bayan kelimesi bay'dan türemiştir. kadın erkek eşitliğinden bahseder isek bu kadınlara yapılan yanlıştır. memleketim insanı kadın kız olayında zar mantığından kurtulursa bu problemde ortadan kalkacaktır.
o bayan/kadinlari hala et parcasi olarak goren veya turbana dolanacak mal olarak gorenler oldugu surece onemi olmayan sorunsaldir. kisiliklerine saygi olmadiktan sonra hitabin ne onemi var.
günlük konuşmada kibar olmak için bayan tercih edilir, aslında mantıken doğrudur. yukarıdaki entrylerde detaylı bir şekilde bu konu anlatıldığından dolayı konu onlara havale edilerek sorunsalımıza geri dönersek;
bazı feminist ruhlu kadınlar der ki (bizzat bir feministten duymuşumdur):
-ne bayanıymış yaa, biz kimi bayıyoruz???
aptala döndüğüm andan hızlı bir u dönüşü ile çıkış yaparak konuyu toparladım hemen, demek ki mesele bunlar için buymuş, bay-bayan tabiri ile "biz kimseyi baymıyoruz, biz kadınız kadın" yaklaşımı gibi sığ dehlizlerde kulaçcıklar atıyorlarmış.
ne diyeyim dedim, gari feministlere kadın deriz dedim,
ancak feministlerin düşüncesi deyip geçilmemeli. resmi literatürde de kadın diye geçer
Örnek: kadına karşı şiddetin önlenmesi kanunu vs.
sonuç olarak anlayabildiğim kadarıyla halk ağzında samimi ve kibarlık için bayan tercih edilirken daha resmi ve formel ortamlarda kadın denilesi gerekir
Bayan mı kadın mı sorunsalından önce kız mı kadın mı sorunsalına değinilmesi gereken bir durumdur . Zira bay- bayan farklı bir hitap şeklidir. Kadına bayan denmesinde sorun yoktur .Ancak hala kadın kelimesi ile namus kelimesini eş değer tutan kişiler var olduğu sürece bitmeyecek sorunsaldır.
tüm olay bu altı kelimeyi kullanmaktan ibaret.
kadın-kız ayrımı olan bir toplum olduğumuzdan nedense kadın kelimesi kaba görünüyor.
aslında ergenliğe girdikten sonra her kız - kadın olur. her oğlan ergenlikten sonra erkek olarak nitelendirildiği gibi.
şimdi siz yolda telefonu düşen birine "kadın telefonun düştü" demek kaba diyorsunuz. evet kaba. çünkü hiç kimse "erkek telefonun düştü" yü de kullanmaz. bunun yerine hanımefendi telefonunuz düştü diye seslensek tüm sorun kalkacak. aynı şekilde beyefendiyi de erkek için kullanabiliriz.
olay nezaketsizlik ise bir kadına - kadııın diye seslenmek ne kadar garip duruyorsa bir erkeğe erkeeek diye seslenmek de o kadar garip ve nezaketsizdir.
yeter artık şu kadın kız ayrımı bitsin güzel ülkemde. bekareti kız-kadın olarak ayırmayalım. bekaretten dolayı hatta kadınlarımızı ayırmayalım.
bir diğer açıdan tüm rahibeler 60 yaşında kız ona bakarsanız. komik değil mi?
erkeğin karşılığı kadın değil midir türkçede? o zaman kadın denmesi gerekir. ama ülkemizde erkek olmayan birine kadın denirse bu otomatik olarak yanlış anlaşılır. en güzeli ve kibar olunmak da isteniyorsa hanımefendi demektir. bayan lafı bana hep kadın sosyolojisi üzerine yüksek lisans yapan bir arkadışımın şu sözünü hatırlatır.
"Asıl bayan sizsiniz." hatta kendisinde bu cümlenin yazılı olduğu tshirt vardır.
Şimdi danışmaya doğru birşey danışmak için ilerleyen bir kadın düşünün. danışma kadına nasıl hitap etmeli?
-Buyrun kadın.
Üstteki örnekte gördüğümüz gibi biraz kaba bir tabir oldu. Tamam, kadınsınız eyvallah. cinsiyetinize vurgu yapan bir kelime bu fakat türkçenin azizliğinden olsa gerek bu kullanım pek de hoş olmadı. Kadınlar bu konuda yorum yapabilirler. * :)
-Buyrun bayan.
