Kaya oyma manastırlar ve kiliseler söz konusu olunca akla gelen ilk yer Kapadokya olsa da istanbul'un hemen yanıbaşında diyebileceğimiz şirin bir balıkçı köyü olan Kıyıköy'den Karadeniz'e kavuşan Pabuçdere'nin güney yamacında, yerel halkın Ayanikola diye adlandırdığı Bizans dönemi manastır yapısıdır. Manastırın büyük bir kısmı yerli bir kaya kütlesinin içi oyularak yapılmıştır. 6. - 9. yüzyıl civarında tarihlenen yapının kaya oyma kısmı, kilise, ayazma ve avluya bitişik mekanlar olmak üzere üç bölümden oluşur. Buranın önemi, kilise yapılarındaki mimari öğelerin kayalarak oyularak oluşturulmasıdır. Ola ki ziyaret edecek olursanız yapının karanlıkta kalan iç kısımları ve duvarlarındaki ayrıntıları görebilmek için yanınızda fener bulunmasında fayda var.
