neredeyse her ülkenin farkında olmadan satın aldığı kültür. içinde barındırdığı ideoloji her zaman göz ardı edilmiştir. neredeyse bütün holywood filmlerinin toplum üzerinde ciddi etkileri olmaktadır. gelişmemiş ülkelerde bu etki çok daha güçlüdür. bunun nedeni kültürün içinde barındırdığı "toplumsal manipulasyon" dur. aynı şey yine amerikan kültürü yapımı olan rap, rnb, ve pop müziği hakkındada söylenebilir. bu müzik tarzlarının kliplerinin konusu hep aynı olması tesadüf değildir, güzel vucudlu bayanlar ve etrafa saçılan dolarlar olmazsa olmazdır. bu kliplerin dağıtımı mtv ve diğer büyük müzik kanallarından diğer ülkelere çok hızlı bir şekilde aktarılır. amerikan yaşayış tarzı bu kültür ürünleriyle şekillenirken, bu şekillenmenin anında dağıtım sayesinde aynı zamanda diğer ülkeleri etkilemesi kaçınılmazdır. amerika, şu an dünyanın en büyük kültür ihracahatçısıdır, ve her yıl trilyonlarca dolar kazanmaktadır.
justin bieber tarafından temsil edilen kültür. kendisi de dünyanın entellektüel düşüşünün simgesidir benim gözümde. şahsen on sene sonra kendisini mumla aramaktan çekiniyorum, her jenerasyonda bu daha da bir düşüyor. tiyatro öleli çok oldu, müzik can çekişiyor, edebiyatın bir ayağı çukurda. tek dayanağımız sinema kalmış.
şimdi bunun nedeni belli. amerikan kültürü diye yutturulan bir şey var ya... hani bizim gerizekalı üniversitelerimizde de okutuluyor bölüm olarak. (amerikan kültürü mezunlarına selam ediyorum; bana bi ara kendi mutfağı olmayan bir kültürün nasıl var olduğunu açıklarlarsa dört beş sene boşuna okumadıklarına ikna olurum) işte bu var olmayan kültürün haliyle müzik, edebiyat, tiyatro alanlarında ürünleri olmuyor. şimdi, evet jack london var, hemingway var falan diyeceksiniz de, bunlardan sonra kimler çıktı? avrupa'dan gelirken getirdikleri şeyi birkaç kuşak içinde tükettiler. ki bugün kitap, tiyatro kadar ölü değilse bunu eski dünya ülkelerine borçluyuz. çünkü buralarda bir yaşanmışlık var, sanat üretecek bir şeyler var. biz kullanmıyoruz; ama fransız' ı, ingiliz'i kullanıyor bunu. müzik desen ben amerika nın müziğe bir katkısını göremiyorum. caz dersen, evet. ama zaten caz amerikan halkının yaşamasına izin vermediği insanların bir ürünü, rap de öyle. hal böyle olunca ben bunu amerika' nın başarısı saymam. tiyatrodan bahsetmeyin bana, elli sene öncesine kıyasla bugün ne halde tiyatro ortada. elli sene sonrası da... opera ya da kendimizden örnek verirsek fasıllar vs... çoktan ölüp gittiler. neden, amerika tüm bu sanatların değersizliğini pompalıyor bir şekilde dünyaya. varsa yoksa sinema, televizyon... neden bunları yapıyor amerika? bunları yapmada geç kalmadı da ondan, zaten çok yeni sanatlar bunlar. ayrıca eski dünyanın bütün ürünlerini burada kullanabilir, sömürebilir, sonra bunu bu ülkelere geri satabilir. her neyse konu çok dağıldı; ama dediğim gibi amerikanın pompaladığı bir sinema tv' dan başka sanat yoktur anlayışı var. kitaplar inek işi oldu, tiyatro izlemek neredeyse alay konusu. opera çok sıkıcı, klasik müzik gereksiz. filmi çıkan kitap okunmaz... sonsuza kadar uzatabilirim bu örnekleri. mesele bu değil. justin bieber demiştik başta, oradan devam edelim.
