azerilerin kırık türkçesi de denilebilir. türkçe de hiç tahammül edilmeyen 'x' (kürtçeyi andırması bakımından) bu şive de sıklıkla kullanılır. tatlı bir tınısı vardır. azıcık kabadır.
anlaşılır ve okuması zevkli bir lehçedir.
wikipedinin azerice "səhifəsi" tavsiye edilir.http://az.wikipedia.org/wiki/Ana_S%C9%99hif%C9%99 .
osmanlıca bilen arkadaşların daha iyi anlayacağını düşünüyorum.
azerbaycan'da konuşulan oğuz türkçesidir. içerisinde istanbul türkçesinden daha fazla öztürkçe kelime barındırır.
vakti zamanında türk dili ve edebiyatı hocamızdan kelimelerin gerçek türkçe olup-olmadığını öğrenirken azerbaycan'da kullanılan birçok kelimenin rumeli'den ve kırım'dan göçen türklerin de kullandığını farkettik.
ilk aklıma gelen, çocuklara ısrarla ''uşak'' demeleridir.
çoğu kişinin anlamadığı dil.özbekçe,kırgızca,kazakça neyse de azerice de olmasın artık.buraya gelip yerleşen azeriler
bir müddet sonra türkçeye ayak uydurarak sadece bazı harfleri azericeye bağlı kalarak kullanıyorlar:"men gelmişem" mesela.işte bir azeriyle vatandaşımız burda konuştuğu zaman diyo ki kendi kendine:"azerice aynı türkçe gibi, anlıyorum".oysa ilgisi yok.azerbaycan tv yi açın bakalım ne kadar anlıyorsunuz.1930-40 larda türkçede yer alan kelimeler,sovyet rusyanın etkisi...azericeyi bile anlayacak durumda değiliz.
yarısından çoğunu anlamasakta sevimli bir aksanı vardır. bu tatlı aksan insana sebepsizce azerbaycan televizyası takip ettirir. anlayabildiğim kadarıyla h' leri "x" ile, "e ve a" arası okunan harfleri ise ters "e" biçiminde yazıyorlar. sinemaya "kino", seyirciye "temaşacı" neyin diyorlar.
dinlerken hoşa giden, gülümseten ama bizim kullandığımız Türkçeye çevirilirken dumura uğratan türkçedir.
--spoiler--
Devrin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in Azerbaycan'ı ziyaretinde oranın millet meclisi önünde konuşma yapar ve konuşmasını bitirir. Kürsüye sayın Rahmetli Haydar Aliyev çıkar ve sözlerine başlar. Türk dünyasının gelmiş geçmiş en büyük pezevengi Süleyman Demirel diye söze başlar. Bizim Cumhurbaşkanı kıpkırmızı olur tabi hafif bir tebessüm anlamış gibi yapar.
Pezevenk(Az)--->Büyük Adam yada Kalıplı insan(Tr)
Radyoda bir haber: Azerbaycan seçkin pezevenk askerleri ellerinde yar*larla kerhaneyi bastı.
Pezevenk--->Büyük Adam yada Kalıplı insan(Tr)
Yar*(Az.)--->Silah(Tr)
Kerhane(Az.)--->Şeker Fabrikası(Tr)
Üniversitede ders sırasında derse Rektör gelir! (ne şans ayda yılda bir gelir)Ögrencilerle biraz konuşur konuşma sırasında sesini yükseltir. Bir öğrenci niye bağırıyorsunuz deyince Rektör sınıfı terk eder.
Öğrenci üniversiteden atılır 2 gün sonra da yine alınır.
Bağırmak(Az.)--->Anırmak(Tr)Eşşeklere denir]
Arkadaşın biri tıklım tıklım otobüste öteki arkadaşıyla konuşması sırasında "Huylu huyundan vazgeçmez" der. Otobüstekiler ona dönerek tip tip bakarlar.
Huy(Az.aslında Rusça)---->Yar*(Tr)Cinsellik organı]
Yine arkadaşın biri metroda akşam sen beni çaldır bende seni çaldırırım der. Yine herkesin gözü bizim kahramanlarda.
Çaldırmak(Az.)---->Saxo Çekmek(Tr.)
--spoiler--
gördüğüm arkadaşlarım kadarıyla;
çok süratli konuşurlar. eğer bir azeriyle geziyorsanız başka bir azeriyle yan yana getirmemeye çalışınız. bir kaç dakika içinde bir sürü şey konuşurlar çoğunu anlmazsınız. gülmeleride aynı şekildedir. hızlıca gülüp susarlar. bazı kelimeleri kısaltırlar. mesela
gelmiyor -> gelmir
olmuyor -> olmır
çıkıyor -> çıkır
bazılarını da uzatırlar:
sen -> seeeeennnnn