Beyliğin kurucusu, Germiyanoğulları ordusunda subaşı olan Mübarizeddin Gazi Mehmet Beydir. Aydınoğlu Mehmet Bey, Germiyanoğlu I. Yakup Beyin emri ile Ege sahillerine inmiştir. Bu süreçte Aydın ve Menteşe kuvvetleri birlikte hareket etmekteydi. Katalanların Batı Anadolu seferinden sonra Sasa Bey, Tire, Efes ve Birgiyi ele geçirirken, Mehmet Bey Ayasuluğ civarını almıştır. Enverinin Düsturnamesine göre Birgiyi ele geçirmiş olan Menteşe Beyin damadı Sasa Bey ile Mehmet Bey mücadele etti ve Birgiyi onun elinden aldı. Sasa Bey ise bu savaş sırasında öldü. Bunun üzerine Mehmet Bey 1307-1308 yılında Aydına tamamen hâkim oldu. Beyliğin merkezi Birgidir. Daha sonra Ayasuluğ (Selçuk), Tire, Sultanhisarı, Bodemya, ve 1317de izmirin yukarı kalesi olan Kadife Kale ele geçirildi.
Mehmet Bey, Türk devlet geleneğine uygun hareket ederek toprakları ailesi arasında bölüştürdü. Ayasuluğu ve Sultanhisarını büyük oğlu Hızır Beye, izmiri diğer oğlu Umur Beye, Bodemyayı üçüncü oğlu ibrahim Bahadır Beye, Tireyi dördüncü oğlu Süleyman Beye verdi. En küçük oğlu isa Beyi de yanına alıkoydu.
ilk donanmayı Ayasuluğda kuran Mehmet Bey, izmiri Cenevizlilerin elinden aldıktan sonra burada bir donanma meydana getirdi. Babasının sağlığında Umur Bey, Rumeli sahillerine ve Ege adalarına akınlar düzenlerdi.
Aydınoğlu Mehmet Bey, Bizans imparatorluğu ile dostane ilişkiler içindeydi. imparator Sakızı Cenevizlilerden alarak Foçayı kuşatmış, Mehmet Bey bu kuşatmaya oğlu komutasında bir donanma göndererek destek vermiştir. 1334 yılında av esnasında suya düşerek hastalanan Mehmet Bey vefat etmiştir.
