atatürkçü sistemde her zaman ve mekanda bahsedilen atatürk ilkeleriyle, neredeyse hiçbir zaman ve mekanda bahsedilmeyen, bahsedilmesi de engellenmeye çalışılan islam'ın ilkelerinin mukayese edilmesidir.
atatürk ilkelerini her yerden duyup, öğrenebileceğiniz üzere, sadece islam'ın ilkelerini açıklamaya çalışacağım. mukayese taktiri de okuyanlardadır.
not: oy beklentisi içerisinde değiliz, okumadan da eksi oy verebilirsiniz, zira ecir allahtandır.
islam'ın ilkeleri: kuran merkezli olmak, nebevi metot, ahlakilik, islamcılık, ümmetçilik, inkılabilik, halkçılık, cumhuriyetçilik ve çağdaşlıktır.
1-kuran merkezli olmak:
temel kaynak kuran'ı kerim'dir.(dünya görüşü oluştururken, strateji belirlerken, sünneti yorumlarken vs.hayatın her alanında birinci kaynak, dayanak kuran'dır.) kuran'a parçacı değil, bütüncül yaklaşmaktır. hz. muhammed'i ve sünneti kuran merkezli yorumlamaktır. kuran'ı lafızlara göre değil, maksadına/muradullaha göre anlamaya çalışmaktır. kuran'ı mezhep ve meşreplere göre değil, mezhep ve meşrepleri kuran'a göre değerlendirmektir. kuran'ı tartışmak değil, kuran ile tartışmaktır. dilin sekülerleşmesini önlemektir.(kuran'i kavramları/terminoloji esas alan bir dil kullanmaktır.) meşru olan(kuranla çelişmeyen ve çatışmayan) tüm değişimlere açık olmaktır. kuran'ı hayatın merkezine koyabilmek için kuran (usul, metedoloji) bilgisine sahip olmaktır.
2-nebevi metot:
başta hz muhammed olmak üzere tüm peygamberlerin mücadele yöntemlerini örnek almaktır. peygamberler tarihini iyi bilmek ve bütün peygamberlerin mirasına sahip çıkmaktır. tarih boyunca sabit ve değişkenleri tespit ederek, içinde yaşanılan zamanı yorumlamaktır. toplumların gelişim seviyelerine göre farklılaşan peygamber uygulamalarını kavramaktır(tedricilik).
3- ahlakilik:
allah'ın boyası ile boyanmaktır. evrensel doğrulara sahip olmaktır. ilkeli, tutarlı, sözü ve özü bir, dürüst (şahsiyetli) olmaktır. günahlardan/haramlardan uzak durmaktır. kendini fedaya hazır olmaktır(inandığı değerler uğruna bireysel çıkarlarını feda edebilmektir.) benmerkezci olmamak, nefsini kontrol etmektir. mütevazi, alçak gönüllü, merhametli ve yumuşak kalpli olmaktır, asla kibirli bir kişiye sahip olmamaktır. fedakar, sabırlı, sebatlı, dirençli, azimli, kanaatkar olmaktır
4-islamcılık
mezhepçi ve meşrepçi değil din (islam) merkezli olmaktır. islam içi mezhep ve ve meşreplerin tümüne toleranslı olmaktır.(kuran ve hz muhammede açıkça ters düşmedikçe tüm mezhep ve meşrepleri makbul ve makul saymaktır) dinin sadece vicdana hapsedilmesini reddederek; tevhid, adalet ve özgürlük ekseninde bir hayat inşa etmektir. dini aslına döndürmeyi, öze dönüşü hedeflemektir, dolayısıyla sadece kuran ve sünneti/peygamberi dinin kaynağı kabul etmektir. bunun dışındaki kaynaklar, kuran ve sünnetten gelen, faydalınabilir yan kaynaklardır. her şeyi allah ile tasavvur etmektir. uluhiyet, rububiyet ve ububiyette allah'a ortak tanımamaktır. allah (islam)' sosyal, siyasal, kültürel, ekonomik vs. hayatın bütün alanlarının merkezine koymaktır. adalet ekseninden asla ayrılmamak, her şeyi hak ettiği yere koymaktır.fıtratın önündeki engelleri kaldırmak(özgürlük), fıtratı bozmaya dönük her türlü faaliyete/zulme engel olmaktır. dünyayı ahiretin tarlası(imtihan) görmektir.
5-ümmetçilik
inanç ve hedeflerde birlik oluşturmaktır, islam dünyasının sosyal, siyasi, ekonomik ve askeri vs birliğini hedeflemektir. kasret içinde vahdeti sağlamaktır, dili, kavmiyeti, mezhebi, meşrebi farklı olan müslümanların birliğini oluşturmaktır.ırkçılık ve kavmiyetçiliğin her türlüsünü reddederek bütün müminleri kardeş bilmektir. bölgesel birlik ve bütünlükler ile yetinmeyerek evrensel birlik oluşturmayı hedeflemektir. islam ümmetinin birliğini ütopya değil, gerçekleştirilebilir bir hedef olarak görmektir. çeşitli kavimlerden/ırklardan oluşan müslümanların/ümmetin birliğini çağdaş/yeni modellerle gerçekleştirmeyi hedeflemektir. dünyanın neresinde olursa olsun tüm müslümanları kardeş bilmek ve onların sorunlarını kendi sorunu görmektir.
6-inkılabilik:
devrimci olmaktır, bireyi ve toplumu dönüştürmeyi, değiştirmeyi hedeflemektir. mücadele ve direniş yolunu tercih etmektir(istikbara karşı direnmek, direniş kültürü oluşturmak). kendini feda bilincini, şehadeti ve şehidleri çok önemsemektir. zalime karşı mazlumdan yana, istikbara karşı mustazaflardan yana olmaktır. içbirlikçi ve restorasyoncu yaklaşımları kabul etmemek,statükoya boyun eğmemektir. inançlardan, ilkelerden, değerlerden taviz vermemektir.
