd bu sistem sayesinde dünyanın bir numaralı devletlerinden olmuştur. Diktatörlük gelecek diye korkanlar başkanlık sistemini araştırmalıdır. Parlementer sistem daha da gelişmiş biçimde devam edecektir.
Amerika da uygulanıyor ama Amerika'da kendine özgü bir sürü koşul var. Oranın demokrasisi daha ileride, adaylar bir yıl önceden ortaya çıkıyor, din, etnisite, mezhep siyaseti yapılmıyor, yargı etkin, bağımsız eyalet meclisleri merkezden bağımsız kararlar alabilyor, biri sol biri sağ oyları birbirine yakın iki parti var.
Bizdeki durumlara bakalım.
1)Bizdeki demokrasi malum. Hala 3-5 kişi bir araya gelip protesto etse biber gazı, TOMA geliyor. Dostane eleştirilere bile vatan hain, terörist deniyor. Örnekler arttırılabilir.
2)Hukuk malum. Denizfeneri yargılanamıyor mesela. Yürütmeyi durdurma kararı uygulanamıyor.
3)Bizdeki siyasi partiler yasası sebebiyle önseçim genel başkanın keyfine kalmış. AKP-MHP 2011 ve 2014'te hiç noter huzurunda önseçim yapmadı. Milletvekili bizde lidervekili.
4)Din ve etnisite siyaseti bizde maalesef bizde çok ileride.
5)Başkanlık sistemi güçlü iki parti ile yürür.Bizde sol ve sağ arası oy farklı çok fazla. Ayrıca Bu durum MHP ve BDP'yi siyaset dışına iter ki bu da doğru değil.
6)Eyalet demek özerk Kürdistan'a çıkar.
amerika'nın başkanlık sistemini örnek alarak açıklayacak olursak;
- güvenoyu yoktur. yani başkanı görevden düşürmek için güvenoyu yoklaması yapılmaz.
- başkan seçimle gelir ama vekalet sistemiyle yapılır bu seçim. daha detaylı anlatacak olursak; her eyalet temsilcilerini seçer. bizdeki milletvekili seçimi gibi düşünün. kimler daha çok oy alırsa onlar temsil eder eyaletteki insanları yani.
seçilen bu insanlar başkan için halk adına oy kullanırlar ve başkanı direkt olarak halk değil, halkın seçtikleri seçer. iki turlu bir seçim olarak düşünebilirsiniz.
- başkanın sabit bir görev süresi vardır, yukarıda da söylediğim güvenoyu muhabbeti gibi hiçbir şekilde görev süresi boyunca görevden alınamaz.
- sert kuvvetler ayrılığı vardır. parlementonun başkana olan bakışı değişirse, hiçbir şekilde yasa çıkarmaz. devlet kitlenir, başkanın eli kolu bağlanır.
- gelişmemiş ülkelerde otoriter bir rejim yaratabilir.
ilk önce başkanlık ve hemen arkasından gelen eyalet sistemi, ondan sonra özerklik ve sonra durdurlamayan bağımsızlık. amaç ve istekler bu doğrultuda gidecek sanırım. hesaba katmadıkları tek şey ise biz türkler. biz bu oyunu bozarız.
biraz anlatmak gerekirse, akp'nin başkanlık sistemini getirebilmesi için anayasayı değiştirmesi gerekiyor. yani toplamda 367 milletvekiline ihtiyacı var veya referanduma götürüp halktan onay alması gerekiyor. bunun için de 330 milletvekiline ihtiyacı var. ancak meclisteki sandalye dağılımı şöyle ,
Adalet Ve Kalkınma Partisi 313 ( cemaat ve diğer vekillerin istifası öncesinde sayı 327 idi. )
Cumhuriyet Halk Partisi 130
Milliyetçi Hareket Partisi 52
Halkların Demokratik Partisi 27
Bağımsız Milletvekili 14
Barış Ve Demokrasi Partisi 1
yani akp'nin açık bir şekilde referandum için hdp'li vekillerin desteğine ihtiyacı var.
diğer senaryo ise akp'nin 2015 genel seçimlerini beklemesi. bu durumda da akp'nin 330 sayısını geçmesi pek mümkün görünmüyor. %50 oy aldığı 2011 seçimlerinde bile 327 milletvekili çıkarabildiğini unutmayalım. yani yeniden hdp'ye ihtiyacı olacak.
