Görmedim göremeyeceğim ben bir daha
Ağaç kadar hoş bir şiir asla
Ağaçtır yalvaran aç bir ağızla
Dünyanın nimet akan göğsünün karşısında.
Ağaçtır bakar gün boyu Allah'a
Ve kaldırır yapraklı kollarını ışığa
Ağaçtır giyer yaz giysisini
Saçlarında çalıkuşunun evi
Ağaçtır sinesinin üstüne yayılır kar
O ki yağmurla iç içe, yekpare yaşar.
Acizdir benim gibi aklıyla şiir yazan
Kudreti Sonsuz 'dur ağacı (topraktan süzüp) şiir yapan
cahit zarifoğlu'nun elimizdekileri bırakmamak üzerine olan şiiridir. üşüyorum, üşüme, korkuyorum, korkma, düşünmekten ürperiyorum, ürper derken ki o güzellik yani düşünceden, düşünmekten ürpermek ne güzel bir şeydir, bir şeylerden korkmak onu bırakmamak demektir.
şiirin tamamı:
Ellerimin önündeki dallar da
Sarıldı yaprağa
Göremiyorum karşı yamacı
Erken mi yoldayım
Ben mi geciktim
Önümüzde bir çınar yükseliyor
Her gece atlılar geliyor ona
Destan söyleşip gidiyorlar
Esmerlikleri
Tutuşup kuruyan dudakları kalıyor sabaha
Sabah trafik
Çınara kim bakar
Kim geçer dallarından
Bahar mı geliyor
Komşunun balkonunda
Çamaşırlar renk rengarenk
Kızlar göğüslerini
Baharın ağacına
ilk açan çiçeğine
Dayadılar
Arılarla erkekler boğuşuyor
Arılarla uçan bütün çiçeklerle
Ayaklarında taşınan tozlarla
Akıyorlar alıp götürülürken
Yaprak evlerin içindeki dişiliklere
Dostum geç kaldın
Güneş ne gün doğacaksa
Söylediler duymadın geç kaldın
Otur ağla sonra soframda doy
Ekmek tut zeytin tat
Açlığını eğlerken sen
Bak nasıl ayçağın erleri
Savaşarak ve devirleri aşarak geldiler
Karanlığı karaladılar yolları tuttular
At tepmedeler
Bak nasıl savaşı bindiler. Gece çınara gelip söyleşip
Kelime ettiler söz bilediler
Zorun yamanı kolayladılar
çağan ırmak ın şu şekilde harika bir tweet atmışlığı vardır bu konuda.
Ben bir ağacım. Ben sizi yaşatanım, ben size tanıklık edenim, ben tarihim, ben bebeleriniz dallarımda sallayanım. Köklerimi söken köklü olur mu acep? Beni kesen baltanız bir gün size bilenmez mi acep?"
gelişimini her yıl yenileyen , çok yıllık odunsu bitkilerimizdir. elbette ki ağaç oalrak sınıdlandırılması için, pek çok bitikinin odunsu dokulara olması, dik durabilmesi ve genellikle dallara ayrılması ve tek bir gövdeden oluşması gerekir. aslında ağaçlar gerek evrim gerekse genetik ilişkilerine dayandırılarak çağdaş bitki sınıflandırmasında çalılardan , tırmanıcı bvitkielrden ve otsu bitkielrden ayrı bir grup oluşturmazlar.... sporlu bitkielr olsun , damarlı bitkiler olsun bunları kapsayan pteridophyta dediğimiz gruplarda , , açıktohumlulardan , igne yapraklı bitkiler gibi ve kapalı tohumlulardann, tüm çiçekli bitkiler de oldugu gibi sınıflandırmaya giren bitkiler arasında yer alırlar..
yukarda bahsettiğim bazı kavramlar var . bunları da kısaca açıklamak yerinde bir hareket olacaktır.
açık tohumlu bitkiler dedim. nedir bu açık tohumlu bitkiler. ?
bu bitkilerin tohumları yumurtalık içinde oluşmayp , üretken yapraklar üzerinde bulunan tohumlu bitkielrdir. tohumlar genellikle kozalak pulları yüzeyinde açık oalrak bulunurlar.. açık tohumlulara örnekler iğne yapraklı ağaçlar verilebilir. çam ardı. , ladin gibi ağaçlar..
kapalı tohumlular dedim, bunu da kısaca açıklayalım.
yeryüzündeki geniş ve hakim bir grubu oluşturan bitkilerdir. bu bitkielrde tohum taslakları kapalı bir odacık halinde geliştiği için bu ad verilmiştir. bu bitkilerin en çarpıcı özelliği farklılaşmış meyve ve çiçek teşekkülleridir.
