batılı bir savaş muhabiri, yakın tarihi savaşlarla yazılmış ortadoğuya, yine patlak veren bir israil-filistin savaşı için gider. kudüs'te bulunduğu dönem boyunca ağlama duvarı'nın önünden her geçişinde duvar önünde ağlayan ve dua eden bir yaşlı yahudi görür. sonunda dayanamayıp yanına gider ve neden sürekli burada ağladığını sorar. yaşlı adam 40 yıldır burada hergün savaşların bitmesi ve akan kanın durması için dua ettiğini söyler. bunun üzerine muhabir hemen bir gazeteci refleksiyle bunu bir habere dönüştürmek için kağıt kalem çıkarır ve 40 yıl sonunda ne hissettiğini sorar. yaşlı yahudinin cevabı ibretliktir:
-vallahi evladım, duvara konuşuyormuşum gibi geliyor.
sırf yosun tutup tutmadığını görmek için gitmeyi istediğim tarihi ve dini yapı. dini sebeplerle gidenlere de anlam veremem. dostum biz o hareketi metal felan dinlerken yapıyoruz, adına da headbang diyoruz. hayırdır yani?
önce çevredeki toplanma yerine gider ve oradakilere "shallom aleichem" dersiniz ,
onlarda la tekvatehonu aleichem shallom , derler.oturur bi güzel ağlarsınız, sonra hallelujah diye dötünüzü yırtarsınız. yüce yeshua sesinizi duymuşsa eretz israel ! diye bi kere daha bağırırsınız,dualarınız kabul olmuştur,siktirip gideceğinizi birbirinizin gözlerine bakarak anlarsınız.
13 yaşına giren erkek çocukların bir bayram havasında karşılandığı kutsal yerdir. Zira, yahudi inancına göre 13 yaşına kadar işlediği günahları babasına yazılan çocuğun, günahlarını geri alma töreni yapılır.
yahudilerin bu alanda ağlama ritüellerini yapmalarında birkaç inanış rol oynamıştır.
- ilki zayıf bir rivayet de olsa, kingsolomon'un pagan kadınlarla aşk etmesi sonucu, monoteist tanrı'nın solomon ve halkını cezalandırmak için süleyman mabedi'nin üst kısmını uçurmasından sebep;
- dördüncü nebukadnezer'in yahudileri babil sürgünü'ne yollayıp, tapınağı ve çevresini yıkması, museviliği yasak etmesinden sebep;
- belki de en güçlü detay: sümer ve babil kültürlerinin etkisi. sümerler, tanrıları dumuzi'nin sembolik olarak her güzde ölümünü kutsamak için onuruna yas tutarlardı. bu da, yaklaşık olarak, tevratta çizim planı anlatılan duvarda olurdu. bu bağlamıyla, museviler aslında pagan bir tanrı için gözyaşı döküyor olabilir.
- nispeten daha güçlü bir referans ise, küçük tanrı enki'nin büyük tanrılarının kopartacağı tufanı bir duvar altından, semavi dinlerdeki nuh'un karşılığı olan utnapiştim'e bildirmesi olayının cereyan ettiği duvar efsanesinden, yahudilerin mabedlerinde aynı sebepten bir başka duvar kutsallığı yaratmış olma ihtimalleri.
- yine museviler, cemaatlerine dahil olacak çocukların, bluğ denilen evreye geçişlerini de, buradan yapmaktadırlar.
teknoloji şart; adamlar fax makinesi bağlayı tanrı'ya dualarını fax çekiyorlar. galiba karşı ödemeli oluyor bu. duvarın içi dilek kağıtlarıyla dolu.
iran'da da var bu hizmet, amerika'dasın değil mi? santralden direk imam rıza türbesine bağlanıyorsun, sonrada ahizeyi türbeye doğru tutuyorlar tabi arada 200 metre falan var, başlıyorsun imam rıza'ya dua etmeye.
dini pazarlamak budur işte.
musevi sistematiğinde, çocuklar bizde blug denen döneme erişene değin işledikleri günahlar babalarına yazılır. süleymanın tapınağının ayakta kalan tek yapısı olan ağlama duvarı önünde icra edilen bar mitsva denen ritüelde, evlat ve baba elele verir. bu esnada sembolik olarak günahları üstlenmiş baba, erişkinliğe adım atan oğluna sorumluluklarını üstlenmek üzere günahlarını geri iade eder.
hakkında yok efendim gizli müslüman yok efendim bir adı hüseyin vs denilerek halkımıza sevdirilen Barrack obamanın başında serpuşla önünde diz çökerek dua ettiği duvardır.
az bilenler yada yeni öğrenenler için ağlama duvarı önünde şu duanın okunması idealdir;
"RAB egemenlik sürüyor, titresin halklar! Keruvlar arasında tahtına oturmuş, Sarsılsın yeryüzü!RAB Siyon'da uludur, Yücedir O, bütün halklara egemendir. Övsünler büyük, müthiş adını! O kutsaldır. Ey adaleti seven güçlü kral, Eşitliği sen sağladın, Yakup soyunda doğru ve adil olanı sen yaptın. Yüceltin Tanrımız RAB'bi, Ayaklarının taburesi önünde tapının! O kutsaldır. Musa'yla Harun O'nun kâhinlerindendi, Samuel de O'nu adıyla çağıranlar arasındaydı. RAB'be seslenirlerdi, O da yanıtlardı. Bulut sütunu içinden onlarla konuştu, Uydular O'nun buyruklarına, Kendilerine verdiği kurallara. Ya RAB Tanrımız, yanıt verdin onlara; Bağışlayıcı bir Tanrı oldun, Ama yaptıkları kötülüğü cezasız bırakmadın. Tanrımız RAB'bi yüceltin, Tapının O'na kutsal dağında! Çünkü Tanrımız RAB kutsaldır."
tevrat, hakımler, b.99., 1-9.
bu sadece sıradan bir dua. yani yahudi olmayanlar bunu okusun diye yazdım.
süleyman tapınağının ayakta kalan tek duvarının ağlama duvarına dönüştürülmüş olması yahudilerin bu mabedin yıkık olmasından dolayı duydukları hüznün ifadesidir.
