https://galeri.uludagsozluk.com/r/1529218/+
bactria ya da baktriane uygarlığı, bir kaç bakimdan önemli. ilk olarak baktriane erken demir çağından bu yana orta asya'nin birbiriyle bağlantili üç-dört (indus, elam, fegana vadisi-soğd, margiana ile birlikte) temel kültür havzasından biridir. ayni şekilde bactriane da üzerinde krallıkların doğduğu merv ve semerkant giibi şehirlerle birlikte esas olarak tunç çağının aynı döneminde doğan en eski yerleşim alanalrından. bunları 1930'ların sonlarında başlayan ve savaşla verilen aranın ardından esas olarak 1960'larda doruğuna ulaşan "alan-yüzey arkeolojisi" denilen yeni sovyet ekolü sayesinde ve daha sonra schlumberger'in neredeyse inada binmiş çalışmaları sonucunda biliyoruz. başkenti ayhanum'un grek kolonisi olduğu helenistik döneme ait tabakalarının 1960'ların başında keşfedilmesi, bactria'ya ilişkin şüpheleri ortadan kaldırırken öte yandan da orta asyanın islam öncesi çok tanrılı, zerdüşt vb. dinlere kaynaştığı dönemde özellikle göçebelerellolan ilişkilere de işik tutması bakımından önemli.
ama sanırım asıl önemi ekümenik niteliği. bactria doğu ve batıyı, hem kültürel hem de siyasal olarak aynı potada eritme projesi olarak tanımlanabilecek ekümenizmin ilk örneğinin bugüne kalan en büyük mirasçısı. elbette projenin sahibi büyük iskender ve elbette roma onun kadar ileriye gidemedi. roma'dan sonra ise ekümenik projenin mirasçılarının doğu'nun göçebeleri oldğunu zaten biliyorsunuz. ama bizim ekümenik patriğin de batılı değil, doğulu olduğunu unutmayın derken yıkıldı gitti işte güzel baktriane...
Ayrıca buranın devesi de ünlüdür ve arabistan develerinden güçlüdür ki göktürk devleti ve oğuz yabgu devleti yük taşımacılığını bu hayvana yaptırmış çinliler de bu deveye övgü üzerine övgü yağdırmıştır bu hayvancağıza kayıtlarda.
