şimdi önce biyolojiden bahsedelim: bir canlı yaşadığı ortamdan alınıp apayrı bir ortama konulunca travma yaşayabilir, hatta travma yaşamadan direkt olarak ölebilir de. yahut canlıyı taşıyamadın diyelim , o zaman ortamı değiştirirsin canlı yine şoka girer. bu anlaşılması o kadar zor olan bir hakikat değildir. demet akalını'ın kalça ölçüsünü tahayyül edecek kadar beyne sahip herkes bunu anlayabilir.
mustafa kemal'in yaptıkları [ ki adına devrim denilmesine katılmıyorum ] bir cemiyette sosyal yapıdan siyasi yapıya tepeden tırnağa herşeyi değiştirmişken , cemiyetin böylesi köklü bir değişiklikten dolayı sosyal bir şoka girdiğinin dillendirilmesi neden sizi o kadar şaşırttı ? neden öyle hemen reaksiyon verdiniz ki? kimseninn zülfiyare dokunduğu yok oysa.
yahu bir gece yatıyorsun arapçayla, sabah kalkıyorsun dilin değişmiş. dününe yabancı kalmışsın. bundan daha öte nasıl bir sosyal travma olur ? bak şimdi güzel kemalist ben senin içini okuduğumdan nerelerde ve nasıl ekşın yapacağını da biliyorum. bir önceki cümlemde arapçanın kaldırılması kötü oldu demedim. en azından burda yani şu konuda demedim. mevzu sosyal sistemde yapılan bir değişikliğin müspet yahut menfi mi olup olmadığı değil, bilakis müspet yahut menfi köklü bir değişimin toplumda sosyal bir travma oluşturabileceğidir. [ bak aha tam da burası anlaşılırsa bir yerlere varabiliriz ]
mustafa kemal'in devrimleri bu ülkede bal gibi de travma meydana getirmiştir. yahu bir defa rejimi baştan aşağı değiştiren bir hareketler silsilesinden bahsediyorsun. elbette değiştirmiştir. öyle kızıp , esmene gerek yok. halbu ki toplumda meydana gelen bir travmanın aslında olumlu yönde ilerleyen bir değişimden hasıl olabileceğini ve bunun da öyle reaksiyon gösterilecek bir fikir olmadığını anlamak zor değil. ama cümleyi yorumdan uzak, sadece söyleyen dile , söyleyenin şahsına bakarak yorum yapmak gibi bir hastalığın var. neyse geçmiş olsun.
Ulkesinin kurtaricisina nankor; dedesine (bkz: Kurt Said) sadik zat-i muhteremin son bombasi.
Feodal carklarina comak sokulanlarin rejime veryansin etmesi olasi olsa da, bunlarin toplumun teveccuhunu kazanabilmeleri sosyolojik acidan incelenmesi gereken bir gerceklik.
Dedelerimin ve ninelerimin babalari cumhuriyet kurulmadan once okuma yazma bilmeyen, mendil kadar topraga ancak sahip olabilmis zavalli fakir koylulerdi, hepsi cihan harbinde ve kurtulus savasinda can verdiler. Arkalarinda biraktiklari cocuklarina cumhuriyetin ilk yillarinda devlet eliyle okuma yazma ogretildi, onlar da kendi cocuklarini okutmaya calistilar, torunlari ise o cumhuriyetin kazanimlarinin belki de en birincisi olan esitlik sayesinde alabildikleri egitimle zamaninda tum toplumun karsisinda "bey" diye ezildigi adamlarin cocuklarinin onune gectiler. Dedesi seyh, sih, aga ya da bey olan; ataturk devrimlerinin yok etmeye calistigi, koylunun cocugunu koylu, fakirin cocugunu fakir olmaya mecbur eden feodal duzenin yikilmasindan elbette rahatsiz olur, dedelerinin "kulsun, marabasin, tebasin; biz efendilerin senin yerine de dusunuruz" diye cahil ve fakir biraktiklari zavalli halkin torunlarindan elbette korkar, olmayan travmalar icad eder. Bize de bu feodal kirintilarina "be hey mubarek (!) oyle bir travma yasatilmis olsaydi, dedesi asilmis senin bugun birak bulundugun mevkilere gelip dusmanlik kusmayi, yasama sansin dahi olmazdi" diyerek dirsek cevirmek duser.
Ifade edilis sekli ve soyleyenin konumu geregi yakisiksiz olsa bile gercegi yansitmaktan cok uzak olmayan ifadelerdir. Travma etkisi yaratmasaydi adina devrim denmezdi zaten.
asıl travma etkisi yaratan sizin yaptıklarınızdır. ama o travma o kadar etkili oldu ki bazı kesimler özgürlük adına hala sizi destekliyor. ama elbet son bulacaktır bunlar. o yaşattığınız travmaların daha beterini yaşamanız yakındır.
