Allah'tan başkasına (hz. Adem) kulluk ve secde etmeyen şeytanın bu büyük davada haklı olduğu gerçeğidir. Bu felsefe salt kibir ile açıklanmayacak derecede derin bir felsefedir.
Meleklerin Âdem Aleyhisselama secde ediş şekline gelince; emredilen bu secdenin Hz. Âdem’e ibadet niyetiyle yapılmadığı açıktır. Çünkü Allah’tan başkasına ibadet etmek şirktir. Hz. Âdem, yeryüzünün halifesi olunca, meleklerin ona secdesi bu halifeliği kabul etme, yani ona biat etme şeklinde olmuştur. Bu hâl, Hz. Âdem’e bir hürmet olmakla beraber, esasta Allah’a yapılan bir ibadettir.
Nitekim, eski ümmetlerde selamlaşma, ibadet kasdı olmaksızın, yere kapanarak secde etme şekilde vaki olmuştur. Mesela, Yusuf Aleyhisselamın kardeşlerinin kendisine secde etmeleri bir tazim ve saygıdan ibarettir
Bunlarla beraber, meleklerin Hz. Âdem’e secde etmelerinin ibadet manasına alınması da mümkündür. Bu durumda secde edilen gerçekte Cenab-ı Hakk'tır. Hz. Âdem ise bu secdede kıble vazifesi görmüştür. Dolayısıyla secde yine doğrudan doğruya Allah’a yapılmıştır.(3)
Diğer taraftan, Cenab-ı Hak melekleri Hz. Âdem’e secde ettirmek sûretiyle kâinatın insana boyun eğdiğini göstermiş; iblis’in ona karşı üstünlük davasında bulunmasını zikretmekle de insanlığın maddi ve manevi gelişmesinde şeytanların ne kadar büyük bir engel teşkil edeceklerine onların dikkatini çekmiştir.
davasında haklı olsa şu an secdede olması lazım gelirdi. halbuki iblis şu an namaz kılmamaktadır. (ilahi huzurdan kovulup da lanetlendiği günden itibaren)
madem sadece allaha kulluk etmek istedi o halde hala niye kulluk (secde) etmiyor ? kaldı ki namazın asıl gayesi allahın (c.c.) emrine itaattir. tüm ilahi emir ve yasakların ana gayesi emre itaat değil midir ? emre itaat etmediğine göre o halde asidir.
--hem sapmıştır
--hemde saptırmaktadır.
--kıyamete kadar da saptırmaya devam edecektir.
biz insan beyninin algılayamayacağı durumdur. tövbe diyeyim baştan gene günaha girmeyeyim ancak ; hayatımız ( nefes aldığımız zaman dilimi ) boyunca göremeyeceğimiz, duyamayacağımız iki varlığın biz daha ortalarda yok iken aralarında geçmiş bir mevzudur. şimdi insanlar kalkıp "koskoca evreni yaradan haksız olabilir mi kafirler" diye çemkirebilir. ancak işin özünde bizim ( en azndan inananlar diyeyim ) asla dahil olamayacağımız ve olmaya çalışmamamız gereken bir mevzu aslında.
koskoca evreni ve sonsuzluğu yaradan bir varlığın biz insanlara özgü olan iyi veya kötü kavramlarına dahil olmasını beklemek ne derece mantıklı ? yani neden iyi olmak zorunda olsun veya neden kötü olsun ? ol demesi ile var olduğuna inanıyoruz hem kainatın hem insanların. şeytan denilen varlıkta malum bu mevzu olana kadar alemlerin rabbinin gözdesi olan bir melek/cin işte. insanlara secde edeceksiniz diyor bir tek şeytan ben senden başkasına secde etmem diyor. bunu sadakat olarakta düşünebilirsin kibir olarakta. en doğrusunu gene bizzat yaradanın kendisi bilir. ki bu davranışı cezalandıracağını da bildirmiş kutsal kitaplarda. belkide affedecek sonrasında ? bu yüzden diyorum aklımız almaz alamaz diye. o yüzden hiç girmemek en doğrusu.