bir dönem meclis inönü kürsüsü ve atatürk kürsüsü olarak ayrılmıştır. atatürk vefatından önce inönü'ye kırgındı.
kapatılan mason localarını 1938'de tekrar açan adamdır inönü. paraya resmini bastırandır. sanki atatürk'ün ölümünü bekliyordu. ayrıca yaptığı zulümler de cabası.
bir kıyaslama yapmak için, 2 şeyin aynı türden olması gerek. kemal paşa insandır, inönü insan değildir. bu yüzden karşılaştırmaya gerek yoktur.
inönü, m. kemal ne ise oydu. yani ikisi arasında, ait oldukları ve çıkarlarını temsil ettikleri mülk sahibi sınıflar açısından da, liderlik ettikleri rejimin yapısı bakımından da kategorik bir farklılık mevcut değildir. inönü ve m. kemal arasında bir kopuştan değil ancak süreklilikten bahsedilebilir, onlar halef ve seleftirler. birbirine pek de benzemeyen kişiliklerde olmalarına, zaman zaman kimi konularda ve taktiklerde farklılaşmalarına rağmen m. kemal ve inönü aynı saftadırlar, aynı yolda ilerlerler ve özde aynı çizgiyi savunurlar. nitekim inönü, cumhuriyetin kuruluşunun ertesi gününden 1937 yılına dek, altı aylık kısa bir kesinti dışında, 14 yıl boyunca m. kemalin başbakanı ve rejimin ikinci adamı durumundadır. bu açıdan atatürk iyidir, inönü kötü şeklindeki bir değerlendirmenin bir geçerliliği yoktur.
Atatürk'ün açık ara kazanacağı eşleşmedir. Şöyle ki, Atatürk önünde durulamaz bir liderdir. Bir insan zeki olabilir, namuslu şerefli de olabilir. ama eğer gerekli karizmaya sahip değilse lider olamaz. Atatürk bir liderdir. sonra, bir insan neredeyse hatasız da olabilir. Pratikte değil belki ama teoride olabilir, fakat uygun yerlerde gerekli hataları yapmazsa, hatta bazen doğru olduğunu düşündüğü yolda aşırıya kaçıp yanlış kararlar vermezse toplumu yönlendiremez, dolayısıyla o kişinin liderliği kısa ve zayıf karakterli olur. Atatürk bu bakımdan testimizi tam notla geçer. Ben Atatürk'ü hatasız gören, her sözünü kutsal addeden tipteki Atatürkçülerden değilim, olmaya da niyetim yok. Ancak yakın tarihi araştırıp Atatürk'ü objektif şekilde inceleyen herkesin malumudur ki Atatürk gerçekten de eşine pek sık rastlanılmayan tipte bir liderdir.
ismet inönü ise yakın geçmişimizde pek çok ciddi hataları ve önemli başarılarıyla anacağımız bir siyasetçidir. Bana kalırsa onun döneminde meydana gelmiş pek çok olay bizim ona sevgiyle bakmamıza engel olacak cinstendir. Ama ister sev ister sevme, Atatürk ile kıyas olunacak bir insan değildir.
