bugünki bölüm de yarismacilarin arasindaki su ve bardak muhabbetiyle 'misafir umdugunu degil buldugunu yer' sozunu aratmistir:
(ev sahibi turk kahvesinin yanina buyuk bardaklarda (bkz: su bardagi) su getirir)
(misafir bayan): "ben hic te sevmem buyuk bardak ta su icmeyi biliyomusun? Hic zevk alamam.Kucuk yokmu?"
(arka planda ayni bayan): "gelen su bardaklarina gercekten de cok sasirdim. Hayatimda ilk (!) defa o kadar buyuk su (!) bardaginda su ictim. Suyu mecburiyetten ictim. Aslinda hic icemezdim."
şu an bizim evde olan zirve. sabahtan beri odamdan dışarı çıkamadım sözlük. çişim var, duş almam gerekiyor. okula gidecem. açım da üstelik. sinir krizi geçiriyorum burada. içerden kadınların bağışırı gülüşü bir yandan, veletlerinin ciyaklaması ağlaması bir yandan. *
düzgün tanım: annelerin para toplamak için yaptığı etkinlik. genelde evde olur.
girişimci birkaç türk kadını nın (türk olmayan birinin böyle birşey yapabileceğini düşünemiyorum) aralarında yapmış olduğu düşük faizli kredi anlaşması. düşük faiz de faiz değil aslında; hediye gibi. gelenlere kek, pasta, çörek ikram ediyorsun. bunu saymazsak faizsiz kredi anlaşması denebilir.
her hafta/her ay anlaşmanın taraflarının evlerine sırayla gidilir. gidilen kişiye herkes 1 adet kararlaştırılan miktarda (genelde çeyrek, belki günümüzde gram) altın verilir. cycle tamamlandığında herkes eşit taksitlerle aynı malı elde etmiş olur. herkesin toplam faydası eşit olmasa da eline geçen mal aynıdır; zira altın her zaman aynıdır.
bazı kadınlar böyle günlere "gün parası"ndan ayrı +10 lira topluyorlar. o da gidilen yerde yeme içme parası.
yani durum bu kadar boktan dostlar. artık misafirliğe giderken hesabı istemeye de başlarız.
yani taşındığım apartmanda yapılan bir güne ısrarla çağırılıp gitme gafletinde bulunduğum durum. gittim gitmesine ama hala kendime gelemedim , resmen beynim tecavüze uğradı. bu kadar saçma sapan konuların konuşulduğu ve hiç ama hiç gülünmeyecek şeylere gülen ve seni sorguya çeken en az 10 teyzeyle beraber 40 dakika geçirmek kabustu.
günümüz kitle kültürü, antik yunan sirk kültürünün bir uzantısıdır. eski yunan'da 'özgür vatandaşlar' serbest zamanlarını siyasete katılarak geçirirdi, ancak
imparatorluk dönemi roma örneğinde olduğu gibi, giderek halkı eğlenmek üzere stadyumlara toplayarak siyasal yaşamdan uzaklaştırma yöntemleri kullanıldı.
günümüz 'modern bireyleri' ise, aynı yöntemle kitle iletişim araçları ve özellikle televizyon başına toplanarak, vakit geçirmek, izlemek ve eğlenmek yolu ile
politikanın öznesi olma durumundan giderek uzaklaşmaktadır. çağdaş toplumda, bireyin yaşadığı toplumun dışında kalma korkusu, bireyselliği azaltmış, kişilik
kavramı da kitle kültürü ürünlerinin yarattığı özden yoksun starların ve idollerin imgeleriyle karşılanmıştır. rol model olarak kabul edilerek birer ikona dönüşen bu
kişilerin kullandığı ürünleri kullanmak, özdeşleşme acısından vazgeçilemez olmuştur.
tv dizilerinin neredeyse tamamının birer altın firmasının sponsorluğunda gerçekleşmesi kapitalist sistemin yarattığı tüketim toplumunu simgelemesi açısından
ilginçtir. birçok altın firmasının en çok satılan modellerinin, dizilerde arz-ı endam etmesi tesadüf olmasa gerek. türkiye'deki dizilerin birçoğuna baktığımızda hem
kültür endüstrisinin dayatmaları ve yönlendirmeleri, hem de aşağıdakilerin de 'gerilla mücadelesinin' izleri ile karşılaşıyoruz.
bir mücadele alanını, varolan bir çatışmayı içerdiğinden (bir ürünün popüler olabilmesi için hakim ideolojiye karşı bir direnci de içinde barındırması gereğinden yola
çıkılarak) dizi popüler olsa da, bu yaratılan sanal bir çatışmadır. medya toplumu yeniden biçimlendiriyor. varolan değerleri kökünden değiştirebilecek bir
bilinçlenme yaratılmasa da baskın iktidarın bugüne kadar oluşturduğu değerler avrupa birliği sürecinde yetersiz kaldığından, yumuşak bir sorgulama yaratarak
zararsız bir geçiş alanı amaçlanmaktadır. bertholt brecht'in itirazında ileri sürdüğü gibi, 'dünyanın sorunları sahnede değil dünyada çözülebilir' dramatik anlatı
sanatının öngördüğünün aksine uyuşmayıp bilinçli bir şekilde mücadele edersek, popüler kültür alanında daha fazla pazarlık imkanına sahip olabiliriz.
