Endonezyanın şeriat ile yönetilen tek eyaleti diğer adıyla banda aceh
Ülkedeki laikler şeriat bütün ülkeye sıçrar diye korkuyor çünkü bizde antalya da içki içme yasağı yapıldı ya burada da turistik bölgelerde o yasak yapıldı
Endonezya’ya bağlı, Sumatra adasının kuzey ucunda özerk bir bölge.
Yüzölçümü: 57,366 km².
Büyük şehirleri: Banda Aceh, Langsa, Lhokseumawe, ve Sabang.
Nüfus: 4,731,705 (Ocak 2014)
Etnik gruplar:endonezyalı kabileler( Açeliler, Gayolar, Alaslar Aneuk Jameeler, Cavalılar, Kluetler, Bataklar) ve malaylar
Dinler: islam (97.6%), Hıristiyan (1,7%), Hindu (0,08%), Budist (0,55%)
Doğal kaynaklar: Uranyum, petrol, doğal gaz, kauçuk, kahve, çikolata, palmiye yağı, çeltik. Endonezya petrollerinin % 20 si burada bulunuyor.
Açe'nin kökeni:
Açe’nin bilinen ilk halkı Çamlar (Çam kabilesi- Çampa kabilesi). Açe bölgesinin başkenti Banda Açe’nin Banda’sı Farsça “liman” anlamına gelen “bandar”dan, açe (açeh) ise hintçe de “güzel” ve “sevimli” anlamına gelen “aci” ve “aca”dan gelmektedir. Bu denli farklı telaffuzların nedeni, Açe’ye çok farklı kavimlerden insanların gelmiş olmasıdır. ingilizce’de Aceh, Osmanlı arşiv belgelerinde Açi, Aşi, Açin olarak yer alır.
Aceh bir kısaltma olarak algılanır ve şu şekilde açıklaması yapılır: “a” Arapları, “c” Çinlileri, “e” Avrupalıları, “h” ise Hintleri temsil eder.
Bir başka yazılış şekli atjeh olan adanin acilisi ise "a" Arap, "t" Türk, "j" Japon, "e" Avrupalı ve "h" Hint anlamına gelir.
Tarih:
1471 yılında günümüz Vietnamının Güney merkez kıyılarında yer alan Çampa Krallığının başşehri Vijaya’nın Vietnamlı Le hanedanı tarafından yağmalanması üzerine kralın oğlu Açe’ye kaçtı ve burada yönetimini kurdu. Açeler 15. yüzyıl ortalarında islamiyeti benimsediler. 1496’da “Ali Mughayat Syah” Sultanlığını ilan etti.
Açe Sultanlığı, bölgenin ekonomi ve ticaretinde önemli bir yere sahip olduğundan zengin bir devlet haline geldi. Bu özelliklerinden dolayı Sultanlığa göz diken Portekizliler, Açe sahillerine saldırılar düzenlemeye başladılar. Askerlik ve teknolojik üstünlüğe sahip Portekizliler karşısında fazla tutunamayan Açeliler geri çekilerek bazı yerleri Portekizliler işgaline bırakmak zorunda kaldılar. Günden güne artan Portekiz baskısına daha fazla dayanamayan zamanın Açe Sultanı Alâeddin acilen Vezir Hüseyin başkanlığındaki bir elçi heyetini Portekizliler’e karşı yardım istemek amacıyla istanbul’a gönderdi. Sultan Alâeddin’in mektubunu getiren Açe heyeti 1566 yılında istanbul’a ulaştığında, o sırada, Zigetvar Seferi’nde bulunan Kanuni Sultan Süleyman’ın ölüm haberi geldi. Kanuni’nin yerine tahta geçen, içkiye düşkünlüğü ile bilinen Sarı Selim lakaplı II. Selim, elçi heyetinin getirdiği mektubu alarak, Sultan’a her türlü yardımı yapacağına dair bir cevap yazdı ve Açe heyetiyle beraber yolladı.
Hazırlıklarını tamamlayan Osmanlı Donanması tam Endonezya’ya doğru yola çıkmak üzereyken Yemen’de Zeydi imamı Topal Mutahhar tarafından büyük bir isyan başlatıldı (1567). isyanın tehlikeli boyutlara varmadan önlenmesi gerektiğini düşünen hükümet, donanmayı Sumatra adası yerine isyanın çıktığı Muha ve Aden kıyılarına doğru yolladı. Böylece Açeliler’e yardım gecikmiş oldu.
Yardım, nihayet 1569 yılında Osmanlı’nın Kızıl Deniz filosu amirali Kurdoğlu Hayreddin Hızır Reis komutasında iki tanesinde top ve tüfek bulunan, 22 parçadan mürekkep Osmanlı Donanması’nın Hint Okyanusu’na açılması ve güvenli bir şekilde Açe sularına ulaşmasıyla gerçekleştirilebildi.
Açe gücünün doruğuna Sultan iskender Muda zamanında ulaştı (1607-1936). Açe iskender Muda döneminde karabiber ticaretinin önemli bölümüyle Minangkabau ülkesinin altın yataklarını denetimi altında tuttu.
iskender Muda döneminde Malakka’da Portekizlilerle sık sık savaşlar oldu ve Portekiz donanması 1614’te Bintan’da yenilgiye uğratıldı. Hollandalılar 1599’da, ingilizler ise 1602’de Açe’de ticaret merkezleri kurmaya çalıştılarsa da başarılı olamadılar. 1641’de Hollandalılarla kısa ömürlü bir ittifak kuruldu.
19. yüzyıla değin Sumatra’nın en önemli gücü olan Açe, Hollanda ile uzun bir çatışmaya girmek zorunda kaldı. Napoléon Savaşları’nın ardından Doğu Hint Adaları’nın Hollandalılara geri verilmesi üzerine ingilizler Açe’yi Hollanda etkisinden uzak tutmaya çalıştılar ve 1824’te imzalanan bir antlaşmayla düşmanca eylemlere girişilmemesini şart koştular. Hollanda’nın 1873’te Açe’ye ültimatom vererek bir takım imtiyazlar ve isteklerde bulunmasıyla Antlaşma bozuldu, Mahmud Syah (1870–1874) Osmanlı’dan yardım istedi ancak yardıma gelen olmadı. 1873’te başlayan ve otuz yıl süren çatışmalar (Açe Savaşı) sömürgeci Hollandalıların üstünlüğüyle sona erdi. 1904’te Açe sultanı Tuanku Danel Syah Hollandalılara teslim oldu ve 1905’te de ülkeden sürüldü. Bölge idari bakımdan Hollanda kolonisine dahil oldu. Hollanda Açe’ye bir genel vali tayin ederek yönetime el koydu.
Açe 2. Dünya savaşı sırasında 1942-1945 arasında Japon işgaline uğradı. Açeliler işgale karşı koymaya çalıştılar. Savaş sonunda ülkenin Hollanda yönetimine dönmesiyle bağımsız olmasını isteyenler arasında iç savaş çıktı. iç savaştan dinci ulema partisi galip çıktı ve ülke Endonezya Bağımsızlık Mücadelesi süresince özgür kaldı.
