19. y.y bask önderlerinden sabino arana nın, ilk dönemlerdeki anti - liberal ve sanayileşme karşıtı tutumundan sıyrılıp kurduğu realist - milliyetçi oluşum. kapitalizm tarafından hırpalanan bask ırkı söylemlerine nazaran daha pragmatist bir yol tutturma eğilimine giren arana, bağımsızlık taleplerinden vazgeçerek özerkçi taleplere yönelmiştir. bunun sonucunda, bask milliyetçileri arasında bölünmeler gerçekleşerek eta ya giden süreç hız kazanmıştır.