m. utku şentürk*
*gazeteci- ab ve uluslararası ilişkiler uzmanı
teyzelerin daha izdivaç programları ortada yokken çocuklarına uygun eş adayı baktıkları,izdivaç programları bittiğinde de hala bakmaya devam edecekleri garip organizasyon.
küçüklüğümde çok gittiğimden mütevellit birkaç insan tipinin hiç sekmediğini gördüğüm , kadınların biraraya gelerek oluşturduğu ve her hafta bir gün bir başkasının evine giderek altın verme , dedikodu yapma gününe denir. * şimdi kameralarımızı herhangi bir altın günü olan eve çeviriyoruz.
ev sahibi : bu kadıncağız sabahın köründe kalkar , pastaydı , salataydı , kekti , tatlıydı , bir sürü nevale hazırlar. tabii içi kıpır kıpır , altınlar gelecek. bu yüzden pek gocunmaz. kocasını da böyle kandırır zaten.
-offf başlıyacam gününe ya
*ama hayatım ben gittim onlarda gelecek.
-bişey de karşılıksız olsun lan arkadaşsınız siz.
*iyi o zaman ben altın verdim onlara , onlar vermesin bana nasılsa arkadaşız.
-o tatlıdan ayırmassan elinde ki bütün altınları alırım he ona göre.
*sanki ayırsam almıyacan
-bak , bana ikidir ayar veriyon dikkatli ol.
*hadi güle güle
altın gününün muhtarı : efendim bu kadının herşeyden haberi olur. istisnasız herşey.
-fatma
*efendim abla?
-duyduklarım doğru mu?
*ne duydun ki abla?
-senin herif uçağı kaldıramıyormuş.
*efendim??
-bak , otomatik pilotta sorun varsa , sen otur şu pilot koltuğuna kaldır şunu , ben senin kulen olacam herşeyi anlatacam sana yavrum.
*abla aslında sen yanlış duymuşsun uçak kalkıyorda , inmiyor. sorun o , şimdi bile zor kaçtım elinden dürzünün.
-abbbavvvv yanlış istihbarat almışım pardon kızım.
dedikoducuların efendisi : efendim bu da hiç sekmez. buna götünü dönmeyedur hemen sövmeye başlar , gavat.
-yaaaaa , bu var ya bu , bir tane bakkalla kırıştırıyormuş.
*eee abla
-işte birgün sen bunu herif bas , sonra polisler falan , tabi bunlar buraya taşınmadan önce oluyo , sonra araları düzelmiş.
*aa dur abla çay bitmiş dolduruyum da geliyim
-al kızım benimkini de doldur.
-bu varya bu bu da az kaşar değil he
=yaaa
çocukların efendisi : evet yanlıs okumadınız , cocukların efendisi. yazık bunun 4-5 tane cocuğu vardır. hiçbirşey anlamaz gittiğinden geldiğinden.
yaaa işte memleketimden altın günü manzarasıdır bu , heryerde aynıdır. o değilde ben de kaç yaşına kadar gittim bu altın günlerine herşeyi hatırlıyorum.
çeyrek altının 85 liranın üstüne çıktığını düşünürsek bir süre sonra "bir zamanlar altın günü yapardı annelerimiz" diye anacağımız eylemlerdir. ne varsa türk lirasında var abi. düşük müşük ama yakışır bize.
bütün apartman teyzelerinin süslenip püslenip, hazırlanan mamalar eşliğinde yaptığı toplu dedikodu törenidir. apartmanda nelerin döndüğünü onlar sayesinde biliriz hep. ayşe teyzenin ortancanın hayırsız olduğunu, hatice teyzenin oğlunun siksen yeşil zeytin yemediğini, sermet amcanın bir dönem külotlu çorap giydiğini, asiye teyzenin koltuk altından "zartt" sesi çıkartabildiğini dönemin teyzelerinden öğrendik. saolsunlar hep olsunlar..
küçükken annemin benide götürdüğü ev kadınlarının sosyal aktivite'si. elinde çantalarla sanki yıllardır görmemiş gibi kapıdan giren kadınların kahkası ile ev'in camları titrerdi. ve evde hiç terlik yokmuş gibi yanlarında terlik getirirlerdi. pasta börek yap yedirt, altınları al. amaç bu. ha birde şöyle muhabbet döner ortada;
bir kadın: ayşe hanım senin ufaklık bizim kıza sulanıyormuş.
başka bi kadın: aa evet necla ablanında eteğini kaldırıyormuş.
ev sahibi: çocuk işte..merak ediyor..
eğer ev sahibi değilseniz dünyanın en güzel olayı. allahım burası cennet dedirtecek şekilde. akşama kadar otur kakarakikiri gül eğlen sonra eline bi tabak dolusu 5 çeşit börek pasta vs versinler insan daha ne ister.
kücük yaslarda daha fazla sahit oldugumuz organizasyonlardır yas ilerledikce ebeveynler tarafından o esnada ev dısında olmamız istenir,önlük cıkartılmadan canta bir yere fırlatılmadan masa üzerinde bulunun hamur işi vs ye abanılır lakin ebeyen müdahalesi gecikmez.