yeryüzündfeki ağaçların çoğu tohumları meyvelerin içinde bulunan kapalıtohumlulardır. kapalı tohumlularında bir çenekli ve iki çenekli sınıfları vardır.
bir çenekli ve iki çenekli kavramlarına da değinelim dedik. hadi başlıyoruz...
bir çenekliler.. genellikle boyları uzun , gövdeleri ince bitkielrdir. nedeni ise kambiyum dokusunu oluşturamazlar. kambiyum dedik kambiyum nedir yahu ? bitkilerin iletim demetlerinde meristematik hücreler tarafından oluşan enine büyümeyi sağlayan bir doku ... biri meristem mi dedi? peki nedir bu meristem : bitkielrin büyüme bölgelerinde bulunan , sürekli bölünme yeteneğine sahip bitki dokusudur.
bir çeneklileri açıklamaya devam. hadi.. çoğunlukla tek yıllıktırlar , istisnaları olsa da hemen hemen hepsi otsu formda çiçekli bitkiler sınıfırıd. tek çeneklilere monokotiledonlar da denir. ya da monokotiller.. bu gurubun üyelerinin kökleri saçak , yaprakalrı ince uzuzn , ve paralel damarldıır.
geliyoruz çift çeneklilere... hadi bakalım...
bu bitkilerimiz tek yıllık , iki yıllık ve çok yıllık olabilir. kökler iyi gelişmiştir. yapraklar büyük ve agsı görünümdedir. otsu ve odunsu formunda bulunabilir. embriyolarında iki çenek bulunan bitkilerdir. dikotiledonlar da denebilir. yine bir terim çıktı çenek ? tohumda embriyoyu kaplayan etli bölümdür. çenek..
ağaçların ekonomik değeri , dünyanın başlıca inşaat ve yakacak maddelerinden biri olan odun , kağıt yapımında kullanılan odun hamuru ve meyve gibi ürünlerin kaynağı olmasıından yatar !!! ayrıca ağaçlar forosentez sırasında karbondioksit alıp , oksijen vererek havayı temizlerrler, kök sistemleriyle suyu tutmaya yardımcı oldukları gibi selleri ve toprak kaymalarını da engellerler. bitmedi ... bütün bunların yanı sıra çeşitli hayvanalra besin ve barınaklar sağlarlar, güzel gönünümleriyle park , bahçe ve ormanları süslerler..
ağaçlarıun dallanma , kabuk , yaprak , çiçek ve diken gibi özellikleri türler arasında biçim, renk ve yapı açısından farklılık gösterir.
olgunlaşmış bir ağacın üreme organları kapalıtohumlullarda çiçekler, açıktohumlularda ise strobüler denen kozalak ve benzeri yapılarda, pteridophyt' ta ise spor keselerindee ( sporangiumdadır.) pteridophyt da kim? . bunlar eğrelti otlarıdır...
bir ağaç erkek üreme hücresinin (sperm) dişi üreme hücresini (yumurta) döllemesiyle oluşur .. açık ve kapalıtohumnlularda döllenme tozlaşma yoluyla olur, rüzgarlar böcekler ya da başka etkenler yardımıyla çiçektozları tohum taslagına taşınır..
ağaçalrın gelime organları kökler , gövde ve yapraklardır. kökler hem ağacı toprağaa baglar hem de topraktan su ve besin maddelerini emer. gövde ise dalları , dalcıkları , üreme organlarıı ve yaprakalrı taşır. gövdenin görevi köklerdeki su ve besin maddelerini fotosentezin yapıldıgı organlara ve üretilen besinleri de depolama ve gelişme dokularına taşımaktır...
ağacımızın büyümesi yeni hücrelerin oluşumuna ya da eski hücrelerin genişlemesine bağlıdır. gövde ve köklerin uç bölümlerindeki meristem doku hücrelerin bölünüp çoğalmasını kök ve gövdelerin uzamasına sebep olur. gövde ve dalların çapının büyümesi ise ikincil meristem dediğimiz dokudan ya da kambiyum dediğimiz (odun ve kabuk arasında bulujan katmandır bu aynı zamanda ) hücrelerin gelişmesinden kaynaklanır...
Ağaçların büyürken gövdelerinin her yıl genişlediğini,bu genişlemelerin gövdeye her yıl bir halka kazandırmıştır, ve bu halkaların sayılarak ağacın yaşı bulunabilir.
neredeyse taparım. o derece saygım vardır.
tehlike yaratmadıktan sonra asla kesmem ama tehlike yaratan bi cevizimizi kesmek zorunda kalmıştık. hayvan gibi uzayıp, kökleri toprağı kabartıp, eğilmişti.
