bakış açısına göre doğruluğu değişen önermedir. felsefecilerin pek bir seveceği tarzdan olsa da pratik mantık esaslarına göre çok matah bir söz değildir. sözün bu kadar ünlenmesi söyleyenin zaten ünlü ve bilinen bir düşünür olmasından kaynaklıdır. şöyle ki; nehir üstte de açıklandığı gibi suyun devamlı akması, akan suyun ileride dağılması, toprak tarafından emilmesi ve başka su kaynaklarının tekrar tekrar nehri beslemesi ile oluşan bir doğallıktır. lakin buradaki sıkıntı biz bu sebepten dolayı ona nehir deriz. farz-ı misal sen nehrinin suyu devamlı değişse de, yukarıdan attığımız bir dal parçası saniye beklemeden ilerlese de adı hala sen nehri'dir. tanımlama genel olarak nehrin adından ve biçiminden kaynaklıdır. dolayısı ile aynı nehirde milyon kez de yıkanılsa tek fark suyun aynı olmadığıdır ki zaten aynı suda değil yıkanmayı başka türlü kullanmayı bile astronotlar hariç yapan yoktur ki onlar da türlü şekillerle damıtmaktadırlar.
asıl açıklamak istenen değişim vurgusu yahut ilk olanın farklılığıdır. bu konuyu melih gökçek adlı düşünürün ünlü bir hitabı ile bitirmek istiyorum; kızılırmak'tan suyu getirdik ama halkımız israf etmesin, dikkat etsin, önlem olarak, banyoda kullandıkları suyu temizlik için de kullanabilirler.....
(bkz: duş alırken alta leğen koymak)
zaten nehirde yıkanılmak istenmez, nehirde yıkanılmak istense bile zaten nehirde iki kere yıkanılmak istenmez."aynı nehirde iki kere yıkanılmaz."iki kereden fazla söylenmiştir, "aynı nehirde iki kere yıkanılmaz." çeşitli kitaplarda iki kereden fazla yazılmıştır.
kesinlikle katıldığım bir söz, düşünce şekli de denebilir.
birisine açılırsın. kızdan red yersin. sonradan öğrenirsin ki kızın zaten sevgilisi varmış.uzun solukluymuş ayrıca. kahrolsun, yırtınırsın, çırpınırırsın ama elinden hiçbir şey gelmez.
beni ayakta tutan sözdür bu söz.
aynı nehirde iki kez yıkanamazsın!
şartlar değişir, insanlar değişir.
umudunu kaybetme dersin. eğer istersen gerçekleşir. gerçekten.
bir gün karşılaşırsın. aradan çokca veya azca bi zaman geçmiştir. artık şartları değişmiştir.
dene. gurur yapma. gururunu yenemiyorsan, gururunu kızdan daha çok seviyorsun demektir.
dene. elinden gelen budur. terk edilmekten korkma.
dene. yapacağın son şey bu olsa dahi.
eski nehir aktı gitti. aynı nehirde iki kere yıkanamazsın!
bana gerçekten umut veren şey budur. umarım size de yol gösterir.
Güzel ve anlamlı bir genellemedir. Ama biraz derin ve agnostik düşünürsen bal gibi de yıkanırsın dedirtecek önemedir. Zira nehrin veya kişinin zamanla değişse bile aynı duruma ulaşamayacağının bir ispatı yoktur.
--spoiler--
net bir felsefe sorusudur. su akıp gider aynı ortamda aynı suyu aynı şartlarda tekrar bulmak mümkün değildir.
--spoiler--
cevap verilmiştir.
aynı nehirde iki kere yıkanılmaz çünkü senin yıkandığın nehir çoktan akıp gitmiştir. yerine yeni sular gelmiştir. felsefe ile ilgilenen herkesin okuduğu sözdür.
değişimin dinamik olduğu ve gerçeğin her an yeniden inşa edildiğini anlatmak isteyen herakleitos, nehre girdiğiniz andaki akan su ile, bir daha girdiğinizdeki suyun aynı olmadığını, çünkü ilk girdiğiniz andaki suyun akıp gittiğini, ikinci girişinde yepyeni bir suya girdiğinizi açıklar. nehir, burada metafor, yani benzetme amaçlı bir mecaz, olarak kullanılmıştır.
Heraklitos’a ait bu söz. Kendisinin bu söz ile ifade etmek istediği şey tüm evren bir akış ve hareket halindedir ve bu sonsuza dek sürecektir. Kalıcılık bir yanılsama bir aldatmacadır.
