asıl adı ariadenos barbaros dur. ispanyadaki 1391 pogromlarından kaçmış selanik yakınlarında ki vardar yöresine yerleşmiş bir sefarad yahudi ailesinin çocuğudur. babasının ismi yakup(yaakov) dur. müslüman olduktan sonra hızır(heskiya) adını almışsa da daha çok barbaros olarak bilinir. kendisinin ismi de diğer kardeşlerinin isimleri gibi ibranice karşılığı olan isimlerden seçilmiştir. kardeşlerinin isimleri; ishak(yizhak) , ilyas(eliyahu) ve oruç(aruch) dur.
ailesini ve onlarla birlikte binlerce yahudi’yi ispanyadan çıkaran ve binlercesinin de öldürülmesine sebep olan ispanyollardan nefret etmiştir. ölene kadar kardeşleri ile birlikte ispanyollara karşı savaşmıştır. abisi oruç reis, önceleri memluklerden daha sonra da yavuz sultan selim’in abisi şehzade korkut’tan büyük destek görmüşse de osmanlı devletine bağlanmamış, sadece ittifak yapmıştır.
abisi oruç reis, ispanyolları yenerek cezayir’i ele geçirmiş ve burada bağımsız bir devlet kurmuştur. daha sonra ispanyollar, yerel araplarla/berberiler ile birleşerek cezayir’i geri almak için tekrar saldırıya geçerler. bu savaşta oruç, ilyas ve ishak ölmüştür. bunun üzerine hızır reis(barbaros), bir hileye başvurarak yavuz sultan selim adına para bastırıp, hutbe okutmuş ve ona bağlılığını bildirmiştir. cezayir'i "kendi isteğiyle" osmanlı devletinin bir parçası olduğunu ilan etmiştir. cezayir bu şekilde osmanlı devletine bağlanırken, bu olaydan sonra barbaros, ispanyollara karşı verdiği bu savaşı, bir osmanlı paşası olarak devam ettirmiştir. tabi ki osmanlının bütün imkanlarını da kullanmıştır.
bu ittifak tam bir kazan/kazan antlaşmasıdır. barbaros, ispanya’dan intikam alırken, onun sayesinde de akdeniz türk gölü haline gelmiştir. osmanlı devleti onun döneminde denizlerde altın devrini yaşamıştır. barbaros’un sağ kolu olarak bilinen kaptan-ı derya sinan paşa da kendisi gibi yahudi kökenlidir. bu iki büyük osmanlı paşalarının yönettiği bütün filoların sancağında davut yıldızı ve pergel bulunmaktadır.
Hayreddin Paşa, etnik köken olarak Selanik Vardar Yenice’sindeki Kayı Türklerinden olup Midilli Fatihlerinden de olan sipahi Vardari Yakup Ağa’nın dört oğlundan biri olarak 1473’li yıllarda Midilli (Lesbos) adasında doğdu. Annesinin de gayrimüslim olduğu biliniyor. Akdeniz Türk hakimiyetine almış bir yiğittir. Barbaros lakabını ağabeyi oruç bey sayesinde almıştır. Avrupalılar, oruç bey'in kızıl sakalı nedeniyle bu lakabı ona vermişlerdir.
Başka yiğit bir Türk denizcisi için,
(bkz: çaka bey)
