Ömrünü akıl hastanesinde geçirmiş bir kadın – Camille Claudel
8 Aralık 1864 yılında doğan Fransız heykeltraş ve grafik sanatçısı. Auguste Rodin ile yaşadığı fırtınalı beraberliğin ardından ölünceye kadar akıl hastanesinde kapalı kaldı.
Fransa‘nın Aisne bölgesinde doğdu. Hali vakti yerinde bir ailenin ilk çocuğuydu. Babası Louis Prosper, bankacı, annesi Louise Athanaïse Cécile Cerveaux ise oldukça varlıklı katolik bir aileden geliyordu. Camille küçükken aile, Villeneuve-sur-Fere’ye taşındı. Küçük erkek kardeşi Paul Claudel 1866 yılında burada doğdu. Küçüklüğünden beri taş ve çamurla oynama merakı, geleceğin yetenekli heykeltraşının kaderini de belirledi. Annesi hiç bir zaman kızının sanat aşkını onaylamasa da babası maddi manevi hep Camille’nin en büyük destekçisi oldu. Heykel eğitimi alması için 1881 yılında Paris‘e taşındılar ve Academie Colarossi’de heykeltraş Alfred Boucher’den ders almaya başladı. O tarihte kadınların, büyük sanat akademilerinde eğitim alması yasaktı, kız öğrenciler büyük sanatçıların özel atölyelerinde ders alıyordu. Rodin’le de tanışması böyle oldu. Bir grup genç kadın sanatçıyla birlikte Rodin’in atölyesindeki heykel derslerine katılmaya başladı (1883). Camille’nin üstün yeteneği ve etkileyici kişiliği onu diğer öğrencilerden ayırdı ve Rodin’in gözdesi ve ilham kaynağı bu genç kadın bir süre sonra sevgilisi ve en büyük rakibi olacaktı.
Camille’yle ilişkisi başladığında Rodin, Rose Beuret’le yirmi yıllık evliydi. Evliliği pek iyi gitmiyordu. Camille’yle olan yakınlaşması ikisi içinde bir dönüm noktası oldu. Birlikte bir çok işe imza attılar. Rodin bu tarihlerde büyük eseri”Cehennemin Kapıları”nı yaptı. Camille’in etkileri açıkça gözlenen eserin büyük çoğunluğunun Camille’ye ait olduğu rivayet edilir. ”Cehennemin Kapıları” ilk değildir tabi, Rodin sanatçının bir çok eserini sahiplenmiştir. Bu süre zarfında yeteneği Rodin’den çok daha üstün olmasına rağmen hep onun gölgesi altında kalmış olan Camille, bir de gayrimeşru birlikteliğinden hamile kaldı. Ama geçirdiği bir kaza sonucu bebeğini kaybetti ve bu büyük depresyonlarının da başlangıcı oldu. Böyle bir yaşam tarzının hoş karşılanmadığı o tarihlerde annesi Camille’yi reddetti ve Camille evden ayrılmak zorunda kaldı. Zaten annesiyle arasında küçüklüğünden beri, Camille’nin sanat aşkı yüzünden çatışmalar vardı. Böylece Rodin’le birlikte yaşamaya başlayan Camille, 1898 yılına kadar Rodin’le fırtınalı aşk ve sanat yaşamına devam etti. Bu aşk tutkulu olduğu kadar da yıpratıcı oldu Camille için.Camille02
Rodin’in kadınlara karşı olan kaba tavrı ve Camille’yi kendine en büyük rakip olarak görmesi, şiddetli kavgalara sebep oluyordu. En sonunda bir yol ayrımına gelen Camille, yoluna tek başına devam etme kararı aldı ve Rodin’i terk etti. Ama bu ayrılık Camille için oldukça acılı bir dönemin de başlangıcı oldu. Bu dönemde en büyük eserlerini verdi (”Vals”, “Clotho”, “Olgunluk Çağı”, “Kayıp Tanrı”, “Geveze kadınlar”, “Sakuntala”). 1903‘ün başında Salon d’Automne’da eserleri sergilendi. Ünlü sanat eleştirmeni Octave Mirbeau‘nun da dediği gibi ‘kadın bir dahiydi’. Eserleri büyük hayranlık topladı. Erken dönem işlerinde Rodin’in etkisi görülmektedir. Ancak Rodin’le ayrıldıktan sonra sanatı, daha özgür kalmış klasik heykelden uzaklaşarak Art Nouveau‘ya yaklaşmıştır. ”Olgunluk Çağı” isimli eserinde Rodin’le olan ayrılığınının tüm acılarını yansıtmış olan sanatçı ayrıca heykelde oniks materyalini ilk kullanan isimdir.
