insanların işbirliği içerisinde eşit olabileceği bir toplum yaratma amacı güden bir düşüncedir.fakat özellikle toplumumuzda insanların coğunun gözünde anarşistin anlamı, dinsiz allah sız ve terörist olarak yer almaktadır.
insanın istediği kadar çalışmasına olanak sağlıyan felsefe. (bkz: ispanya anarşizmi) Mesleğini icra etmek için iş yerine gidersin. Maksimum altı saatlik çalışma sürenin sadece iki saatini alırsın. hafta sonunda sana para vereceklerinde hafta boyunca kaç saat çalıştıysan ona göre emeğinin karşılığını alırsın. Yani anarşizm dinin ve devletin otoritesine karşı gelmek olduğu gibi çalışmamak özgürlüğünü de insanlara sunmaktadır.
Dipnot; Kabul etmeyen kesinlikle vicdansızdır. Aptal diyemem, o kadarda zeki olduğum iddiasında değilim.
yunancadan gelir ve temelde yöneticisiz anlamı taşır. herhangi bir otorite vb. berteraf etmeye çalışan çeşitli topluluk ve felsefi hareketi tanımlayan sosyal terim.
ancak salakların düşünebileceği bir düşüncedir. aq sen evindeki annenle, babanla, kardeşinle kavgasız gürültüsüz geçinemiyorsun. devletin olmadığı bir ortamda millet birbirini boğazlar her köşe başında.
Tam olarak iki tür hakiki anarşist olduğu kanaatindeyim.
1. Devletsizlik felsefesiyle birlikte, ahlaksızlık * felsefesini benimsemiş anarşistler.
2. Sadece devletsizlik felsefesini benimsemiş anarşistler.
Birinci anarşistlerin pek de etkin değildir. zaten anarşistler hiç etkin değildir. düşünüldüğünde komünizm ile aralarında hiç bir fark yoktur. Komünizm halkı ve emeği temel alırken anarşizm otoriteyi, komünizm devrimi belirli aşamalar sonucuna bağlarken anarşizm devrimin her an olabileceği ve devrim olmaması dahilinde de devrim havası yaratmayı sever. Komünizm daha bilimsel, anarşizmse daha vicdanidir. Bu ikisinin karışımı anarşist komünizm bir diğer değişle anarko-komünizm ise her iki felsefinin arasında kalmıştır. Kropotkin adlı rus düşünür bu düşüncenin kurucusu ve belki de gelecekteki komünist hareketin kuramcısıdır.
ütopiktir, düzenin ta kendisidir anarşizm. sanıldığının aksine karmaşa, yağmalama içermez. insanın din ve devlet kuralları olmadan da insan gibi yaşayabileceğinde ısrarcıdır.
(bkz: no gods no masters)
tanrının ve yöneticilerin (siyasal, ekonomik her açıdan) ve dolayısıyla düzenin olmadığı; renk, ırk, dil, din, cinsiyet, tarih dahil hiçbir ayrımın yapılamayacağı; her milletin ve devletin dünya üzerinde tek bir devlet ve millet olacağını ama o devletinde devlet ve millet olmayacağı sistem.
güzel açıklamışım...
büyük bir sınıfın mevcudu arasında yer alan ama sürekli susturulan dışlanan öğrencisidir anarşizm;
demokrat öğrenci başkanlığı devraldı: sınıfta eşitlik oldu ama başkan ve onunla beraber seçilen yardımcıları verdikleri sözleri unuttular onlari seçenlere sırtlarını döndüler .
liberal ögrenci başkan oldu: sınıftaki kimi öğrencilerin refah seviyesinin arttığı görüldü, ama o kadar az kişi bu durumdan nasiplendi ki zenginler ile sınıfın geri kalanının arasında geniş bir gelir uçurumu oluştu. zenginler kantinlerden istedikleri gibi alışveriş yapabilirken, en afilli ders ekipmanlarına sahipken diger öğrenciler çok daha kötü koşullarla hayatlarını idame ettirdiler.
fundementalist öğrenci başkan oldu: hızlı bir şekilde dini kurallar hayata geçirildi (herhangi bir din kastediliyor burda) cennet vaadedildi ama eğitim olanakları daraltıldı, çok katı ve ağır yasaklar getirildi. kadınların sınıf içindeki rolleri ikinci plana itildi.
