alfred fauillet 'in yazdığı mustafa rahmi (balaban) ın 1923 yılında çevirdiği, avrupa uluslarının ruhasal çözümlemelerini içeren etkileyici bir kitaptır.
atatürk'ün okuduğu kitaplar ismiyle, derlenen bir kitaptan.. süzülerek elde edilen alıntılardır. atatürk önemsediği yerlerin altını çizmiş. ben de alfred fauillet in kitabından altı çizili olan ve ya olmayan bazı notları aktarıyorum.
Bugünkü yunan ulusunun iradesi zayıftır, hafif meşreptir. daldan dala geçer. büyük ve sürekli çalışma ve uğraşı isteyen işleri sevmez. işten çok gürültü koparan bir farfaracıdır. yunanlı, tarımı sevmez. bilek gücünden çok dalavere düşüncesini sevdiği için ticarette yeteneklidir.
Yoksul bir ulus, parlak nutuk ve hutbelerden çok işe muhtaçtır.
BAzı (nüfuzlu) aileler, bireylerinin bir kısmını bir partiye, bir kısmını da diğer partilere sokarak iktidar mevkiine hangi parti gelirse gelsin aileden bir kısmının yüksek memuriyetlerde kalmasını sağlarlar.
rençber olan ve asker olan romalılar yalnız müsbet ve pratik şeylere aşırı biçimde önem vermekle ünlüdürler.
romalıların karakterini üç şey değiştirdi.
1 barbar istilası
2 katoliklik
3 ihtilaller
italyanların muhakemesi: <görmek, bilmektir. bilmek ise önceden görebilmektir.> düsturuna dayanır.
italya makyavel'in şu düsturuna inanır; "her fırsatta yinelenen hak savı, sonunda o şey üzerine hukuku tesis ve teşkil eyler" *
din ispanyada bir ahlak etkeni olamamakla, ahlaksızlığı da çoğaltmıştır. (mwtnin dışına, atatürk tarafından "din milleti ihya eder de, batırır da" diye not düşülmüş.)
bir ulus ancak vicdan sahibi olarak yaşayabilir. her türlü ahlakın derin kaynağı vicdandır. dinsel fanatizm, siyasal zulüm ve istibdad, ispanyada kişisel saygınlığı söndürerek (onu) biçimsel mantık kurallarına bağladı. ispanya da dinsel ve siyasal düşünce böyle boğuldu.
kitabın sonuna atatürk tarafından şu not yazılmıştır;
"bir gecede okudum 4/5 eylül. çok enteresandır. tekrar dikkatle okunacak bazı noktalar vardır."