Yine üstteki örnekte gördüğümüz gibi bayan kelimesi buraya cuk oturdu. Nazik bir beyfendi edasıyla size yardımcı olmak ve görevini yerine getirmeye çalışan bir danışma görevlisiyle görüştüğünüzü düşünmenizi sağladı. bayanlar bu konuda yorum yapabilir. **
yolda ''kadın telefonunuz düştü'' diye birini uyarsanız yanındaki eşi ''a.q karınamı sesleniyorsun'' der.
kadın diye tarif ettiğinizde sanki parçalanmış-yanmış bir ölünün otopsi raporunu yazıyormuş gibi olursunuz.
kadın diye tanımlama yaptığınızda dul demeyip kibarlık yaptığınızda çağrışım yapar.
onaylayın yada onaylamayın toplumsal hayatta bayan tanımı genellemelerde kullanılması uygun düşer, ama bireysel ifadelerde hanımefendi daha şık düşer. halk arasında bireysel hitap şekli olarak bayan saygı ifadesidir. günümüzde ise hanımefendi mürekkeb yalamışlarda ve satınalma paritesi yüksek olanlarda hitap şeklidir.
15-18 yaşında olan bir bayana yada sporcu grubuna yada sanatçıya kadınlar diye hitap etmek başka, bayanlar diye hitap etmek başka, hanımefendiler diye hitap etmek başka.
tamamen kültür-çevreye göre değişkenlik gösteren olgudur. insanlarımızın değer yargısını bilelim.
kadındır bayan diyerek kendini zorlayıp kadın dersem ayıp olur, kadın mı kız mı gibi gerzekçe düşüncelerin üzerine gidilmesi için kadındır yok ben diyemem mi diyorsun seslen hop koçum bak diye kasma yaa.
daha önceki entry'lerde belli belirsiz değinilmiş ama tekrar belirtelim: bayan kelimesi de dil devrimiyle konuşma diline girdi. feminist literatür, bayan kelimesinin, kadın'ı cinsel bağlamından/çağrışımından soyutladığını ve aseksüel bir insan dişisi ortaya koyduğunu söyleyerek çok doğru bir noktaya parmak basar. çoğumuzun gülüp geçtiği kendine-kadın-denince-aşağılanmış-hissetme-durumu da bu cinsiyetsiz bayan'ın varlığının bir sonucu aslında, yetişkin dişiye hitap eden kadın kelimesine cinsiyetsiz bayan alternatifi sunulunca kadın kelimesine cinsellikle dolu "kötü" çağrışımlar yükledik. yoksa kadın'la kız'ın birbirinden yaşla değil bekaretle ayrılması ingilizcede ya da fransızcada yok. biz biraz cinsiyetçiyiz: toplum hayatına giriş 101.
mesela 17 yaşındaki bir kıza da "buradan buyurun bayan" denebilir, 40 yaşındaki bir kadına da. ya da 7 yaşındaki küçük bir kız çocuğuna da küçük bayan diye hitab edilebilir.
daha önceden bayan diyerek kibar olunacağı fikri hakimken, şu içinde yaşadağımız zamanlarda ise; bayan diyenlere kadınlar niyeyse recep ivedik muamelesi yapıyor.*
en güzel hali kadındır sanki zira öz Türkçedir ve okunuşu da bayana göre daha bir iyidir dedirten sorunsal...sorunsala bir de yükselen feminist ateşle bakacak olursak bayan kelimesinin bir süre sonra kullanılmayacak hale gelmesi muhtemeldir çünkü feminist ateş şunu söylemektedir: bay - an kelimesi kadınlara hakarettir zira 'bay' kelimesinden türemiştir yani bir bağımlılığı erkeğin ona karşı üstünlüğünü simgelemektedir.( önerme bilimsellikten uzak feminist hoca deneyimlerinden çıkarılan bir analizdir)
guzelim ataerkil toplumumuzda, "kadin" olmak bir suctur, birine "kadin" diye hitap ederek hakaret etmis olunur, bir yazar bu ortamda "kadIn" oldugunu belirtmisse bu ne curetkarliktir, bu ne yavsakliktir.
Dogrusu kadindir; "kadin"lari yumusatmaniza gerek yok, zaten her firsatta eziliyorlar. kthx. bye.
