compagnie internationale des wagons-lits (ciwl) çoğumuza bir şey ifade etmeyebilir. türkçe adı avrupa sürat katarları ve beynelmilel yataklı vagonlar şirketi. 1872'de kurulan bu şirket, ünlü orient express hattını işletiyordu. istanbul'daki pera palas oteli, bu hattın yolcularının konaklaması için ciwl tarafından inşa edilmişti. şirket hâlâ faaldir, parayı bastıran bu şirkete ait şık vagonlardan birinde seyahat edebilir.
2419 numaralı vagon hariç.
bu vagon, birinci dünya savaşı'nun muzaffer komutanı fransız mareşal ferdinand foch'un özel trenine aitti. 11 kasım 1918'de, fransa'nın compiègne ormanı'nda, almanya ve fransa arasında imzalanan ateşkese ev sahipliği yaptı. almanya'nın pes ettiği anlamına gelen bu ateşkese imza atan alman politikacı matthias erzberger, die organisation consul adlı örgüt tarafından öldürülecekti.
ateşkesin imzalandığı bu vagon, 1927 yılına kadar paris'te gururla sergilendi. daha sonra, ateşkes'in imzalandığı compiègne ormanı'nda yapılan anıta taşındı. vagon, fransızların gurur abidesi haline gelmişti. 1940 yılı yazında her şey tersine döndü.
22 temmuz 1940 tarihinde; adolf hitler, hermann göring, rudolf hess ve diğerlerini taşıyan arabalar, vagonun önüne yanaştı. ateşkes imzalatma sırası fransa'yı işgal eden hitler'deydi. hitler vagona girdi, ferdinand foch'un koltuğuna oturdu. giriş konuşmalarını dinledikten bir süre sonra, fransızların imzalarını beklemeden vagonu terketti. bu tarihi an, şu adreste: http://www.youtube.com/watch?v=4c7mMwTSfKs izlenebilir.
hayatını intikam peşinde koşmakla geçiren hitler için tarihi bir andı. vagonun bulunduğu anıt yıkıldı. vagon berlin'de sergilenmeye başladı. bu sefer vagonla gurur duyma sırası almanlardaydı.
1945 yılında savaşı kaybedeceğini anlayan alman ordusu, vagonu emniyetli olduğunu düşündükleri ohrdruf'a taşıdı. bir süre sonra amerikan birlikleri vagonu buldu ve tamamen imha etti.
savaştan sonra, compiègne'deki ateşkes anıtı onarıldı. vagonun 1918'deki hâlinin bire bir kopyası yapıldı.
vagona 2419d numarası verildi.
