ateizm daha doğrusu din faktörü türkçülük üzerinde etkili değildir. bugün sovyet etkisi altında kalmış türk toplulukları içerisinde bize belki de kazaklardan, kırgızlardan yakın olanı (ve hatta belki de azerilerden) hristiyan gagavuz türkleridir. konuştukları dil bizim türkçemize çok benzer, kültürleri de öyle. aynı şekilde bugün sovyetlerden geriye kalan türk topluluklarının bazıları dinsizdir, dinin etkisi toplumsal yaşamda nerdeyse hiç yoktur. şimdi bunları sırf sünni müslüman olmadıkları için türklük şemsiyesinden kim çıkarabilir?
eğer ortodoks bir sırp, israilli bir yahudi, apostolik bir ermeni değilseniz din ile milliyetçiliğin nerdeyse hiçbir bağı yoktur. yalnız bu saydığım toplumlarda din ile milliyetçilik nerdeyse bütünsel bir kimlik oluşturmuştur ve aynı anlamlara gelecek bir kimlik yaratmıştır. oysa türklerin çoğu müslüman olsa da onların da içlerinde sünni, caferi, alevi gibi mezhepsel farklılıklar vardır. keza dünyada hristiyan, musevi, şaman, budist, göktengriist, deist, ateist türk de azımsanmayacak orandadır. israilde bile ateist siyonistler denen oluşumlar var. bu nedenle ateistlerin milliyetçi olamaması gibi bir durum şehir efsanesidir.