özerklik ve bölünme senaryolarının gölgesinde hdp'nin desteği ile yapılacak bir referanduma akp'nin gireceğini şahsen düşünmüyorum ben. kendi seçmeni üzerinde ters bir tepki yaratabilir.
o halde bizim de bilmediğimiz kapalı kapılar arkasında yapılan toplantılarda akp ve hdp arasında şöyle bir anlaşma yapılmış olabilir mi ?
benim düşündüğüm senaryo;
2015 seçimlerinde hdp seçimlere bağımsız adaylarla değil, direk parti olarak girecek ve haliyle %6 - 7 bandında bir oy alarak baraj altında kalmış olacak. Kürt bölgelerinde bdp'den sonraki en güçlü olan parti akp ise bu şekilde bölgedeki milletvekili sayısının büyük bir kısmını kazanmış olacak. haliyle de 330'u rahatlıkla geçecek.
işte o anda akp referandum yeter sayısına ulaşmış olacak ve başkanlık sistemini halk oyuna sunacak. bunu yaparken de hdp'den hiçbir destek almadığını parti tabanına anlatacak. sonrasında ise rte'ye güvenen akp tabanı özerklik gibi konuların yaşanmayacağına inanarak referandumda başkanlık sistemi lehine oy kullanacak.
problemlidir. bizim ülkeye uymaz pek ama en iyi demokrasidir doğrusu. üstüne cok konusmak lazım kısa bi yazı olmaz bu. o yüzden es geçiyorum. benim düşünceme göre parlementer monarşiden sonra en ideal sistem.
sırf şu haritaya bakılarak bile hakkında biraz olsun fikir yürütebileceğiniz bir sistem. abd haricinde bunu uygulayan hemen hemen bütün ülkelerde demokrasinin en önemli prensiplerinden birisi sayılan güçler ayrılığı ilkesinin uygulanması konusunda sıkıntılar yaşanmış ve belli zamanlarda gücün tek elde toplanmasına yönelik anti demokratik eğilimler görülmüştür.
abd'de bunun yaşanmamasının en önemli sebebi olarak, abd'nin dünyanın en eski demokrasilerinden birisi olarak gerekli düzenlemeleri çoktan yapmış olması ve orada güçler ayrılığı ilkesinin koruyucusu olabilecek pek çok farklı çıkar gruplarının bulunması, check and balance sisteminin düzgün işlemesi gösterilebilir. tabi bu da abd demokrasisi açısından farklı bir sorunun da müsebbibidir aslında ama ona hiç girmiycem şimdi.
açıkçası başbakanın da abd tarzı bir başkanlık sistemini düşündüğünü zannetmiyorum. kendisi tek adam rejimini yeniden tesis etmek için uğraşıyor.
türkiyeden bağımsız düşünürsek yasama ve yürütmeyi keskin hatlarla ayırmanın en güzel yoludur. fakat söz konusu türkiye olunca bırak başkanlık herhangi bir sistemden bahsetmek mümkün değil. sıçarlar.
bundan en az 40 sene evvel, 1960 lı 70 li yıllarda uygunlanmaya başlasa idi, bugün sistem çoktan oturmuştu.
ama bugün ortalık karışıkkken uygulanırsa ülke için çok kötü sonuçlar doğurabilir. çevremiz ate hattında, ırak-suriye karışık, yunanistan ekonomik sorunlarla boğuşuyor, azerbaycan-ermenistan savaş halinde ki ermenistan la yaşadığımız sorunlar belli, ukrayna karışık ve bunun gibileri, şu anda başlarsa bu sistem bu karışıklığa biz de gideriz, sistem başlanacaksa bile ortalığın biraz durulması lazım, şu andaki bu parlamenter sistemin de kötü yanları var ancak, bu karışık ortamda ülkeyi bir arada tutuyor en azından, biraz daha beklenilmeli bence...