sosyal demokrat öğrenciye geldi bu defa sıra: ilk başlarda sınıfın geneli için sosyal hakları geliştirdi ama sınıfın elit tabakası bunda hoşnut olmadı ve sınıfa olan kısıtlı ve acınası derece düşük olan desteğini an be an azalttı veya sürekli bunu azaltmakla tehdit etti sosyal demokrat öğrenci yıldı, parası ve gücü olanların safını tutmaya başladı, desteğini aldığı insanları görmezden gelmeye başladı, verdiği tüm sosyal hakları teker teker almaya başladı.
komünist öğrenci devrim yaptı gümbür gümbür iktidara yürüdü: bir süre için herkes eşit oldu bilim, sağlık, sanat, geçim düzeyi gibi konularda gözle görülür ilerlemeler sağlandı, sınıfı sıfırdan yükseklere taşıdı ama kendi görüşünün birazcık dışındakilere bile hayat hakkı tanımadı onları susturdu, cezalandırdı, hatta sınıftan attı.
tüm bu öğrenciler haklı yada haksız defalarca kere diğer sınıflara karşı harb ilan ettiler, kendilerinden ve öteki sınıflardan sayısız öğrenci heba oldu.sınıf içinde bu öğrenciler defalarca olacak şekilde başa geldiler.
en son sahneye anarşist öğrenci çıktı: başkanlığı reddettiğini, savaşları, silahlanmayı mülkiyeti reddettiğini, otonom yaşamayı istediğini sınıfı bu şekilde kendi kendini yok edeceğini ,mutlak bir sona götürecegini söyledi. sınıfın kapısını kırıp bahçede özgürce oyun oynamalarını önerdi. başa geçmiş olan diğer öğrenciler onu hırpaladı, aşağıladı, şiddet düşkünü olarak damgaladı ve sınıftan attı.
evet anarşizm dünyada lafını bitirmesine izin verilmeyen tek ideolojidir. her ideoloji tarafından ortak bir şekilde düşman ilan edilen el birliği ile susturulan üzerine yaftalar yapıştırılan ideolojidir. ama gün olacak o da lafını söyleyebilecektir, bu sınıfın soğuk duvarlarının çevrelediği hapishaneden daha iyisini hakettiğimize ikna edecek ve bahçede top oynamaya çıkacaktır.
içerisinde, eko-anarşizm, bireysel anarşizm, anarko-feminizm vb gibi kollara ayrılır. fakat ortak görüş , kapitalist sistemin sürekliliğini sağladığı insanın insanı sömürme, devletleşme, makineleşme ve hiyerarşi sürecine karşı olan duruştur.
eko anarşistleri , teknoloji ve makineleşme altında ekolojik baktıkları dünya sistemine karşı , endüstriyel tehlikenin karşısında duranlar olarak tanımlayabiliriz. (bkz: ibm binasını bombalamak isterken yakalanan eko-anarşistler) *
bireysel anarşistleri, toplumsal anarşizme karşı, oluşum süreci sonunda yeniden hiyerarşik düzene ve devletleşme sistemine tekabül ettiği için o noktada toplumsal anarşiden uzak kalanlar olarak görürüz. bu önemlidir çünkü , toplumsal anarşizmin getirisi , kendi içerisinde hiyerarşik yapılar oluşturan sınıfların , kendi insanını yaratması sonucu , ahlak vb insani kavramların tekel olması yeni bir doğma hukuka , evrensel bir ahlak`ın , ilahi insan ilişkisine dönüşmesi eski sistemin dönüşünü getirir bir yerde.
anarko-feminizm aile yapısının ve kadın-erkek ilişkisindeki ast-üst yapısının getirisi olan devlet , töre , örf sistemlerine karşı sergilenen duruştur. sanıyorum emma goldman ile büyümüş , dallanmıştır.
emma goldman ile anarko-feminizm`e kulak verecek olursak ;
"ilk olarak, kendilerini bir seks metası olarak değil, kişilik [sahibi bireyler] olarak değerlendirerek. ikincisi, kendi bedeni üstünde kimsenin hak iddia etmesini kabul etmeyerek; tanrı, devlet, toplum, koca, aile vb.nin hizmetkarı olmayı reddederek; kendi yaşamını daha basit, ancak daha derin ve zengin yaparak. yani, tüm karmaşıklıklarıyla yaşamın anlamı ve içeriğini kavramayı deneyerek, kendini kamusal görüşün ve kamusal kınamının [dışlamanın] korkusundan kurtararak. kadını seçim sandıkları değil, ancak anarşist devrim özgürleştirecektir; [anarşist devrim] onu dünyada daha önce görülmemiş bir güç, özgür erkekler ve kadınların oluşmasını sağlayacak kutsal ateşten bir güç haline getirecektir"
herkesin özgür olduğu bir düzendir.