Dehası, heykellerinde duyguyu oldukça başarılı yansıtmasında kendini ele verir. Heykele ruh veren sanatçı olarak tanınan Camille için tüm kıskançlığına rağmen Rodin şöyle der;”Ona altını nerede bulacağını söyledim. Ama bulduğu altın kendi içindeydi”.Camille03
Camille 1898’den sonraki döneminde, hem bir kadın sanatçı olarak yaşadığı yüzyılı, hem de özel hayatındaki sorunları göz önüne alındığında, pek çok bakımdan yalnız kaldı. En büyük destekçisi babasını kaybetti , ona büyük bir hayranlık besleyen erkek kardeşi de diplomat olduğu için Çin‘e yerleşti. Üstüne bir de karşılamakta zorlandığı maddi sorunlar eklenince Camille’in ruh sağlığı giderek bozulmaya başladı. 1906‘da bir gece geçirdiği sinir krizi sonucu bir çok eserini parçaladı. Bir süre sonra ciddi paranoya belirtileri gösterdiği ve akıl sağlığını kaybettiği gerekçesiyle ailesi tarafından, Rodin’in de desteğiyle bir hastaneye kapatıldı. Bir rivayete göre eserlerini ve fikirlerini çalmakla suçladığı Rodin, onu daha büyük bir yetenek olduğunu bildiği için ve kendisini geçmesini önlemek için hastaneye kapatmıştı. Hastanede heykel yapmasına bile izin vermiyorlardı. Oysa ki o, ölene kadar heykel yapmak istediğini söylemişti bir keresinde. Kardeşi Paul’a yazdığı mektupta hastanede oluşuyla ilgili şunları yazdı;
”Akıl hastanesi! Evim diyebileceğim bir yere sahip olma hakkım bile yok! Onların keyfine kalmış işim! Bu, kadının sömürülmesi, sanatçının ölesiye ezilmesi… Mahsus kaçırdılar beni, onlara tıkıldığım yerde fikir vereyim diye, yaratıcılıklarının ne kadar sınırlı olduğunu biliyorlar çünkü. Kurtların kemirdiği bir lahana gibiyim şimdi, yeni filizlenen her yaprağımı büyük bir oburlukla mideye indiriyorlar…
Bilmiyorum, kaç yıl oldu buraya kapatılalı, ama tüm hayatım boyunca ürettiğim eserlere sahip çıktıktan sonra şimdi de kendilerinin hak ettikleri hapishane hayatını bana yaşatıyorlar…
Bütün bunlar Rodin şeytanının başının altından çıkıyor, kafasında bir tek düşünce vardı zaten kendisi öldükten sonra benim sanatçı olarak atılım yapıp onu aşmam, bunu engellemek için de yaşarken olduğu gibi ölümünden sonra da ben hep mutsuz kalmalıydım… Her bakımdan başarıya ulaştı işte!
Bu esaretten çok sıkılıyorum…eve hiç dönemeyecek miyim, Paul?”
1920 yılında doktoru, ailesine kızlarını eve kabul etmeleri için bir mektup yazdı ama annesi ve kız kardeşi kendisine sırt çevirmişlerdi ve bu yüzden doktorun mektubuna cevap vermediler. Kardeşi Paul onu her beş senede bir hastanede ziyaret etti. Camille Claudel 19 Ekim1943‘te 30 yılını akıl hastanesinde geçirdikten sonra tek başına öldü. Çok büyük bir yetenek bahşedilmiş bu kadın, toplum ve ailesi bakımından aynı derecede şanslı olamadı. Kendisinin de dediği gibi kurtların kemirdiği bu büyük yetenek en olgun meyvalarını veremeden yok oldu.
“Bu kadar yalnız kalmak için ne yaptım?”
Camille Claudel’in hayatı ve Rodin’le olan ilişkileri 1988 yılında beyaz perdeye aktarıldı. Gerard Depardieu ve Isabelle Adjani‘nin başrollerini paylaştığı film, iki Akademi Ödülü kazandı.
tarihin en erotik heykellerini yapan adam.
utanç tablosu. sanatsal olarak gram zevk vermiyor insana.
ben diyorum hep, eski devrin insanları şimdikilerden daha çok abazandı.
o düşünen adam heykeli de erotik amk. adam seks düşünüyormuş. ehi.
rodin in bir çalışmasını izleyen çocuk rodin at heykelini bitirdiğinde çok ilginç bir soru soruyor rodin e " o taş'ın içersinde at olduğunu nereden bildin?"
daha sonra bir söyleşisinde gelen iltifat ve değerlendirmelere hayranlıklara yönelik verdiği cevapla "o" soruyu soran çocuk akıllara gelir...
