gerçeküstücü manifestoyu ve psikolojik çözümler içeren otonom yazı tekniğini edebiyata kazandıran fransız şair ve yazar. 18 şubat 1896' da normandiya' da doğdu, 28 eylül 1966' da vefat etti. mezarı paristedir. etrafında aragon, eluard, peret ve leiris gibi önemli isimlerden oluşan bir topluluğun toplanması, ünlü eseri manyetik çayırlar' ın sonrasına rastlar.
André Breton, Nadja ve Çılgın Aşk romanlarında sürreal kadın figürlerinin gerçek yaşamla olan bağlantılarını çok net kurmuştur. Breton ve Sürrealistler için kadın, toplumsal gerçeklikten kaçısın nedeni olduğu gibi aynı zamanda ölümün de habercisidir. Kösnül, doğal, gerçek ya da yapay bir nesne-varlık olarak kadın, mutluluğun yapımcısıdır ve düş dünyasından gerçek dünyaya ışıklarını yansıtan bir aynadır. André Breton otobiyografik bir kitap gibi okunabilecek Nadja'da rastlantıları ve tesadüfleri kovalamızı öğütler...
Andre Breton hakkında söylenecek çok şey var. Gerçeküstücülüğün değil ortodoks gerçeküstücülüğün öncüsüdür. Ortodoks olması gerçeküstücülüğü ve akıma dahil olanları sınırlama, akımı belli prensiplere oturtma, prensipler dışında kalanları akımdan aforoz etme çabasından kaynaklanır. Bu kibiri yüzünden Antonin Artaud, René Cravel, Georges Bataille ve birçok isim akımda tutunamamıştır. Ancak Breton gerçeküstücülük için çok çabalamıştır, öncü denmesini hak etmektedir. Hakkını yememek grekirEn sevdiğim şiirini parçalı halde aşağıda paylaşıyorum:
Orman ateşi saçlı karım
ısı şimşeği düşünceli
Kaplan ağzında su samuru belli karım
En iri yıldızlar demeti ağızlı karım
Ak toprak üzerinde ak sıçan izi dişli karım
Amber dilli perdahlanmış cam dilli
Kesilmiş kurban dilli karım
Gözlerini açıp kapayan bebek dilli
inanılmaz taş dilli karım
Çocuk el yazısı elifi kirpikli karım
Şampanya omuzlu karım
Avize ve ok tüylü kalçalı karım
Yuvarlanmış dövülmüş taş ve ıslanmış tebeşir enseli
Ve biraz önce içilen bir bardağın düşüşü enseli karım... *
Fransız şair, yazar ve eleştirmen. Gerçeküstücülüğün en önemli temsilcilerinden olan Breton, şiirlerinde dilin kalıplarını kırdı, psikanalizden esinlenerek, imgenin kaynağını ruhsal otomatizme bağladı. Hedefi dünyayı değiştirmek, yaşamı değiştirmek, insan kafasını bütünüyle yeniden kurmaktı. Başlıca yapıtları: Mont de Piete (1919), Clair de Terre (1923), Champs Magnitiques (1920), lAir delcan (1934), Manifestes da Surrealisme (1924-1930), Les Pas Per- dus (1924), 1 Cie des Champs (1953), lAmkour Fon (1937), Anthologie de lhumour (1940).
