stalin adlı katil, pamuk üretmek amacıyla aral gölü'nü kuruttu. aral gölü'nü kuruturken, bu gölü besleyen iki nehri de kuruttu tabi. bunlardan biri amu derya, diğeri ise samu derya idi. önceden halk, balıkçılık ile çok rahat bir şekilde geçinirken, pamuk üretiminin yapılmasından sonra hem vergileri arttı, hem balıkçılık ellerinden gitti. stalin adlı kızıl komünist bir ekosistemi ve insan topluluğunu da sikti.
Batı Türkistanda ırmak. Araplar Ceyhun der. Pamir Yaylasından çıkar. Aral Gölüne dökülür. Uzunluğu 2.650 km. Eski çağlarda Hazar Denizine dökülürdü. Dağlardaki karların ve buzulların erimesiyle beslendiği için suları ilkbaharda ve yazın artar, kışın azalır. Geniş vadisinde yer yer bataklıklar vardır. Aşağı çığırında sulama işlerinde kullanılır.