işte amerikan kültürü! (aynı selamı tekrar yolluyorum, mutfak sorumu yanıtlayın) allah aşkına, popüler kültür sen ne mübarek bir şeysin! on altı yaşındaki bir çocuk birden dünyanın en iyi şarkıcısı oldu. bütün dergilerin kapağında o var. yaşayan en seksi erkek de seçildi, gelmiş geçmiş en iyi şarkıcı da. şimdi bunlar olup dururken siz benden amerikan kültürünü küçümsemememi beklemeyin derim ben, kültürünü yediklerim. selena gomezler, jonas brotherslar, justin bieberlar... kendi yarattıkları saçma sapan değerleri bütün dünyaya medya yoluyla empoze ettirmek. sinema nasıl bir sanat ki, amerika dışında bir yerde icra edilmesi neredeyse yasaklanacak? bu mu yani? eh, medyada bunlar yer bulacak ki insanlar tanıyacak, bulmayınca sonsuza dek brangelina! ne yazık ki yarınlarımız öyle olacak ki justin bieber' ı arayacağız. tabi süper amerikan kültürü yaa... tarih yok, mutfak yok, edebiyat yok ama üniversitelerimizde bile okutuluyor. şahsen amerikan edebiyat kat kat daha fazla zengin edebiyatlar, amerikadan daha zengin kültürler var dünyada: hint, yunan, iran, çin, japon, mısır, ... bunların bölümlerinin (çin dili ve kültürü şeklinde) olduğunu duymadım, bölüm varsa bile etrafta hiç giden yok. amerikan kültürü diye bir şeyi kabul edip de çocuklarımıza okutmaya başladığımızda kaybettik zaten biz bu savaşı. ama eminim çok önemli bir bölümdür. dersleri şöyle olsa gerek:
fast food savaşlarına giriş: burger king mcdonalds' a karşı
orta derece fast food savaşları: kfc olaya dahil oluyor
i̇leri derece fast food savaşları: coca cola mı yoksa süperötesi soslar mı daha fazla müşteri çeker?
temel papparazilik
rüya çiftler (seçmeli)
erkeğinizi nasıl elinizde tutamazsınız? (jennifer anniston' ın katkılarıyla)
sapıklığa giriş: ünlülerin evini gözetleme
üçüncü dünyayı kurtarış: brangelina
temel demokrasi: afganistan
i̇leri demokrasi ve i̇nsan haklarına giriş: orta ve yakın doğu üzerine bir laf salatası
hiperileri demokrasi: libya
antik amerikan tarihi: azteklere, inkalara, mayalara ne oldu
otantik amerikan tarihi: kızılderililere ne oldu
romantik amerikan tarihi: guantanamoya ne olacak
otomatik amerikan tarihi: gişe yapacak ikinci dünya savaşı filmi nasıl çekilir? (hiroşimayı ya da savaşın kendisini anlatmadan, altı senelik savaşı yahudi soykırımından ibaret göstermek, steven spielberg' ün katkılarıyla)
bankamatik amerikan tarihi: yirminci yüzyılda ekonomik krizler
spastik amerikan tarihi: justin bieber, müzik dolu bir hayat
tantrik amerikan tarihi(brangaelina çiftinin katkılarıyla. erkeğinizi nasıl elinizde tutamazsınız'la çakışmaktadır)
frikik amerikan tarihi: britney spears boobs expose
önce temele ingiliz kültürü atıp, ispanyol dansları ve yavşaklığı ile renklenen, uzak doğu dan geyşa ruhuyla mistikleştirilen, afrika dan da inşaata amele çağırır gibi siyahileştiren combo mozaiktir. Türkçesi bildiğimiz çoban salatası.
Kafa karıştıran mesele bu işin üzerine üniversite bölümü var. kültürü desen yukarda anlattık, ki bir türk ün o kültür üzerine o kadar.. eğitimdir deyip geçmek zor. Edebiyatı desen ingilizce dir. Anlayan varsa aydınlatsa keşke ya da okuyan bende cahilliğimi gidersem.
ucuz kahramanlıklar yaparak, insanları kendine borçlandırmak ve bunu yaparken başka milletlere tepeden bakmak... daha amerikan ne olabilir ki?
--spoiler--
ernest hemingway , john steinbeck , jack london , stephen king gibi onlarca yazarı
carl sagan , stephen hawking , neil armstrong gibi bilimadamını
sergio leone , stanley kubrick , martin scorsese , tarantino ,george lucas ve daha onlarca yönetmeni
adlarını saysam saymakla bitmeyecek film yıldızını
mj den metallica'ya onlarca süper yıldızı
jordan , bryant , jabbar , wilt gibi yüzlerce basketbol yıldızı ve daha adını unutttuğumuz diğer spor dallarındaki yıldızı
"i have a dream" i belleklerimize işleyen martin luther king'i
microsoft ve apple'ı
chevrolet ve ford'u
xbox'ı
nba'ı
hollywood'u
silikon vadisini
apollo 13'ü
vahşi batıyı
new york'u ve chicago'yu
özgürlük anıtını
central parkı
marvel'i
yaratmayı , yetiştirmeyi becermiş bir kültürdür. evet siz eleştirmezse ölecek hastalığına yakalanan yazarlar eleştire durun. nasıl olsa biz gaziosmanpaşa - bağcılar dolmuşunda rahatız , ne yapıcaz amerikan kültürünü.
çorbadır.
aşuredir.
popülerdir.
yaygındır.
sinema müzik, çıkarmış olduğu sanatçılar ve markalar ile dünyayı etkiler.
hem parasını kazanır hem insanları uyutur.
falan filan inter milan.
