insanlık târihine ve akışına sonuçları itibâriyle direkt etki eden anlar ya da savaşlar vardır.
Temsil; attila roma'yı işgâl edip hrıstiyanlığı yok etmek üzereyken papa'nın onun ayaklarına kapanması ve barışa iknâ etmesi.
Temsil; osmanlı imparatorluğunun viyana'yı 2 defâ kuşatıp alamaması.
temsil; küba'da sovyet denizaltılarına, amerikan savaş gemilerini vurması yönünde verilen emri bir sovyet subayının son anda yerine getirmemesi.
barbarossa harekâtı da sâdece 2.dünyâ savaşının kaderini değil, insanlığın da kaderini etkileyen, gelmiş geçmiş en büyük kara harekâtıdır. Garip yönü şudur ki hitler stalin ile 2.dünyâ savaşı öncesi saldırmazlık anlaşması yapmıştı. Savaş başladıktan sonra da almanya avrupa'nın %90'ını işgâl etmişti ki hitler her şeyin kaderini değiştiren o büyük hatâyı yapıp sovyetlere savaş ilân etti.
eğer almanya bunu yapmasa avrupada istediği yerleri almış ve tek hedef ingiltere kalmıştı. üstelik sovyet rusya karşısında değildi.
1941 yılında başlayan harekât 1945 yılında sovyet rusya'nın berlin'i işgâl etmesiyle son bulmuş, bu harekât sâyesinde sovyet rusya yeni silâhlar icat etmiş ve belki de dünyânın süper gücü olma yolunda büyük bir sınavdan geçmişti.
Sâdece 2.dünyâ savaşının değil, tüm dünyânın kaderini değiştiren nazi almanyasının bu harekâtı normalde planlarda yoktu. Hitler'in bu âni harekât kararı milyonlarca insanın ölümüne sebep oldu. Kendisi de dâhil.
gerek katılan asker ve kullanılan muhimmat sayısı gerekse verilen kayıplar açısından tarihin en büyük askeri harekatıdır. sscb ordusunun yanılmıyorsam finlandiya da yaşadığı başarısızlık nedeniyle küçümsenmesi mağlubiyetin sebeplerinden biridir.
bunun dışında barbarossa harekatında yeni bir savaş taktiği uygulamıştır bu yeni taktik muharebeyi kısa sürede sonuca götürüyor ve yıpranmayı minimum düzeyde tutuyordu.
harekat, üç esas koldan yürütülmüştü. ideolojik hedef olarak; kuzeyden, yukarıda stalingrad(rusların büyük vatanperverlik savaşı dediği muharebeler) istikameti. politik hedef olarak; moskova ki; almanlar moskovaya yarım saatlik mesafede bir otobüs peronuna dek, ilerleyebilmişlerdi. son olarak ekonomik hedef ise; kiev'di. buradaki hammadde kaynaklarının alman mühimmatı olması; ve alt direncin tüketilmesi amaçlandı. ancak; buradan bir saldırı düzenleneceği istihbaratını alan sovyet hükümeti; çoktan buradaki sanayi bölgelerini, ural dağı eteklerine kaydırmıştı.
harekatın üç güzergahtan birden yürütülüşü, şiddetli soğuk, tifüs ve çamurfaktörleri hücumun başarısızlığının sebebidir.
bu harekat başarılı olsaydı eğer acaba dünya nasıl bir oluşum içinde olurdu. türkiye nin konumu ne olurdu, tekrar üzerimizde oyunlar oynanır mıydı gibi soruları merak uyandırıcı. hitler in bu savaşı kazanması belki de onu yenilmez yapacaktı.