"ben birşey yapmıyorum, taşların içerisinde heykeller var"
heykeli ülkemizde tımarhane önüne konan adam. ee ne demişler türkiye'de düşünen adam heykelini tımarhane önüne koyanlar düşünen adamın kendisini hapishaneye koyarlar.
nickimin ilham kaynağı olmuş şahıs. bugün 172. doğum günü ve bu yüzden dünyanın birçok yerinde anma etkinlikleri düzenlenecektir büyük ihtimal ve bizde hiç kimse bakırköy ruh ve sinir hastalıkları hastanesindeki o meşhur heykeline çelenk koymayacak.
heykel sanatına yeni bir boyut kazandıran sanatçı. aynı zamanda da bir düşünce adamı ve oldukça da mütevazi.
kasımda doğdu, bir başka kasımda vefat etti.
sanatın hakkını fazlasıyla verdiği için büyük harflerle yazmak lazım adını.
seviyorum seni büyük insan, hem de çok.
bir gün " bir heykeli nasıl yapıyorsunuz ? " sorusuyla karşı karşıya gelir. kısa bir düşünme süresinden sonra cevabı duraksamadan verir : " taşın fazlasını atıyorum, geriye heykel kalıyor. "
empresyonizm öncüsü ressam.
rodin heykel sanatında harekete olduğu kadar psikolojisine de önem vermiştir. ilk yapıtlarında bile adele gerginlikleriyle ruhi gerginliğini yansıtmaya çalışmıştır.
--spoiler--
"Ben hiç bir şey icat etmedim" diye yorumlar Rodin sanatını; "Ben sadece yeniden keşfediyorum. Sanatımın farklı veya yeni gözükmesinin sebebi, hedef ve yöntemlerimin gözden kaçmış olmasıdır. insanlar, antik zamanların heykel kurallarına geri dönüşü bir yenilik zannederek yanılıyorlar. Ben herşeye sembolik bir açıdan bakıyorum ve doğadan besleniyorum. Yunanlıları taklit etmiyorum. Bize bu antik heykelleri miras bırakanlar gibi düşünmeye çalışıyorum. Bugün, okullar onların işlerini taklit ediyorlar, ama önemli olan yöntemlerini yeniden keşfedebilmektir."
--spoiler--
kendisine sorulan "heykeli nasıl yaptın" sorusuna "çamurdaki fazlalığı oydum". cevabını veren önemli bir heykeltraş.
bu cevabın nelere karşılık geleceğini bir düşünün.
edit: ek bilgi eklenmiştir.
rodin'in ünlü 'düşünen adam' heykeli aslında italyan şair dante'nin portresidir.
Geçen yıl türkiyeye eserleri getirlen heykeltraş. Gittik gördük en çok ilgimi çeken dantenin cehenneminden esinlenerk yaptığı 'cehennemin kapıları' eseridir.
"düşünen adam" heykeliyle bilinen ünlü ressam ve heykeltraş auguste rodin'in yaşamı o dönemin fransız hükümetinin vurdumduymazlığı yüzünden çok trajik bir şekilde sonlanmıştı. devlete bağışladığı heykeller sıcacık salonlarda sergilenirken rodin'in maddi yardım almak için yaptığı tüm başvurular reddedilmişti. en sonunda, rodin'in bir müze odasında kalmak için yaptığı başvurunun reddedilmesinden 1 ay sonra 1917 yılında donarak öldü.
bütün gece yaptığı eserleri kırbaçlayarak,''konuş benimle,konuş benimle'', diyen, sonra kendinden susan birisidir rodin.sık sık tutunduğu şifozreni krizleri sırasında ,usun üst boyutlarından çıkardığı eserleriyle dünyanın gelmiş gecmiş en buyuk heykeltraşcılarındandır.şiddet üreten, bunu hayatının her anında, etrafındaki tüm nesnelere,canlılara uygulayan biridir rodin.çoğu zaman yarattığı şiddeti kendi bedenine de yönlendirir.her şey der acının içindedir.bir eşikten gecilirse,acı sadece zevktir.acısından zevk duyandır.
sevgilisi camille claudel'le şiddet dolu bir temas içindeydi.normal ilişki değildi onların ki.dışarıdan bakılınca sadece sapkınlıkla nitelenecek hareketler, aslında kendi doğalarının hayvani yanlarını baskılamadan yaşama çabasıydı...
eserlerini merak eden ve yakından görmek isteyenler 3 eylül 'e kadar sabancı müzesi 'ni ziyaret edebilirler. müzede rodin 'in heykellerinin yanısıra, hayatını anlatan kısa bir belgesel ve camille claudel ile birbirlerine yazmış oldukları mektuplar da görülebilir. *