simgeleri şunlardır: kara bayrak: kara bayrak anarşizmin en eski simgesidir. sırf kara renk olarak daha çok anarko-komünistler tarafından kullanılmaktadır. "renklerin dışında" bir renk olarak kara karşı çıkışı, reddedişi, yıkıcılığı ifade eder. tarih boyunca kara renk düzen karşıtlığıyla bir tutulmuştur (belki rastlantı, belki değil). orta çağ'da eşitlik yanlısı, heterodoks tarikatların çoğu kilise'nin kötülükle özdeşleştirdiği kara rengi seç-
mislerdi. tasavvufun heterodoks akımlarında da kara renk yıkıcılığı anlatır. bayrak da hem duygusal bağlılığı hem de birliği ifade eder. ancak kara bayrak bir parti ya da örgütün değil başkaldırının bayrağıdır.
kara ve kızıl: anarko-sendikalistlerin bayrağıdır. anarşizmin karasıyla aktif, enerjik bir renk olan sendikalizmin kızılını bir arada kullanan yalnızca anarko-sendikalistlerdir.
kara gül: nispeten yeni bir simgedir. yirminci yüzyılın başlarından itibaren daha çok anarşist kadın hareketi tarafından kullanılmıştır.
tahta pabuç ya da sabot: amerikan işçi hareketinin ilk yıllarında çok kullanılmış bir simgedir, işçiler grev ve fabrika işgallerinde "sabot" denilen tahta ayakkabılarla makineleri kırarlardı. sermayeye karşı direnişin araçlarından biri olan sabotaj terimi buradan gelir. tahta ayakkabı 1930'larda anarşist yayınlarda 'sıkça kullanılmış, günümüzdeyse anarko-sendikalizmin ve genelde işçi hareketinin gerilemesiyle unutulur olmuştur.
vahşi kedi (wildcat): bu da amerikan kökenli bir simge ve deyimdir. yırtıcılığı ve ele geçmezliğiyle rağbet görmüş abd işçi hareketinin ilk yıllarında "wobblies" adıyla da bilinen anarşist sendikal federasyon international workers of the world (iww) tarafından kullanılmıştır. sabotaj, işgal gibi yöntemlere başvuran, yasadışı işçi direnişlerine "wildcat strike" (vahşi kedi grevi) adı verilmiştir. günümüzde anarşistler kadar bazı sosyalist gruplar da bu simgeyi kullanmaktadır.
kara adam: baştan aşağı kara giysilere bürünmüş, cebinde gülle bombasıyla dolaşan bu kişiliğin kökeni 1830'lann italyan bağımsızlık mücadelesine uzanmaktadır. o zamanlarda italyan ulusal birliği için savaşan radikal örgüt gizli carbonari federasyonu üyelerini anlatırdı. carbonari işgale karşı sayısız ayaklanmalar ve suikastlar düzenlemiş ve havan topuna benzer silahlar fırlatılan gülle tipi el yapımı bombaları sıkça kullanmıştır. carbonari italyan birliğinden sonra da tahakküme karşı mücadeleyi sürdürmüştür. 19. yüzyıl sonlarında anarşist "eylemli propaganda"nın doruk çağında anarşizm terörizmle bir tutulmaya başlanınca anarşistler de cebinde bombayla dolaşan gizli konspiratörler gibi düşünülmeye başlanmış ve bu karikatür ilk olarak anarşinin karşıtları tarafından kötüleme amacıyla kullanılmıştır. ne var ki anarşistler -kendi kendilerine alaya almayı pek sevdiklerinden- bu simgeyi hemen benimseyivermişlerdir. 1970'lerde roberto ambrosoli'nin rivista a adlı dergide yarattığı anarchik adlı çizgi roman karakteri bu simgenin daha da popülerleşmesinde rol oynamıştır.
kara adam türkiye'de yayımlanan ilk anarşist dergi olan kara ile ülkemize geldi, zamanla teşbih taşımaya başladı, sigaraya alıştı ve eni konu yerlileşti bu arada erkek bir simge olduğu için hayli eleştiri 'aldı. ne var ki anarşist kadın hareketi kendi simgelerini yaratana kadar revaçta olacak gibi.
