neden bayanlar bu söze kızar çemkirir ki? bayan işte kardeşim. bay ve bayan bu kadar basit. yıllardır her yerde her ortamda böyle demedik mi? okumadık mı? sırf bu bayan kelimesini sevmeyenlere inat ben hep bayan demeye devam edeceğim.
türkçemizin içine artık iyice girmiş bir kelimedir. yerine başka kelime kullanmaya çalışmak bazen daha komik olmaktadır. bakın açıkça söylüyorum; bayan üzerinden espri yapılması hiç hoşuma gitmiyor.*
Sözlük anlamı bay olmayan olan hakaret türünde bir sözcük. Ayrıca cinsiyet bildirmez. Hitaptır. iki cinsiyet vardır kadın ve erkek.
edit: nickim bunlara bir tepkidir evet.
hakaret olduğunu düşünenler bile var! çok merak ediyorum ''bayan'' kelimesinden nasıl bir hakaret anlamı çıkabilir? ben bayan olsaydım, bana bayan diye hitap edildi diye böyle gereksiz ve saçma alıngan tavırlar içine girmezdim.
normalde "bay"in karsiligi olarak kullanilmasi gerekirken kibarlik kisvesi altinda ota boka kullanilan kelime.
siralayalim: bay-bayan, bey-hanim, karı-koca, erkek-kadin/kiz. tabi sorun burada cikiyor iste. fransizlardaki gibi madam/madamoiselle(matmazel) ayrimindaki gibi evlenmis/evlenmemis ayrimi turkce'de de oldugu icin bunu bekaretle esdeger tutma sorunu olusuyor(her boka sorunsal deme durumu da ayri bir dert) ve kadin demek kaba sayiliyor ancak kiz cocugu-erkek cocugu gibi bir ifade kullanmadigimiz muddetce artik 18 yasina girmis birine kiz demek sacma oluyor. "kadin" onu tanimlayacak bir soz haline geliyor. cunku eski zamanlarda erkek cocugu degil oglan cocugu denirdi, bu da kavram kargasasinin onune gecerdi. "erkek"in karsiligi da "kadin" olurdu. "kadin basketbol takimi" vardir. onlarin bekareti ve evlilik durumu tek tek kontrol edilmez!
Bu gereksiz kibarlasma durumu once "kari"da basladi. ifade "kadin"in toplum icindeki hassas cinsiyetci yapisi nedeniyle "kari" kelimesi tedavulden kaldirildi. artik nikah memurlari bile once "kari", sonra da "kadin" kelimlerini kullanmamaya basladilar. buyuklerimiz onceden "karim" derdi simdi "esim" diyor ancak bu kelime cinsiyetsiz yani ingilizce veya diger dillerdeki gibi bir karsiligi yok. husband-wife ayrimi kari-koca'da.
he amma kafayi taktin "siktir et" dersiniz ama kendini tam olarak dogru kelimelerle ifade edemeyen ya da kavram kargasasi yasayan insanlar dogru dusunmekte de zorlanir.
buna benzer bircok sorun var tabi bir digeri de turkce ve yine fransizca'daki sen-siz ayrimi. kibarlasmanin ve samimiyetin belirsiz sinirlari icinde bizi bir hayli zorlayan bir baska durum. neyse o bir baska yazinin konusu.
kaç yaşında olduğu belli olmayan hanımefendilere hitap için en uygun hitap şeklidir. kadın dersin kaba derler, hele de 30 a yaklaşmışlarsa ben o kadar büyük mü gösteriyorum derler, kız desen hiç olmaz, biz napalım arkadaş?
cinsiyet belirtici kelime kadındır. bayan, hanımefendi gibi kelimeler nezaket içeren kelimelerdir. yazılı basına dikkat edildiğinde bayan kelimesi yerine kadın kelimesinin tercih edildiği görünür.
Kadını cinsiyetinden soyutlayan, kulak tırmalayıcı, kullanmaktan şiddetle kaçındığım kelimedir.
Bir kadının kendine bayan demesi ise durumun en vahim boyutudur.
bay: hürmet edilecek erkek kişi
bayan: hürmet edilecek kadın kişi
ya da birebir aynı olmasa da benzeri bi açıklaması vardı.
"ne hoş olur dimi?" hanımefendi kelimesinin yerine kullanılması hakkında söylenmiştir.
bizim üşengeçliğimiz hesaba katılırsa 2 hece mi kolay 5 hece mi? tabi ki 2 hece.
kadın kelimesini tercih olan dişiler de olacaktır ama kadın-kız kavramları milletin çok kafaya taktığı tartıştığı zarla alakalı olarak anlaşıldığı-kullanıldığından dolayı tercihinizi gözden geçirebilirsiniz.
en sonunda karar veremeyip dişi diyeceğiz sanırım.
sonuçta kelimeler hep yer değiştirir.
tuvalet eskiden lavabonun adıydı lavabo da tuvaletin.
garip değil mi?
40 yıl sonra da ıyy ne kaba, karı desenize diye duyarsak şaşırmamamız gerekir.
memlekette eli yüzü düzgün olan 20 yaş ile 40 yaş arasındaki tüm kadınlara özgü hitap cümlesi.
'hanımefendi' gibi hitap ettiğiniz kadının değerini artıran, ayrıca sizin kültürlü ve efendi biri olduğunuzu belli edecek bir hitap şekli varken 'bağyan' ne lan? hadi madem kadına 'bağyan' diyorsun, o zaman erkeğe de 'bayım' diyeceksin. kırosun onu anladıkta bari tam yap şu işi.
mahalle dükkanlarında kadın personel ihtiyacı olan esnafların "bayan eleman aranıyor" kağıdı yapıştırmaları ise ayrı bir absürtlük. "bayan", pardon "bağyan" diye üçüncü bir cinsiyet vardı da bizim mi haberimiz yok?
