ilk olarak italya'da parma universitesi'nde giacomo rizzolatti'nin önderliğindeki araştırma gurubu tarafından macaque maymunlarının beyinlerinde P5 bölgesinde şans eseri keşfedilen nöronlardır. macaque maymunlarının beyinlerindeki bu bölge motor hareketleriyle es zamanlı olarak aktive olmaktadır. bu sebeple beyindeki bu merkezin motor hareketlerin kontrol edilmesiyle ilgili olduğu düşünülmektedir. başka bir deney esnasına macaque maymunlarının beyinlerindeki bu bölgedeki nöronların sadece hareketlerin uygulanması süreçlerinde değil ayni zamanda hareketlerin gözlemlenmesi süreçlerinde de aktive olduğu ortaya çıkmıştır. bir motor hareketinin hem uygulanması hem de gözlemlenmesi süreçlerinde aktive olan nöronlara ayna nöronlar ismi verilmiştir.
macaque maymunlarında olduğu gibi insanların beyinlerinde de motor hareketlerinde aktive olan kısımlar vardır, bu alanlara motor area ve premotor cortex ismi verilmiştir. tipki macaque maymunlarında olduğu gibi insanlarda da bu bölgeler hareketlerin uygulanması ve gözlemlenmesi süreçlerinde es zamanlı olarak aktive olmaktadır. ayrıca insan beyninde ayna nöronların supplementary motor area, the primary somatosensory cortex ve the inferior parietal cortex bölgelerinde de aktive olduğu one sürülmektedir.
ayna nöronların keşfi sadece nörobilim icin değil felsefe ve sosyal psikoloji disiplinlerinde de önemli bir dönüm noktasıdır.
empati ile yakından ilişkili kavram. yapılan bazı deneylere göre ayna nöronlarının dişilerde erkeklere nazaran tepkiyi sağlayan motor nöronlarını daha fazla tetiklediği düşünülüyor. bu yüzden de dişilerdeki empati yeteneğinin erkek bireylerden daha fazla olduğu kanısına varılır.
baskın olarak beyindeki premotor kortekste yer alan hücre gruplarıdır. empati, taklit ederek öğrenme, başkalarına yardım etme arzusu vb. psikolojiyle ilgili davranışlarda temel bir rol oynarlar.
insan bedeninin ve beyninin bir örneği empatide olduğu gibi keşfedilmesi gereken milyonlarca faaliyeti vardır. Gülmek, esnemek, ağlamak, karamsarlık, neşe, coşku, hüzün vb. gibi pek çok davranış ve duygu biçimi insanlar arasında kolayca yayılabilen ve taklit edilen duygulardır.insanın ayna nöron sistemi, maymunlardan farklı olarak sol yarı kürede ve özellikle dille bağlantılı Broca alanında toplanmıştır.
Beyinde empati ve benzeri kavramların ana noktasını sağlayan uysal nöronlardir.
18 yılı aşkın bir süredir bulunmaları maymunlarla ilgi yapılan testlerde fark edilmiştir. Adam fawer'in empati kitabındaki karakterlerin en önemli özelliği budur.
Ayrıca hannibal dizisinin başrol karakteri will grahamde de bulunan empati ve zihin kuramına dayanan hayal gücü karışımı heterojen beyinsel işlevin de ana kaynağı ayna nöronlaridir.
Beyin fiziği ve birçok hastalıkta gördüğünüz vilayanur subramanian ramachandranin da rizzolattinin bu nöronlar ve daha başka bir çok mesela sinestezi olarak çalışmalarına katkıda bulunmuş ramachandaran'in da ted talksta konuşma ve anlatım yaptığı nöronlardir.
Beyindeki empati alanında bulunan bu nöronlar çıkarıldığı anında ya da beynin empati yapan alanı alindigi takdirde kişide intikam duygusu yaratabiliyor.
beynin empati sahibi nöronları.
bizi, diğer insanlara bağlayan ve onların ne hissettiğini hissetmemizi sağlayan nöronlardır.
ayna nöronlar olmasaydı, sadece bizzat kendimizin gerçekleştirdiği hareketleri anlayabilecek ve dünyada adeta tek başımıza yaşayacaktık. iletişimsiz, kimsesiz, yapayalnız.
sosyalleşen ilk parçamız ayna nöronlarımızdır.
ayna nöronların, insan beyninde konuşmadan sorumlu olan bölgede bulunması, konuşmanın başkalarının hareketlerini algılama, anlama ve taklit etme ile başladığı düşüncesine temel oldu. vücut dili kavramının buraya dayandığı düşünülebilir.
ayrıca güncel bir konu olan empati duygusunu da bilimsel bir düzeyde açıklamak için ayna nöronlar kullanılıyor. ayna nöronların uyarılmasıyla ortaya çıkan enerjinin biyoelektromanyetik dalgalar şeklinde açığa çıkması, başka bir kişideki alıcı nöronlara ulaşmasıyla "taklit" yani verici insanın algıladığını algılama durumu görülür. ayna nöronlar bu yönüyle de bilimsel açından oldukça ilgi çekicidirler ve hala bu konu üzerinde bir çok çalışma yapılmaktadır.
karşında birisi esnediğinde esnemek ayna nöronların (sinir hücresi) faaliyetidir. karşıdakinin duygu düşünce ve davranışlarına empati kurmamızı yararlar. eğer onlar olmasaydı korku filmlerinden korkmaz aşk filmlerinde sevgilimize direk yumulmazdık..
ayna nöronlar kendileri bir harakete neden olmadan ama sanki haraketi yaptırıyormuş gibi olan nöronlardır. maymunun eliyle uzanıp bir meyve tutma eylemi sırasında beyninin bir bölgesinde ateşlenen nöronlar, hayvan aynı haraketi yapan başka bir maymunu seyrederken de ateşleniyor, sanki haraketi kendisi yapıyormuş gibi çalışıyor.ayrıca birini dans ederken gördüğümüzde içimizde dans etme isteğinin olması, daha önce yediğimiz bir tatlıyı gördüğümüzde ağzımıza o tatlının tadının gelip canımızın çekmesi,limon yiyen birini gördüğümüzde yüzümüzün ekşimesi, acı çeken birin gördüğümüzde yüzümüzün buruşması da ayna nöronlar sayesinde olur.
