kulağa daha hoş gelen daha saygı duyulacak ve daha kibar olduğunu düşündüğüm kelimedir. ama karı milleti sürekli "biz eziliyoruz bizi hor görüyorlar" diye car car bağırdıkları için buna bile bir kulp bulmuşlardır. (bkz: eşek hoşaftan ne anlar) (bkz: eşeğe altın semer vursan eşek yine eşektir)
kadınların bu kelimeye karşı oluşan kabullenişleri, erkekleri güç durumda bırakmaktadır.
orta yaş ayarında olduğunu öngördüğüm bir kadın, kendisine "bayan" denmesine taraftar olmadığını; kız olmadığını, dolayısı ile evli olduğunu(?) dile getirdi. nasıl hitap edeceğimi bilemedim. erkeğin bir kadına hitap ünlemi atfederken; onun cinsel kronolojisini bilmesi gerekliliğine, o anda şahit oldum.
Solcu zırvalarının Türk dil devrimine muhalefet için ortaya attıkları saçmasapan tezlerin muhattabı olan sözcüktür. Neymiş Kadın deyin vik vik. Öncelikle otobüs muavinleri Abla der, teyze der bayan demez, pazarcılar da keza öyle. Ablaya yol ver, teyzeye yol ver vs. Hanımefendiye yol verin? Lan ben senin hanımefendi olduğunu nereden bileyim? "Hanım" ve özellikle yanına "efendi" sözcüğü gelince oluşan bileşik sözcük Türk insanının bilinçaltında saygı sözcüğü olarak yer edinmiştir genelde, Hanımefendiliğe layık olup olmadığı bizde uyanmamış kişiye neden bu sıfatı yükleyelim ki? Keza sen beni yolda görünce beyefendi olduğumu nereden biliyorsun? abi, amca,kardeş bilmem neye yol ver olur erkeğe yol ver geyiği yapılınca kadındaki gibi. Ha hiç sallamayabilir de yol ver diye ikaz eden "adama yol ver" der. Ayrıca bilinmesi gerekir ki Türkçe'de bir sözcüğün dişil veya eril karşılığı bulunmaz. Yani eril kişi erkek iken Dişil kişi Kadındır lakin bunlar kullanım açısından cümle içerisinde her daim aynı yerlerde kullanılmaz ki bu da Türkçe'nin cinsiyetçi bir yapıda olmadığının kanıtıdır. Benzeri dişil, eril sıfatlar isimler de bu kurallara tabidir. yani Bayanı kullanabildiğiniz yerde bay sözcüğü uyuyor mu diye vik viklemeye gerek yok.
Ha bir de "Hatun" deriz kızarsınız da "kadın" sözcüğü nereden türemiştir sorarlar adama?
dünyanın en iğrenç, insanı bayan kelimelerin başında gelir. hele ki bu kelimeyi bir kadın kullanıyorsa gözümde daha itici bir hal alır. ıykkkkkkkkkkk tiksindim.
ve bir de sözlükte bayan kelimesi ile başlayan başlıkların bayması var tabi.
bayan kelimesi bay kelimesine -an eki getirilerek oluşturulmuş, dilimize sonradan girmiş bir kelime. ve gel gör ki -an eki bay kelimesine eklendiğinde ona dişilik anlamı katmıyor. yani bu ek bir dişil bir yapım eki değil. umarım açıklayabilmişimdir.
moğolca da erkek anlamına gelen, dilimize oradan geçmiş saçma ve samimiyetsiz hitap şekli. yurdum insanı kadın ve kız kelimelerine evli-bekar gibi bir anlam ya da genç-yaşlı gibi bir anlam yüklemeyip de direk bakire-bakire olmayan anlamı yüklediği için başı sıkışan insanların kullandığı bir kelime olmuştur. bir de bağyan şeklinde bir kullanımı vardır ki evlerden ırak.
kimi çevreleri deli danaya çeviren kelime. ablacım nedir ya bayan ile kadın arasındaki fark nedir? hayır sana her konuda saygı duyuldu, birey olarak tanındın da bir bu kaldı di mi lan? seni itin götüne soksunlar ama kadın olarak soksun he mi, şekilcilik güzel şey. şu da var ki emin ol sana bayan diyen bayan dendiğinde senin zihninde canlanan imajdan çok uzaklarda.
yerine kadın kelimesinin kullanılması gerektiği savunulan, aksi takdirde kıro, yobaz, görgüsüz atfedileneceği belirtilen kelimedir.
bayan kelimesi neden bu kadar tüyler ürperticidir, tüm yazılanları okumama rağmen mantıklı bir açıklama bulamamışımdır. neden tüyler ürpertici olmadığına dair mantıklı açıklamalar var ama evet, okuyalım, okutalım.*
ayrıca cinsiyeti geri plana ittiği düşünülüyormuş. bayan dendiğinde, erkek cinsinden birinin algılanmayacağı ortada olduğuna göre, cinsiyet de apaçık ortadadır.
ki, cinsiyetin geri planda olması, yalnızca insanlık vasfı dikkate alınarak davranılması da gayet hoştur aslında. **
spor olayında, hanımefendiler milli basket takımımız, fb acıbadem hanımefendi veleybol takımı almanyadaki hanımefendiler veleybol turnuvası için davet aldı söylemi biraz efemine çağrışım yapmakta.
belkide, dilimiz kulağımız bu tanıma fransız kaldığı içindir.
ama şahsi düşüncem; bayan diye yaklaşmak genellemede kullanılırsa yakışıyor. bayanlar ligi, bayan wc. bayan ayakkabısı-giyim vs.
hanımefendi deyimi bireysel kullanımda yakışıyor. hanımefendi çantanız burda, hanımefendi buyurun vb. dialoglarda daha şık duruyor gibime geliyor.
