geroge orwell bu kitabıyla adeta eski kominist günlerinin günahlarını çıkarmış gibime geldi bana. celal üstel çevirisini okumuştum. gayet akıcı ve çok uzun değil.
soğuk savaş süresince amerika tarafından sovyetler'e karşı propaganda olarak kullanılsa da hiç de sosyalist rejim karşıtı olmayan, sadece sosyalist rejime haklı ve yapıcı eleştiriler yönelten muazzam george orwell kitabı. (bkz: bütün hayvanlar eşittir ama domuzlar daha eşittir). (bkz: 4 ayak iyi 2 ayak daha iyi)
george orwell'ın 1940'lı yıllardaki reel komünizm ve stalin/stalinizme eleştirisi niteliğindeki kitap ve bu temel alınarak çekilmiş animasyon filmi...
eserin cia tarafından yazdırıldığı iddiası tamamen bok atmak amaçlı olsa da senaryo haklarının satın alınıp, propaganda amaçlı bir animasyon filmi çektirilmesi tamamen doğrudur.
gene de kitabın ve esere sadık olarak yazılan (diyalogları kurgulamak dışında bir müdahale nerdeyse yok gibidir) senaryonun yansıttığı gerçekleri değersiz kılmaz bu iddialar...
komünizm nasıl kendi sınıflarını yaratıp, bir başka tür kapitalizme benzemiştir işte bunu çok iyi anlatır orwell. stalin ise hiç bu kadar gerçekçi ve objektif analiz edilmemiştir. patlama sahnesinde bütün hayvanlar saklanırken stalin'i temsil eden domuzun ayakta durması dahi ikinci dünya savaşında ülkeden kaçmayan stalin'in hakkının orwell tarafından teslim edilmesidir.
George Orwell tarafından yazılmış bu kitap birkaç hayvanın insan olan çiftlik sahibine isyanı ve ardından kendi kurdukları çiftliği anlatır. 1940'lardaki "reel sosyalizm"in eleştirisidir. Baş kahramanları hayvanlardır. Bu hayvanların amacı daha eşitlikçi bir toplum düzeni oluşturmaktır fakat aralarında daha akıllı olan domuzlar kısa sürede kendilerini üst sınıf olarak hayvanlara benimsetir. Ve insanların yönetiminden daha baskıcı daha acımasız bir diktatörlük ortamı kurarlar. Kitapta yazar Napoleon adlı lider domuzu Stalin'e benzetmiştir. Okumanızı tavsiye ederim okuyucu hiç sıkmayan, sıradan kitap okuyucularında sıkılmadan zorlanmadan okuyabileceği güzel bir eleştiri kitabıdır. Özellikle yine aynı yazarın 1984 adlı yapıtını okuyup sonra bu kitabı okursanız yüzünüzde bazı yerlerde tatlı bir tebessüm oluşacaktır çünkü 1984 adlı kitapta yönetimin uyguladığı politikaları aynen domuzlarda uygulamıştır.
uzun edebi cümlelerle değil basit sade akıcı bir dılle anlatmış yazar , annemın masalları gıbı sıcak ve ders verici. herkesın yazdıklarından zıyade ben sunu duşundum ,ınsanın ıcındekı hükmetme ve üstünlük dürtüsü eşitliği illaki bozacaktır soyle bır on ınsanı huzur ıcınde yasatamazsın bırı dıgerlerıne ustunluk kurmak ısteyıp o huzuru bozar.balbadem dıyarı kadar sahte ve ulaşılmaz olarak hep kalacak o esıt adıl düzen hayalı...
1984 e çok benziyor. benzemesi gerektiğinden fazla benziyor. bir romanın aynını alegorik tarzda yazmak şeklinde düşünelim... o kadar benziyor.
şimdi bunu acaba nasıl değerlendirmek lazım? yani bu, hayvan çiftliği ısmarlamayla oluşturulan bir romansa, çocuklar için kaleme alınmış düşünceler bütünüyse o zaman ona göre değerlendirelim desek... bilemiyorum. iki roman birbirinin tekrarı olsun. birbirinin altını çizsin. hoş değil.
bu... hayvanların yaşanan olayları bir bir unutma geyiği olsun. cahillik olsun. kuralların sürekli değiştirilmesi olsun. önce düşman bellenenlerin iki gün sonra can dostu ilan edilmesi olsun... hepsi 1984 tadı veriyor.
neden yani neden? bu aynılık, bu tekrar neden? distopya karşıtı değilim hayır. bayılırım distopyalara. ama her daim yeni şeyler söylemek lazım. öyle değil mi?
akıcı olmasına rağmen oldukça derin bir siyasal taşlamadır. uzun uzun düşündürür insanı. komünizmi yerdiği kadar kapitalizmi de yerer; arada çizilen ince çizgide yazar, gerçekten de düz yürümeyi başarmıştır bana göre.
kitapta özellikle ilgimi çeken kısım, squaler adlı domuzun yapılacak olan yeni kesintileri anlatırken "kısıntı" yerine "yeniden ayarlama" demesiydi. bu durum nedense bana, yapılacak olan zamlar için hükümetimizin "zam" yerine "güncelleme" demesini hatırlattı...
bence kesinlikle okunması gereken bir kitap. içinde sürekli aksiyon hakim olduğu için çok akıcı. bende anarşist olma arzusu uyandırdı. ya da şöyle diyim, artık anarşistleri çok daha iyi anlıyorum.
--spoiler--
komunizmi yerin dibine batırır, herşeyin kitaplarda yazdığı gibi toz tembe olmadığını devrimi yapanların gittikçe devirdiklerini benzeyeceğini anlatır.
--spoiler--
daha yeni bitirdiğim olağanüstü kitap. kitap ilk başta çocuk kitabı gibi görünsede aslında siyasi bir fabl.
rus lider stalin'in o dönemde insanlara yaşattıklarını yazar, hayvanları kullanarak anlatmış.
george orwell'in 1984 adlı kitabı ile kapışan kitabı. tam bir ahlak dersi veren kitap insanlar ile havanlar arasındaki benzerlikleri ortaya koyuyor. insanın içindeki hayvansal dürtüleri ortaya çıkarıp gerçeği altın tepside sunuyor.
Üniversite 1. sınıfta sosyal sorumluluk dersinde okuyup, tarihteki hangi siyasi kişileri ve ülkeleri simgelediğini bulup yazmamız istenen kitap. Bunun sosyal sorumluluk ile ne alakası olduğunu ise halen anlayabilmiş değiliz.
