Arzava ilk çağda Batı Anadolu'da Göller Bölgesi'nden Ege Denizi'ne uzanan bir kuşakta kurulmuş olan bir devlettir. Doğusunda Hitit Krallığı, kuzeyinde hakkında çok az bilgi bulunan Assuva federasyonu yer almaktaydı.
Devletin adı ve o dönem siyasi olayları içinde oynadığı rol bilinmekteyse de, ülkenin sınırları tam olarak bilinmemektedir. Arzava Batı Anadolu'da kurulmuştu. Başkenti Apasa veya Zippasla kentiydi. Bu kentlerden ilkinin Efes'in eski adı olduğu, ikincisinin de Manisa'nın hemen doğusunda olduğu düşünülmektedir. Devletin kuruluş tarihi belirsizdir. Anadolu'da yazılı belge döneminden önce çeşitli küçük şehir devletleri vardı. Arzava'nın da bu küçük devletlerden biri olduğu, fakat Hitit döneminde de varlığını sürdürdüğü düşünülebilir.
Arzava halkı Luvi kökenliydi ve Luvi dili Arzava bölgesinin belirleyici özelliğiydi. Arzava bölgesi Hitit kaynaklarında, güzey Anadolu'da bir başka bölge ve küçük devlet olan Kizuvatna (sonradan Kilikya ve Çukurova) ile birlikte Luvia olarak adlandırılmaktadır.
Deniz halklarının saldırıları Hitit ve Truva gibi Arzava'nın da sonu oldu. Kentler harabeye döndü. insanlar iç bölgelere kaçtılar. Zaman zaman adlarını duyuran Mira, Seha ve Hanballa adlı küçük devletlerin Arzava'nın devamı olması mümkündür. Kimi tarihçiler Hitit imparatorluğunun yıkılışından beş yüz yıl kadar sonra ortaya çıkan Lidya'nın da Arzava'nın devamı olduğu görüşündedirler.
arzava krallığı mö 18. yy'da kurulmuş, lakin mö 17. yy'da hititler'e bağlanmış bir vassal krallık haline gelmiştir.
yine bir başka luvi şehri olan wilusa (truva) ise ayrı ve bağımsız bir hitit vassal krallığıydı.
arzava luvileri'nin tarihi krallıktan çok daha eskidir.
bugün efes olarak bildiğimiz kent, apasa adıyla arzava luvileri tarafından kurulmuştur.
yine milet/miletos'u, millawanda adıyla kuranlar da arzavalılardır.
arzava krallığı hitit hakimiyeti altında iken, hititlere karşı mısır ile işbirliği içine girmiş, mö 14. yy'da hititlerin bir dönem zayıflamasını fırsat bilerek, mısır'ın da desteği ile yeniden bağımsızlığını kazanmış olsa da bu dönem kısa sürmüş, hitit imparatoru şuppiluliuma'dan sonra oğlu ikinci murşili tarafından başlatılan batı anadolu seferi sonrası arzava krallığı yeniden hitit hakimiyetine girmiştir.
yeniden hitit hakimiyeti altına giren arzava ülkesinde hititler tarafından başka vasal krallıklar da oluşturulmuştur.
bunlardan biri izmir ve bölgesine hakim olan mira krallığı'dır.