7-halkçılık:
önce hakka sonra halka dayanmaktır. halka tepeden bakan, seçkinci, elitist, imtiyazlı, zümre yaklaşımlarını reddetmektir. egemen güçlere, müstekbirlere uzak, mustazaflara (ezilen halk çoğunluğundan) yakın olmaktır. halka karşı ıslahatçı olmaktır, halka dayanmak, gücü halktan almak, halk hareketi oluşturmaktır.
8-cumhuriyetçilik
sorunlara çözüm üretmede ortak irade koyma anlayışı içinde olmaktır. her türlü saltanatçılığı, diktatörlüğü reddetmektir. her türlü darbeciliği ve ihtilalciliği redddetmektir. her milletin kendi kaderini tayin hakkını kabul etmektir. çoğunlukçu ve çoğulcu olmaktır. meşveret ve şurayı esas almak, her işi istişareyle yapmaktır. ümmetin, tüm toplumsal yetki ve sorumluluklarının ehliyet temelinde seçimle belirlenmesidir.
9-çağdaşlık:
çağın gerisine düşmek anlamına gelen gericilik ve yobazlığı reddetmektir. dini/islamı çağa göre değil, çağı islam'a/dine göre yorumlandırmak/okumaktır. çağın ruhunu iyi okumak, çağdaş teknolojiyi (iletişim ve ulaşım araçları gibi) kullanmaktır. yozlaşmaya meydan vermeden yeniliğe ve yenileşmeye açık olmaktır. dini olan ile dinin kültürünü birbirinden ayırabilmektir. (tarihten, gelenekten, kültürden, kaynaklanan değerleri din ile eşit tutmamaktır).
not:buraya kadar okuma zahmetine girdiyseniz eğer, allah razı olsun.
yazı her ne kadar rasyonel bir yazı olsa da, din ile atatürk'ün kıyaslanması abesle iştigâldir. Bu türden bir yaklaşım, insanı her türlü yobazlığa ve tahammülsüzlüğe sürükler.
Öncelikle, dinlerin, insanların özgür yaşama sınırlarını belirleyen bir ahlaki öğreti ya da felsefe olduğu gerçeği unutulmamalıdır. Tüm dinler iyilik temelleri üzerine kurulmuş ve kötülük cezalandırılmıştır. Kaldı ki kur-an'ı kerim allah'ın kelâmıdır. Kural koyucu bir kitaptır. Bir nevi anayasadır. Ödül ve ceza Şartları kesindir. Ancak, medeni hukukta da olduğu üzere, bazı ayetleri ulemalar tarafından farklı yorumlanabilmektedir. Bu yüzden uygulamada çeşitlilik gösteren bazı mezhepler türemiştir. Bunların başlıcaları, sünnilik, şiilik ve şafiliktir. Kaldı ki, müslüman olan ülkelerden türkiye haricinde pek az ülkede ceza hukuku olarak modern ceza hukuku uyarlaması kullanılmaktadır. Çoğunlukla kur-an hukuku kullanılmaktadır. Şeriatı benimsemiş ülkelerdeki duruma bakılırsa, ilk tanımda belirtilen ilkelerin neredeyse hiçbiri benimsenmemiştir. O yüzden bu kıyaslama türkiye şartları ile sınırlandırılırsa o zaman da diğer müslüman ülkelerle çelişen bir durum oluşur. Hangi ülke daha iyi müslüman? iran mı, türkiye mi? islamiyet modern olmayı gerektiriyorsa, iran islamiyet'e ters düşen ilkelerde bulunmuyor mu? Eğer iran doğrusunu yapıyorsa, o zaman da türkiye çelişmiyor mu?
Ama atatürk'ün ilkeleri öyle değil. Evrensellik kaygısı yok. Yapısı ve içeriği sadece türkiye sınırları düşünülerek oluşturulmuştur. O yüzden, yorum ve uygulama farkı olamaz. Anlatılmak istenen gayet açıktır. Ancak bazı at gözlüklüler, ilkokul kitaplarında okudukları laiklik tanımını benimseyerek atatürk'e dil uzatırlar. Hiç akıllarına gelmez laikliğin esas tanımını araştırmak ve sorgulamak. Eğer laiklik "din ve devlet işlerini birbirinden ayırmak" kadar ucu açık bir tanım olsaydı, ninem dedem olurdu.
Zaten toplum olarak genelimiz okumayı ve araştırmayı sevmiyor. islamiyet hakkında da, atatürk hakkında da, savunucularının çoğunun bilgisi yetersiz. Hatta öyle bir bağnazlık içindeyiz ki, din ve atatürk birlikte kullanıldığı zaman, insanlar fikir beyan etmek yerine sidik yarışına girerler. Biri diğerini karalama peşindedir. Öteki de diğerini... Fenerbahçe-galatasaray rekabetindeki fanatik atışmalara döner olay genellikle...
Belli bir konuda bir düşünce öne sürmeden önce ilk olarak beynimizi tüm önyargılardan arındırıp araştırma yapmalıyız. Tek bir düşünce doğrultusunda değil, çeşitlilik gösteren düşüncelerin ışığında bir araştırma ve bilgilenmeden sonra öne sürelecek fikirler hem daha yapıcı olur, hem de bağnazlıktan uzak olur. Aksi takdirde bir kısım "ya allah bismillah!" der, bir kısım da "yaşa mustafa kemal!" der.
