atmaca, latince de ''testesteda homo graekasena'' ismiyle bilinen bir memeli kuş çeşitidir.
anavatanları moğolistan'ın tibet eyaletinin yukarıoğuzlar mevkisidir. kavimler göçünde vandallar tarafından farklı iklimlere taşınmışlardır.(mö 4555)
orta asya'da atalarımıza(özellikle sakalara), etleriyle ve bütün benlikleriyle hizmet etmişlerdir.
ilk atmaca fosili 1987 yılında aslen malatya'lı olan hakan bumin aymatov tarafından ötüken kırsallarında orhun kitabelerinin 300 km doğusunda bir gökdelen kazısında bulunmuş ve mö 70.000 yılında yaşadığı tespit edilmiştir.
açık kanat boyları ortalama 50 cm civarındadır. en iyi evcilleştirilen kuş türlerinin başında gelmektedirler. en iyi duyu alma organları ise gözleridir. 45 km öteyi net bir şekilde gördüklerini ünlü hayvanbilimci james cameron tarafından açıklamıştır.
uzaya gönderilen ilk atmaca ise 1993 yılında dimitri isimli atmacadır. ruslar tarafından kazakistan astana'dan fırlatılan atmaca maalesef çok acıkan astronotlara enfes bir öğle yemeği olmuştur.(çöp şiş)
ülkemizde ise en çok batı trakya'nın kuzeyinde ergene havzasında avlanırlar.
et ile beslendikleri gibi çok iyi birer pis boğazlardır. aç olduklarında şehire indiklerine 1993 yılının kışında rastlanmış ve bölgede fare sayısında ki inanılmaz değişim yöre halkını şoke etmiştir.(kedi popülasyonunu olumsuz etkilemiştir.)
"atmacayı vurdular ,bir avuç kanı için " türküsünde belirtildiği gibi lazım olan bir avuç kan, kızlık kanına kıvam ve görüntü olarak en çok benzediğinden damat kandırmada kullanılandır.
rize ve doğusunda yaşayanlar tarafından avlanan, beslenen hatta evcilleştirilen etçil bir kuştur.
yakalanışı ise şöyle:
öncelikle atmaca avında kullanılan kızıl sırtlı örümceği yakalamak için danaburnu isimli böceği bir kafese koyar ve örümceğin onu yemek için kafase girmesini bekleriz. örümcek onu yemeye gelince kafse girer ve yakalanır. yakalanan kızıl sırtlı örümcek bir sopanın ucuna bağlanır ve atmacanın görebileceği şekilde, yere gerilen ağın altında sopanın ucunda tutulur. örümceğe saldıran atmaca ağa takılır ve yakalanmış olur.
tabii böyle anlatması ve anlaması kolay ancak iş icraata geldiği zaman zor bir iştir. ancak bu işi öğrendikten sonra atmaca avı ve beslemesi bir hastalık haline gelir, bağımlılık yaratır..
