isa'nın havarisi. hristiyanlığı kabul etmeden önce de, hristiyan düşmanıydı; ancak, hristiyanlığı benimsedikten sonra onu yaymak için vargücüyle çalıştı. çıktığı üç yolculuğun tarihleri kesin olmamakla birlikte, küçük asya, makedonya ve yunanistan'ı dolaştığı ve önemli kentlerde kiliseler kurduğu biliniyor. yahudi olmasına rağmen yahudilerin sempatisinden çok düşmanlığını çekmiştir.
Papa II.(veya III.) Stephanus'un kardeşiydi ve onun ölümünden sonra 26 Nisan 757'de yeni papa seçildi. ittifak içerisindeki Lombardiya kralı Desidero ile Bizans imparatoru V. Konstantinos Kopronymos'a karşı durumunu güçlendirmek amacıyla Frank kralı III. Pepin ile ittifak içerisine girerek onun desteğini sağladı. III. Pepin bunun karşılığında 763'te Bizans'ın desteğiyle Papalık Devletlerini işgal eden Desidero ve I. Paulus'un barışması için arabuluculuk görevinde bulundu. Bu olaylardan sonra Konstantinopolis kilisesine bağlılıktan ayrılmayan I. Paulus, Konstantinos'un ikonoklazm hareketini canlandırma girişimlerine şiddetle karşı çıktı. Bu sırada Bizans'tan kaçan birçok Hıristiyan onun döneminde Roma'ya sığındı. 28 Haziran 767 tarihinde Roma kentinde öldü.
isa peygamberi görmeden havari olmustur.önceden bugunku tarsus ilçesinde yahudi hahamı idi.hristiyanlarada zulm ederdi.daha sonra filistine giderken yolda isa nın ruhaniyetini görup hristiyan olmustur.daha sonra histiyanlıgı yaymak için filistin kilikya kapadokya konya ege balkanlar ve roma ya kadar uzanan geziler yapmış ve hristiyanlığı yaymağa çalışmıştır.roma'da öldürülmüştür.incilde büyük bir kısım mektuplarına ayrılmıştır.ayrıca incille ve hristiyanlıkla ilgili en eski ve sağlam kaynak paulus un mektuplarıdır.bart ehrman'ın incili kimler değiştirdi kitabında bilimsel bir şekilde anlatılır kendisi.doğum yeri bugun mersinin ilçesi olan tarsus'tur.
karşıtlarının kabaca dönüp dolaşıp aynı şeyleri söylediği teolog.
(sözlükte farklı şekilde açılmış (bkz: pavlus) başlığını da eklersek) kabaca karşı savlar görüldüğü kadarı ile şu:
- hristiyanlığı sulandırdı
- hristiyanlığı bozdu
- incili değiştirdi... hatta fantaziye bile kaçılmış... farazi bir en son nüsha incil varmış onu da yakıp yok etmiş pezemeng.
- erkek sünnetini kaldırmış,
- haram yiyecekleri helal etmiş,
- oruç, namaz vs ibadetleri iptal etmiştir... (bunu da takdir ettim)
- teslis inancı adı altında dini tamamen yıkmıştır.
aslında kabaca apolojetik (inanç savunması yapan) yahudi bir rabbi/hoca dan duyacağınız şeylerdir bunlar. ve çoğu müslüman da kaynağını kimdir nedir bakmadan bunların savlarını kullanırlar. birisi hali hazırda önceden yazmış ne güzel diyerek.
aslında bunları direk çürütecek şey... pavlus henüz hayatta iken ve mektupları dolaşıyorken, havarilerin hemen hepsi hayattaydı ve yaşıyordu. petrus un mektubunda bile pavlus a atıf yapar, teolojik olarak sokaktaki insanın anlamasının kolay olmadığı şeyler yazıyor der... tümden reddetmez.
ve pavlus henüz tutuklanıp romaya gönderilemeden önce kudüs te havarilerin de katıldığı bir konsül toplanır.
o toplantıda genel ağırlıklı olarak tartışılan konu yahudi kökenlilerin ibrani olmayan imanlılara dayattığı sünnet gibi kimi geleneklerdir vs. yani pavlus bir şeyleri dinamitleyecek olsa o toplantıya ne katılabilirdi ne de imkan bulabilirdi.
eski ahitte mesih in gelişine dair bir çok atıf vardır. mesela o mesih sizin kıyamet diyebileceğiniz "son" da" tekrar görkemle gelecektir vs. yani 1. gelişi vardır, 2. gelişi vardır ve hatta 3. gelişi vardır.
yahudiler, buna haliyle havariler de dahil... herkes 2. gelişindeki belirtileri 1. gelişinde bekledirler. israil i romanın zulmunden kurtaracak, isa krallık yapacak, bu geri zekalı havariler o krallıkta kendilerine makam koltuğu bulacak...
adamı çarmıha gerdiler... hepsi çil yavrusu gibi etrafa dağıldı. çünkü eski ahiti tam olarak anlayamamışlardı. ve hatta bizzat isa nın kendisi dirildikten sonra onlara neyin ne anlama geldiğini, neyin niye o şekilde olması gerektiği vs anlatır izah eder.
mesela şimdi hristiyanlık dünyasının bir çoğu da... 2. gelişinde 1. gelişindeki gibi bir isa bekliyor. 2. gelişinde yargı ve son için yani ortalığın anasını zikmek için gelecekken, 1. gelişindeki gibi sevgi dolu bir isa bekliyorlar.
hah işte pavlus, eski ahit bilgisine çok hakimdi. diğer havariler balıkçı falandı lan. pavlus eski ahitte arka planda özet olarak tanrınn kurtuluş planını, mesih in bu plandaki yerini, temsili çok öğeye sahip tapınak ve tapınaktaki ritüellerin aslında gerçek anlamda ne anlama geldiğini ortaya koydu. eski ahit eğitimi almamış insanların bile anlayabileceği şekilde de bunu kaleme aldı.
ibranilere mektubu çok sağlam bir mektuptur. benim o mektuba baştan sona tam anlamıyla hakim olmam kabaca 15 sene almıştır çünkü lisede gördüğümüz osmanlı tarihi veya inkilap tarihi kadar bir bilgiye sahip olmam gerekti ademden isaya kadar nerde ne bok oldu.
pavlus işte bu noktada bir hristiyan için bir lütufdur. evet her zaman için farklı farklı gruplar ta ilk baştan itibaren çıkmıştır. reform dönemi ortaya çıkan onca büyük ismin hiç birinden pavlus karşıtı bir şey görmez göremezsiniz. yani hristiyan teolojisini bilen bir adamın pavlusla bir derdi yoktur, olmaz ve olamaz.
