devrimin getirilerinden/götürülerinden biridir. ona siz karar verin. ben dün nebil özgentürk'ün cnntürk'teki belgeselinde izledim. yaklaşık bir sene alaturka müziği yasaklayıp, halka batı müziği dinleten paşa, ısrarlara dayanamaz ve kendi müzik zevkinin de alaturkaya tebessüm etmesinden dolayı yasağı ortadan kaldırır. hayırlı bir karar vermiş, elleri dert görmesin.
ataturk modernleşme çalışmalarının bir parçası olarak alaturka müziği yasaklamıştır. hatta bu dönemde çoksesli batılı müziği sevemeyen halk radyolarda yabancı kanallara yönelmiş, türk müziğine makamsal ve ezgisel olarak yakın bulduğu arap kanallarını dinlemeye başlamış. türk müziği yasağı ortadan kalktıktan sonra da besteciler iki türün etkileşimiyle "arabesk" formunu yaratmış. daha önceleri osmanlı saray müziği formuna yakın olan türk müziği şarkıları artık arabesk nağmeleri ile fasıl formuna bürünmüş.
cumhuriyet bir devrimdir.
devrimin kelime anlamı toptan değişimdir.
modernleşme ve çağdaşlaşma adına elbetteki yasaklar olacaktır.
bu yasakları günün şartlarına uygun düşünürsek hiç bir abesliği olmadığını görürüz.
bir temsil için paşa heyetiyle birlikte adanadadır. temsil bir opera oyununun temsilidir. bütün halk paşanın çağrısı üzerine toplanır ve oyun bitene kadar sabırla izerler. sonra birisi adanalı bir amcaya dönüp oyunu nasıl bulduğunu sorar. amca tek cümleyle gayet net yanıtlar soruyu "adana adana olalı böyle eziyet görmemiştir!"
bir şekilde yaşamının başından itibaren edindiği kültürü insanlara yasaklayamazsınız. hadi oldu da yasakladınız, bunun yerine koysunlar diye insanlara verdiğiniz şeyi hemen sevmelerini, anlamalarını, sindirmelerini bekleyemezsiniz. tamam, halkınız batılılaşma sürecindeyken, onların kültürlerini de benimsesin, bilsin adamlar ne yapıyor ne ediyor, isteyebilirsiniz ama kültür dediğiniz şeyin pört diye insanlara sonradan monte edilemeyeceğini ve ciddi bir zaman gerektirdiğini düşünecek olursak, aslında iyi niyetinden kuşku bile duyulamayacak eylemlerin hataya dönüşmesini çok da yadırgayamayız. atatürk gibi bir liderin de bunu iyi niyetle yaptığına şüphe yoktur ama kısa zamanda olmayacağını anlamış ve gördüğümüz gibi yasağı kaldırmıştır. hata biz insanların olmazsa olmazıdır, ancak geriye dönüldüğünde telafisini bilecek bilinciniz varsa hatalarınızdan çıkarttığınız kazanımlar ömür boyu iyi yol arkadaşları olarak yanınızda gelirler.
hata değil bilerek yapılmıştır. halkın avrupa kültürüne alışması, cagdas müzikten de anlayan bir toplumun oluşması için büyük bir adımdır. etkisi görülmeyince geri adım atılmıştır.
Halkımız tarafından pek bilinmeyen bir olaydır. Sinan Çetin'in bu durumu alaya alan kısa filmi yine Türkiye'nin Hatıra Defteri programında yayınlanmış ve malum çevreleri öfkelendirmiştir.
ne yazık ki işe yaramamış ve milletim ibrahim tatlıses,ferhat güzel gibi sanat özürlü kişilerin eline kalmıştır. vivaldifour seasons dersin adama nasıl caktık "dört tane değil mi" der.
bazı arkadaşlar da bunun bilinmeyen bir olay oldugunu yumurtlamışlar. kaynaklarda yer alan olay nasıl saklanır ki? bilerek atılmış bir devrim adımı halka ragmen yapılmaya calısılmış ama olmamış. olmamış ki millet sanattan anlamaz halde dolanır olmuş ortalıkta. cemaat gözlüğü fazla büyük gösteriyor sanırım bi küçük numarasını versinler.
ziya gökalp in klasik türk müziğini bizans müziği olarak nitelemesi ile birlikte madem yabancı bir müzik kültürü edinilecek hiç olmazsa evrensel normları yakalayalım diye düşünülmüştür. halt edildiği ve ziya gökalp in sosyolojiden başka bir alanda söylediklerine itibar edilmemesi gerekliliği tez zamanda öğrenilmiştir.
bu yasağın -ki resmi bir yasak da sözkonusu değil- atatürk ile çok da bağlantısı yoktur aslında.. o zamanın güzel sanatlar fakültesinde iktidar mücadelesidir. atatürk bu yasağı sallamamış kendisi ve çevresi sofralarında sanat müziği ve balkan havaları terennüme devam etmişlerdir.
nasıl ki meclis alkollü içkiyi yasakladığında çankaya da kadeh tokuşturmaya devam ettiyse..
atatürk'e bok atma merasimine konu olmuş hadise. acıdır ki bunu yapmak için yanıp tutuşan, akla hayale gelmeyen yerleri didikleyerek atatürk düşmanlığını ön plana çıkaran yetersiz bünyeler mevcut. hata, eksik ve yanlı bilgilerinde ve onların bu bilgilerinin kaynağı salya saçan gerici ağızlarda.
oysa...
oysa şu argümandan yola çıkarak "atatürk hatalıydı bikbikbik" edenler, bursa'da nasıl zeybek oynadığını da bilmez.
valsten sonra orkestraya dönerek: "durdurun şu müziği. bana zeybek çalın" der.
orkestra zeybek çalmaya başlayınca yine söylenir: "bu değil, sarı zeybek".
ve bir halkın kurtuluş mücadelesinin başındaki o kahraman, hastalığına ve tüm doktor telkinlerine rağmen, ölüme meydan okur gibi haşmetle oynar zeybeğini. bütün gözler hayranlıkla üzerinde...
ve bu gibi ayrıntıları bilmeyen, bunun yanında kendi tarihini okumadan kendi kültürünü savunmaya çalışan çoluk çocuğun ağzına pelesenk edilir bu gibi olaylar, felaket gibi gösterilerek.
