önce kelimeyi parçalayalım. buğ ; komutan demektir, eski türkçede. haliyle başbuğ ; başkomutan demek oluyor. aynı durum serdar içinde geçerlidir. dar; komutan demektir, ser de baş, önde giden. o zaman serdar nooluyo, başkomutan.
mevlana dan 'yanlış aktarıyorsam allah affetsin' peygamber efendimiz hakkında kullandığı kelime.
daha sonra, atatürk, türkeş, bahçeli falan için kullanılarak anlam daraltılması yoluna gidilmiş dahası vizyon kaymasının 'bana göre kaybı' aşamaları görülmüştür.
Ülkücülerin neredeyse tamamının anlamını bilmediği kelime. Okumazlar cahiller ama bunu da bilin. Neyse efendim baş komutan demektir öğrensin genç ülkücüler.
Bozkurtların Başbuğları kükreyince söğütte.
Soluk yapraklar uçuşur, dökülür bir nefeste
Kanımızdır, canımızdır her şeyimiz bu vatan.
Bastığın yerleri tanı, altında Türk'tür yatan.
eski türklerde ordu kuran, savaş kazanan, devleti yöneten öndere verilen sıfat. çoğu türk önderi büyük başarılara imza atsalar da başbuğ olamazlar. örneğin ilteriş kağan başbuğdur. çünkü devleti o kurmuştur. ancak onun oğlu bilge kağan başbuğ olamaz. osman bey başbuğ sayılabilir. ancak kanuni sultan süleyman sayılamaz. günümüzde ülkücüler tarafından hüseyin feyzullah (alparslan türkeş) için kullanılsa da türkeş'in hiçbir ordu veya devlet kurmadığını göz önünde bulundurursak bunun da yanlış bir kullanım olduğunu söyleyebiliriz. bu sıfat en çok musatafa kemal atatürk'e uymaktadır.
türk dil kurumu sözlüğünün 1945 baskısında yurdun bütün kara, deniz, hava ordularını komutası altında tutan en büyük komutan olarak tanımlanmışken 1970 baskısına devlete karşı ayaklananların başı tanımı da eklenen sözlük maddesi.
bir tek kamal atatürk'e yakışan ünvan. türk ocakları tarafından da atatürk'e verilmiş atatürk'Te bu aşırı milliyetçiliği çağrıştıran sıfatı seve seve kabul ettiğini türk ocaklarına yazdığı mektubunda belirtmiştir.
--spoiler--
vatana yüksek seciyeli ve metin ruhlu gençler yetişrmesini temenni eylediğim istanbul türk ocağının başbuğluğunu büyük bir iftiharla kabul ediyorum. genç arkadaşlarıma teşekkür ve selamlarımın tebliğini rica ederim.
--spoiler--
bu sıfatın sahibi hüseyin feyzullah'dır. çakma ismi alparlan türkeş. hani 1960 ihtilalinde menderesi deviren cuntanın trt'den duyulan sesi. ömrünü, ismini ırkçılık uğruna heba etmiş zengin şahsiyet. mirasçıları epey kavga ettiler.
bu sıfat, türk siyasi hayatında ve ülkücü harekette sadece ve sadece alparslan türkeş'e aittir. devlet bey genel başkandır , muhsin başkan hayatında bu sıfatı kabul etmemiş ve sıfat sahibine aittir, demiştir. kendisi daha çok reis, muhsin başkan olarak anılırdı. namık kemal zeybek için kullanıldığınıysa, bunca yıldır ülkücüyüm, duymadım.
atatürk için ise mareşal fevzi çakmak tarafından kullanılmıştır, hayattayken.
Türk töresinde devlet yöneten ve ordunun başında savaş kazanan, devlet kuran ya da kurtaran devlet liderlerine verilen sıfattır. bir benzeri (bkz: tanrıkut)'tur. başbuğluk sadece ordu komutanlığı ya da devlet liderliği anlamına gelmemektedir. türk töresine göre, kağanlar tanrının elçisi olarak adaleti ve dünya düzenini sağlamak üzere gönderilmiş kişilerdi. her kağan iyi bir asker değildi elbette. iyi asker olan kağanların hepsi ise savaş kazanmamış, byük düşmanları yenenemişti. yenenler ise her zaman devlet kurmamış ya da devleti kurtarmamıştı. işte türk töresinde iyi bir komutan olan, meydan savaşı kazanan, devlet kuran veyahut kurtaran kağanalara tanrının armağını olarak görülen başbuğ sıfatı verilirdi. türk milletinin son başbuğu gazi mustafa kemal atatürk'tür.
ülkemizde birileri bu sıfatı üzerine almaya çalışsada, ne devlet liderliği, ne de ordu komutanlığı yapmadıkları için türk töresine göre başbuğ değillerdir.
sürekli birilerinin parsellemek istediği, aslen pek bilinmese de mustafa kemal paşa nın lakabıdır, atatürk sonradan kendisine soyisim olarak verildiğinden başbuğ pek bilinmez.
bir türk geleneği olarak orta asya türklerinde halen devam eden ataman, reis gibi terimlerden biri olup, son olarak merhum alparslan türkeş e verilen türk dünyasının lideri manasına gelen ünvandır.