Uygulamalarinda goruluyor ki, baskanlik sistemine gecilen ulkelerde otoriter rejime yonelme oluyor. Mevzu bahis rte olunca ister istemez yonelecek. Ben orta caga donuyorum, gelen var mi?
mevcut cumhurbaşkanımızın şu anda yapamayıp başkan olduktan sonra yapabileceği ne var?
benim aklıma tek gelen topçu kışlası oldu ama o iş başkan olduktan sonra da zor be hacı. yok bu sorunun cevabını bulamadım.
sanırım ileride millet uyanır da mecliste çoğunluğu kaybedersem sıkıntı yaşarım, iyisi mi oy falan hiç uğraşmayayım paşa gibi başkan olduk mu ne dediysek o olur, oh mis.
Gercek bir demokrasi ve turkiye'nin ihtiyaci olan sey oldugu dogrudur.
Ama bundan once baska birkac referandum yapalim. Referandumu da en guvenli yollarla yapalim. Gerekirse il il insanlar televizyona ciksin, o derece.
Mesela sunlar oylansin:
Turkiye'deki mevcut rejimden memnun musunuz?
Secmen olarak Ysk'ya guveniyor musunuz?
Turkiye'de oy guvenligi var mi?
Oy verdiginiz parti sizi tam anlamiyla temsil ediyor mu?
Dokunulmazliklar kaldirilmali mi?
Mevcut sistem devam ederse secim baraji kaldirilmali mi?
Secim gunleri birden fazla yerde elektrik gitmesi normal mi?
Baskanlik sistemine gececek siyasal cesaret ve millet destegine eristigine inanan kimse boyle bir referandumdan da cekinmez heralde. Buyrun once bunlari oylayalim, baskanlik kopeginiz olsun.
Zaten bu sekliyle omrumuzde gormedigimiz tipler vekil tayin ediliyor. Kurtlerin durumu malum. Kiyilarla icler goz gormese de kanli bicakli. Kuvvetleri ayiramiyoruz, demokrasi agir aksak.
Ama once bunlari hakkiyla cozmek durumundayiz.
Siyasi hirslarinizi, gunahinizi sevabinizi bir kenara birakin, bunlari bir konusalim.
Ps; bu konusmayi da kendileri yapacaklarina memleket hakkinda sebep olduklari endiseyle sabahin korunde benim bi internet sozlugunden yapmami saglayip, kendi kicini hic yormayan muhalefetimizi de alnindan opuyor; vatandas olarak hakkimi helal etmiyorum.
Az sayıda ülkede başarılı olmuş sistem.direk akla amerika yı getiriyor bu çok doğal.ülkemizde bak abd de var naadar da mutlular diyen tipler var bu da beklendik.sistemin amerikada başarılı olmasının nedeni meclisin yanında senatonun da olması.senatonun var olması da halkın siyasetçiye güvenilmeyeceğini bilmesinin bir sonucu.adamlarda başkan bütçe çıkaracaz diye kırk takla atıyor.bizde olsa malum kişi böyle olsun der en ekonomist tavrıyla, herkeste ulan bu herif diyorsa bize amin demek düşer der bitiririz.böyle harika çözümlerimiz var ey amerika sen ne sanıyon hehey.
Geyiği geçersek. bunu biz yapmaya kalkarsak senatonun da olmadığını var sayarsak monarşinin laciverti olur.Ha senato olur mu dersen zaten amaç eldeki güçleri arttırmaksa bunu yapmak aptalca.
Çok deli dehşet siyaset biliyom sandınız değil mi totoşlar.yukarıda yazdıklarımın hepsini daha yeni tartışma programından öğrendim. (bkz: atilla taş gülüşü)