yıldız, yumruk ve diğer simgeler: mücadeleyi, birliği ve kararlılığı ifade eden sıkılmış yumruk solun tüm eğilimleri yanında anarşistlerce de kullanılmış bir simgedir. zaman zaman bazı çeşitlemeleri yapılır. avucunda bir gül tutan sıkılmış yumruk dayanışma sembolüdür. bir tüfeği kıran iki yumruk amblemiyse anti-militarist propagandada kullanılmıştır.
daha çok sosyalistlerce rağbet gören beş uçlu yıldız da kimi zaman karaya boyanarak anarşist ikonografide yer alır. son yıllarda birçok deneme yapılmış, yeni simgeler bulunmuşsa da bunlardan bir tek fransa'daki federation anarchiste'nin 1981'de seçimlere karşı düzenlenen bir festivalde kullandıkları zinciri kıran üçgen uluslararası planda yayılabilmiş, ama hiçbiri çember içindeki a'nın yaygınlığına ulaşamamıştır.
daire içindeki a günümüzde anarşizmin en yaygın simgelerinden biridir. dünyanın her köşesinde otoritenin burnu dibine çiziktiriliveren bu amblem hala bir yerlerde birinin olup bitenlere karşı çıkmayı sürdürdüğünü, en azından böyle bir niyet beslediğini gelen geçene hatırlatır. swastika, orak-çekiç ve barış işaretiyle birlikte dünyada en yaygın işaretlerden olan a sanıldığının aksine pek eski ve geleneksel bir simge değildir. bırakalım 19. asır anarşistlerini 1960 öncesi anarşistler için bile yabancıdır.
bu işaret ilk kez fransız anarşistlerinin yayımladığı jeunesse llbertaire adlı dergide kullanılmıştır, ilk yayınlandığında pek rağbet görmemişti bu işaret.. ama iki yıl sonra milano'da kullanılmaya başlandı. 1968 ayaklanmasından sonra anarşizmin yeniden hayat bulmasıyla birlikte bir arada yayıldı. kimileri bunun aslında çok eski bir sembol olduğunu ve son zamanlarda yeniden keşfedildiğini söylerlerse de bunu destekleyecek bir kanıt bulunamamıştır. bilinen şu ki işaretin yalınlığı ve basitliği yaygın kabul görmesine yardımcı olmuştur.
özellikle a harfi bu simgenin yaygınlaşmasında rol oynamıştır. bütün dillerde anarşi a harfi ile başlamaktadır. bu anlamda daire içindeki a enternasyonal dayanışmanın da ifadesi olmaktadır. kimilerine göre salt bir propaganda işareti kimilerine göreyse anarşizm içindeki tüm çok çeşitlilik ve eğilimlerin birliğini gösteren ortak bir simgedir. bazı çeşitlemeleri de vardır. örneğin anarko-feministler kimi zaman bu işareti feministlerce de kullanılan biyolojik kadınlık simgesiyle birlikte çizmekte, bazı eko-anarşistlerse etrafına yapraklar serpiştirerek kullanmaktadırlar.
bunun yanı sıra daireden taşan a ise daha çok anarko-punk'lar ve underground heavy metal grupları tarafından kullanılmaktadır.
anarşi, hükümet ya da devlet yokluğudur. denetimsiz bir özgürlükten yana olanlar da, uzun süreden bu yana anarşizmden esinlenmektedirler. 19. yüzyılın ortasında, bu denetimsiz özgürlük ideali, düşünce tarihi açısından önemli bir siyasal hareketle dile getirildi. başlangıçta max stirner ibi düşünürleri kapsayan bir kaç küçük topluluğu etkiledi. sonra pierre joseph proudhon un kitaplarının yayınlanmasıyla, anarşi siyasal bir doktorin halini aldı.
çalışan yığınların öğretisi olmayı amaçlayan anarşizm, hiç bir zaman bir halk hareketine dönüşemedi ve halk kitlelerini ancak bir kaç tarihsel olay(paris komünü[1871], ispanya iç savaşı[1936-1939]) sırasında kırmızı ve siyah bayrakları altında toplayabildi. tutarlı bir örgütlenmeye yanaşmaması sosyalist ve komünist hareketlerin güçlü rekabeti, başlangıçta bir ölçü geliştiği ülkelerde(fransa, italya, latin amerika) anarşizmin siyasal bir kitle hareketi haline gelmesini engelledi. komünizm ve anarşizm kavramları birbirlerine zıt gibi görünmese de aslında zıttırlar.
