arthur henderson

entry1 galeri0
    ?.
  1. Arthur Henderson (13 Eylül 1863, Glasgow, iskoçya-20 Ekim 1935, Londra, ingiltere), Britanya işçi Partisi'ni örgütleyen başlıca siyaset adamlarından biri. Haziran 1929-Ağustos 1931 arasında dışişleri bakanlığı yapmış, 1934'te Nobel Barış Ödülü'nü almıştır.

    Robert Stephenson'ın Newcastle upon Tyne'daki (Northumberland) lokomotif tesislerinde dökümcü olan Henderson, Dökümcüler Sendikası'nın Newcastle şube sekreteri oldu. Darlington, Durham ve Newcastle belediye meclislerinde Liberal Parti üyesi olarak görev aldı. 1903'te Darlington belediye başkanı seçildi. Aynı yılın sonunda Durham'daki Bernard Castle'dan işçi Partisi adayı olarak Avam Kamarası'na girdi. Böylece ilk kez bir işçi Partisi üyesi hem Muhafazakarların, hem de Liberallerin adayı karşısında seçimlerde başarı sağlıyordu. Henderson, seçkin bir konuşmacı olmamakla birlikte 1914, 1921-23 ve 1925-27'de Avam Kamarası'nda partisinin önde gelen yöneticileri arasına girdi. 1908-10 ve 1914-17 dönemlerinde işçi Partisi genel başkanlığı yapan Henderson, 1911'den 1934'e değin parti sekreterliği görevini de yürüttü.

    Henderson, Avam Kamarası'ndaki işçi Partili üyelerin çoğunluğuyla birlikte Ağustos 1914'te Birleşik Krallık'in I. Dünya Savaşı'ndaki tutumunu destekledi. Böylece o sırada işçi Partisi'ndeki barışçı azınlığın önderi Ramsay MacDonald'dan partinin parlamento grup başkanlığını devraldı. Savaş döneminde Herbert Henry Asquith'in koalisyon hükümeti sırasında (Mayıs 1915-Aralık 1916) önce Eğitim Kurulu başkanı, daha sonra da devlet saymanı ve işçi sorunları konusunda genel danışman olarak görev aldı. Asquith'in yerine David Lloyd George geçince yeni başbakanı destekleyen Henderson, beş kişilik savaş kabinesinde sandalyesiz bakan oldu. 1917 yazında Rusya'ya gitti. Stockholm'de uluslararası bir sosyalist konferans toplanması yönünde Aleksandr Kerenski'nin devrimci geçici hükümetinin önerdiği planı kabul etti. Lloyd George önce bu öneriye katıldığı izlenimini verdiyse de sonradan görüş değiştirdi. Henderson bunun üzerine kabineden istifa etti (12 Ağustos).

    Henderson 1918 boyunca bütünüyle parti sekreterliğiyle ilgilendi. Sosyalist reformcu Sidney Webb'le birlikte parti tüzüğünün büyük bölümünü kaleme aldı. Bu tüzük, işçi Partisi'ni ilk kez seçim bölgelerinde etkili örgütleri olan açıkça sosyalist bir parti konumuna kavuşturdu. işçi Partisi altı yıl sonra ilk kez iktidara geldiğinde (Ocak-Kasım 1924) MacDonald hükümetinde Henderson içişleri bakanı oldu.

    MacDonald'ın II. işçi Partisi hükümetinde dışişleri bakanlığı yapan Henderson Milletler Cemiyeti'ni hararetle destekledi. Mayıs 1931'de Dünya Silahsızlanma Konferansı başkanı seçildi. işsizlere verilen ödeneklerin kısılması kararı nedeniyle arasının açıldığı MacDonald Ağustos 1931'de bir ulusal koalisyon hükümeti kurunca, Henderson dışişleri bakanlığından istifa etti. Artık bütünüyle silahsızlanma çalışmalarıyla ilgileniyordu; Nobel Barış Ödülü'nü de bu çalışmalarından dolayı aldı. Son önemli görevini Temmuz 1933'te yerine getirdi. Paris, Roma, Berlin, Prag ve Münih'e (burada Adolf Hitler'le görüştü) giderek silahların sınırlandırılmasına yönelik bir planı savunmaya çalıştı.

    Mary Agnes Hamilton'un kaleme aldığı kitap "Arthur Henderson" 1938'de yayımlanmıştır.

    http://tr.wikipedia.org/wiki/Arthur_Henderson
    0 ...
© 2025 uludağ sözlük