ülkemizde bir hayli bulunan, içinde bulunulan durum, duygu veya düşünce ne olursa olsun mutlaka bir tanesinin karşılık geldiği, yazılışları kısa, anlamları büyük cümlelerdir.
Bir toplumun uzun yaşam deneyleri sonucu oluşan değer yargılarını, kalıplaşmış bir anlatımla veren özlü sözlere atasözü adı verilir.
atasözleri bir ulusun gözlemlerini, düşüncelerini, özlemlerini, eleştirilerini kısaca yaşam görüşünü dile getirir. bu bakımdan atasözlerinin incelenmesiyle bir ulusun toplumsal ve kültürel yapısı hakkında fikir sahibi olunabilir.
atasözleri, özlü bir anlatımla insana, topluma ve doğaya ilişkin pek çok konuyu genel-geçer bir takım ilkelere dayandırmış, pek çok sorunu irdeleyip çözümlemeye çalışmıştır. atasözlerinde ayrıca, toplumdaki çeşitli insan tiplerinin kimliklerinin belirlendiği, bu arada özellikle saygın insan tipinin temel niteliklerinin vurgulandığı, baskı ve zulmün yerildiği eşit ve hakça bir düzenin savunulduğu, insancıl değerlerin ve mutluluğun yüceltildiği görülmektedir.
bir öğüdü, bir davranışın kuralını, bir yargıyı kısa ve kesin bir dille anlatan ve öteden beri söylenegelen ilkeleşmiş tümce. Hemen her ulusun dilinde vardır. Oğuz ve Kırgız destanlarında, Dede Korkut Hikâyelerinde pek çok geçer. Divanü Lûgat-üt-Türkte 300'e yakın atasözü vardır. Bunlar, kalıplaşmış sözlerdir. Kısa ve özlüdür, az sözcükle çok şey anlatır: Ak akça kara gün içindir, Balık baştan kokar, vb. Çoğu doğrudan doğruya ahlâk dersi ve öğüt verir: Ayağını yorganına göre uzat, Bugünkü işini yarına bırakma, vb.
Ataların tecrübeler sonucu kalıplaşmış tecrübe sonuçlarıyla oluşturduğu cümlelerdir.
O değilde bir kaç yy sonra da bizim söylediklerimiz atasözü yerine geçerse hoş olmayacaktır. Ancak bir kaç edebiyatçıdan bunu duymuştum. Hadi hayırlısı.
Ayrıca
(bkz: atasözü olacak sözler)
aforizmaların kralı kralı.. her şey kısa ve öz..
aralarında tek tük gerçeği yansıtmayanlar olsa da birçoğu çok çok doğrudur. hayatı o kadar güzel anlayıp o kadar güzel yorumlamışlar ki atalarımla yeniden gurur duydum.
*gülme komşuna, gelir başına.
*büyük lokma ye, büyük söz söyleme.
bu iki atasözünün benim hayatımda çok önemli yeri vardır; ne zaman bunlara aykırı hareket etsem aynı berbat durumlara düşüyorum.
Buyuk dedelerimizin çok onceden kullanmıs oldukları cumlelerdir. Coğu ders verici niteliktedir. Herkes kendine bir pay çıkarabilir.
(bkz: Sakla samanı gelir zamanı.)
